مقاله ابریشم و رنگرزی pdf دارای 54 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد مقاله ابریشم و رنگرزی pdf کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است
توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است
بخشی از فهرست مطالب پروژه مقاله ابریشم و رنگرزی pdf
پیشگفتار
ابریشم
1-1- تاریخچه کرم ابریشم
1-2- وضعیت ابریشم در ایران
1-3- چگونگی پرورش کرم ابریشم در ایران
1-4- مراکز تهیه ، توزیع ، و تولید تخم نوغان تا مرحله ابریشم در ایران
1-5- برخی مشکلات صنعت ابریشم در ایران
1-6-کاربرد ابریشم در قالی ایران
خواص شیمیایی و فیزیکی ابریشم
2-1- ساختمان لیف ابریشم و مواد تشکیل دهنده آن
2-2- تاثیر رطوبت بر ابریشم
2-3- تاثیر حرارت بر ابریشم
2-4- تخریب بیولوژیکی ابریشم
2-5- تاثیر اسیدها بر ابریشم
2-6- تاثیر قلیا بر ابریشم
مقدمات رنگرزی ابریشم
3-1- مقدمه
3-2- صمغ گیری
3-2-1-صمغ گیری :پارامترهای کلیدی فرآیند
3-2-2-دما
3-2-3-طول عملیات
3-2-4-مواد کمکی صمغگیری
3-2-5-pHحمام
3-3-انواع روشهای صمغ گیری
3-3-1-صمغ گیری صابونی
3-3-2- صمغ گیری آنزیمی
3-3-3- صمغ گیری اسیدی
3-3-4- صمغ گیری قلیایی
3-3-5-صمغ گیری با آمین
3-4-وزن دهی ابریشم
3-4-1-افزایش وزن ابریشم با نمکهای مختلف فلزی و نمکهای قلع
3-4-2- جذب آب الیاف و وزین کردن با قلع
3-4-3- تئوری وزین کردن با قلع
3-4-4- خواص ابریشم وزن داده شده با قلع
3-4-4-1- استحکام کششی و درصد افزایش طول
3-4-4-2- جذب رطوبت، بازگشت از چروک
3-4-4-3- تغییرات سفیدی و درخشندگی
3-4-4-4- هدایت الکتریکی Electroductivity
3-4-4-5- ظرفیت رنگرزی
3-4-4-6- تأثیر خشک شویی روی ابریشم وزن دهی شده و وزن دهی نشده
3-4-4-7- تأثیر وزن دهی روی خواص فیزیکی ابریشم
3-5-سفید گری
3-5-1-سفید گری ابریشم
3-5-2-روش های سفیدگری
منابع و مآخذ
بخشی از منابع و مراجع پروژه مقاله ابریشم و رنگرزی pdf
1-منتظر، م،. ، ویسیان ، حیدری ، م ، ابریشم ایرانی ، 1381، مرکز تحقیقات فرش دستباف
2-حاجی شریفی .م، ساسان‌نژاد.ج- خصوصیات الیاف نساجی – 1374-چاپ دوم –مرکز نشردانشگاهی
3-سهی زاده ابیانه .م ، تکمیل فراورده‌های نساجی و رنگرزی ،جلد دوم ،1373، انتشارات صفار
4-صلانی ،ع ، ا. احمدی ، م .1375 . کرم ابریشم و بیماریهای آن . چاپ اول ، تهران .146 انتشارات جهاد دانشگاهی دانشگاه
5-مجله نساجی امروز – آبان
6- پروژه کارشناسی ارشد –رشته مهندسی پلیمر – عنوان : رنگرزی الیاف ابریشم با رنگزاهای طبیعی و بررسی امکان بازسازی حمام و مطالعه روشهای تصفیه پساب آنها –استاد راهنما: دکتر مختار آرامی – نگارش : کوروش کریمشاهی
7-سید اصفهانی ، م . ه . تکمیل کالای نساجی ( جلد اول ) ، چاپ اول 1377،جهاد دانشگاهی واحد صنعتی امیرکبیر ،
8-منتظر، م،. ، ویسیان ، حیدری ، م ، ابریشم ایرانی ، 1381، مرکز تحقیقات فرش دستباف
9-سمینار مروری بر روش های مختلف صمغ گیری ابریشم ، دکتر آرامی، مهندس مظاهری ،
10- موسوی کیانی ، سید محمد ، الیاف نساجی ، چاپ 1383 ، انتشارات شرکت چاپ و نشر کتاب های درسی ایران
11- Balazsy , A.T.Eastop,D.,”Chemical Principle of Textile Conservation ,B.H-1999-
12- – Chopra, Sh., Gulrajani , M.L., “Comprative evaluation of the Various methads of degumming Silk”, Indian Journal of Fiber & Textile Research , Vol .19.June .1994, 76-
13- A. T. Balazsy and D. Eastop, “Chemical Principle of Textile Conservation”,
14- Amd.dye.rep.82(11).47(1993)
15- PC-TAS( personal computer trade analysis system )
16- – Robert Frank, “Silk, Mohair, Cashmere & other luxury fibers”, CRC press,
17- Process A Companison of Efficiencies” , American Dyestuff Reporter , September (1992) .22-
پیشگفتار
هنر فرش بافی در ایران هنر اصیل و شناخته شده توسط ملل جهان به شمار میرود و استفاده از ابریشم در بافت انواعه فرشهای ابریشمی موفقیت آمیز بوده و موجبات کسب درآمد ارزی قابل توجهی برای کشور و ایجاد اشتغال و رفاه در جوامع روستایی گردیده است ، به طوری که امروز ایران به عنوان بزرگترین صادره کننده فرش دست بافت در جهان به شمار می رود . ایران نیز به واسطه پیشنیه تاریخی و استعداد با لقوه و بالفعل خود در بخش نوغانداری از جمله کشورهای است که از پتانسیل بسیار قابل قبولی برای تولید ابریشم برخوردار است
ابریشم که 97% تولید آن در کشور در صنایع قالی بافی کشور مصرف می شود . در این راستی هر گونه فعالیتی که منجر به بالا رفتن راندمان تولید به لحاظ کمی و کیفی چه در بخش پرورش کرم ابریشم و چه در تولید نخ و رنگرزی مناسب مورد توجه محققین علوم مربوطه و نیز بخش صنعت فرش می باشد
شرایط حاکم بر مراحل تولید نخ ابریشم طبیعی و نیز آماده سازی آن جهت رنگرزی مستقیماً بر کیفیت مطلوب تر فرش تأثیر بسزایی دارد
هدف این پایان نامه آشنایی با روشهای آماده سازی ابریشم جهت رنگرزی می باشد
فصل اول
ابریشم
1-1- تاریخچه کرم ابریشم
اگر ایران قدیمیترین کشور در تولید ابریشم و فراورده‌های ابریشمی نباشد ، بطورقطع قدمت فعالیت آن را در این زمینه مربوط به قرون 3 و 4 میلادی میباشد. سرزمین اولیه ابریشم را کشور چین، و قدمت آن را به بیش از چهارهزار سال پیش میدانند .اما ایرانیان زودتر از اقوام دیگر توانستند در تولید این ماده توانایی و تبحر پیدا کنند.[1]
گونه اهلی کرم ابریشم که پرورش آن ازآغاز تا به امروز متداول بوده، تقریباً در چهارهزار و ششصد سال پیش به طور اتفاقی توسط ملکه چینی ( سی ـ لینگ ـ شی ) در هنگام قدم زدن در جنگلی با پیدا کردن پیله‌ای از درخت توت و تنیدن تارهای آن به دور انگشت خود کشف و بدین ترتیب رازی از طبیعت را آشکار گردید. در حقیقت این پدیده اتفاقی بتدریج پایه‌گذار صنعت پرورش و تهیه ابریشم در جهان شده و بعدها این شاهزاده خانم در تاریخ به الهه ابریشم ملقب گردید. در حال حاضر با گذشت قرن ها هنوز چین بزرگترین تولید کننده ابریشم در جهان است و با تولید سالانه 37 هزار تن در حدود 1/1 میلیارد دلار ارز حاصل از صادرات را عاید کشور مینماید. هندوستان دومین کشور تولید کننده ابریشم بوده، و اینک سالانه حدود 9 هزار تن تولید دارد
ژاپن با هفت هزار و هشتصد تن، سومین کشور تولیدکننده ابریشم و شوروی سابق با تولید سه هزار و ششصد و بیست تن مقام بعدی را در جهان دارا بوده است. دیگر کشورهای تولید کننده ابریشم عبارتند از: برزیل با تولید 1300 تن ، کره با 1170 تن و تایلند با 1000 تن. در اروپا کشورهای بلغارستان، رومانی، ایتالیا ، اسپانیا و یونان مراکز پرورش کرم ابریشم میباشند. فرانسه نیز زمانی از تولیدکنندگان عمده ابریشم جهان بوده ولی پس از شروع بیماری واگیر دارپبرین Pebrine) ) در سال 1850 ، خسارات فراوانی به این صنعت وارد شد. بررسی سرانه ابریشم در جهان نشان میدهد که ژاپن با 174 گرم در سال مقام اول ، آمریکا با 30 گرم مقام دوم و بالاخره ایتالیا با 8 گرم و هندوستان با 5 گرم مقام سوم و چهارم را به خود اختصاص داده‌اند. [2]
1-2- وضعیت ابریشم در ایران
آنچه مسلم است در گذشته، ایران یکی از کشورهای مهم تولید کننده ابریشم بوده ، به ویژه در شهرهای طبرستان ، خاوران ، ری و حتی زابلستان تولید ابریشم رواج قابل توجهی داشته است . این صنعت در زمان صفویه نیز به اوج شکوفایی خود رسیده بود. پارچه‌های ابریشمی که در آن زمان در ایران بافته شده از بهترین و مرغوبترین پارچه‌های دنیا به حساب می‌آمدند . احتمالاً قدیمیترین پارچه‌های ابریشمی مربوط به اوایل اسلام بوده که خوشبختانه در حال حاضر از آن به عنوان یک اثر پر ارزش در کلیسای سنت ژوس ایتالیا نگهداری میشود[3]
بزرگترین خریداران ابریشم ایران، فرانسه، روسیه سابق ، آمریکا ، ترکیه ، عراق و هندوستان بوده‌اند . در سالهای گذشته جهت احیای امر نوغانداری ، تشکیلات مستقلی به نام شرکت نوغان به وجود آمد و به دنبال آن کارخانه‌های حریربافی چالوس تاسیس گردید . متاسفانه پس از شروع کار کارخانه ، تولید ابریشم بر خلاف انتظار پایین آمد، زیرا شرکت نوغان برای جبران هزینه‌های فراوان کارخانه مجبور به پایین آوردن نرخ خرید اجباری پیله بود . در طی این سالها بالاترین رقم ، مربوط به سال 1351 یعنی 111 تن پیله بوده است . پس از انقلاب اقداماتی در جهت احیای این رشته از کشاورزی و صنعت به عمل آمد و از جمله آن اقدامات تشکیل شرکت سهامی مطالعات و تحقیقات پرورش کرم ابریشم بود. این شرکت عملا ً کار خود را از سال 1359 شروع کرده است. وظیفه شرکت، تهیه و توزیع تخم نوغان، تهیه و توزیع نهال توت، خرید پیله بر اساس قیمتهای تعیین شده بود. کارخانه‌هایی که در حال حاضر در امر پیله کشی کشور فعالیت دارند عبارتند از : کارخانه صنایع ابریشم گیلان در صومعه‌سرا، کارخانه صنایع ابریشم طوس در مشهد و کارخانه پیله و ابریشم شمال، در ایران جمعاً 60 هزار خانوار در امر پرورش کرم ابریشم فعالیت دارند و مساحت فعلی توتستانها حدود 12 هزار هکتار است. 99% از ابریشم حاصله، در صنعت فرشبافی کشور به مصرف میرسد. راندمان یک جعبه تخم نوغان که دارای 20000 تخم است به جهت گسترش علوم مربوطه به ترویج شیوه‌های علمی در این رشته، حدود 25-20 کیلو پیله است، حال آنکه رسانیدن این مقدار به 40 کیلوگرم نیز کار عملی میباشد. تهیه و توزیع تخم نوغان سالم و مرغوب امری اساسی در کار نوغانداری به حساب می‌آید. تولید فعلی شرکت حدود 110 هزار جعبه تخم نوغان است که با توجه به میزان تقاضا که حدود 200 هزار جعبه است ، ناچار باید برای تامین آن به واردات متوسل گردید. توزیع تخم نوغان داخلی به نسبت 60 درصد F1 ( نسل اول ) و 40 درصد F2 ( نسل دوم ) میباشد. برای پرورش هر جعبه تخم نوغان حدود 40 متر مربع فضا لازم است. به طور متوسط هر 30 کیلو پیله تر 5/4 کیلو ابریشم خام میدهد که اگر در صنعت فرش به کار رود حدود 2 متر مربع با آن فرش بافته میشود . ابریشم کالای است که تولید ، تکامل و توزیع آن به تمام بخشهای بهداشت دام ، کشاورزی ، صنایع و بازرگانی بستگی دارد
1-3- چگونگی پرورش کرم ابریشم در ایران
کرم ابریشم زندگی طبیعی خیلی حساسی دارد و خطرات ناشی از بیماری ممکن است به سرعت آنها را از بین ببرد و خسارت زیادی متوجه تولید کننده ابریشم کند. صنایع تولید ابریشم ایتالیا و فرانسه تاکنون خسارات زیادی از بیماریهای کرم ابریشم متحمل شده‌اند و تنها کشور ایتالیا است که تاکنون بین سایر کشورهای اروپائی همچنان مقاومت کرده و به تولید ابریشم ادامه میدهد[4]
در آماده سازی ابریشم، روش تهیه و نگهداری تخم نوغان به آموخته‌ها و تجربه‌های فراوان نیاز دارد به ویژه جلوگیری از دچار شدن به بیماریها ، بسیار مهم است. از 250 گرم تخم نوغان کم و بیش 36000 کرم بدست خواهد آمد. یک کرم، زمان بیرون آمدن از تخم دارای وزنی نزدیک به 5 میلی گرم و درازای 3 میلیمتر میباشد و پس از سی روز درازای آن به 9-8 سانتی متر و وزن به 5 میلی گرم میرسد و از 36000 گرم کرم، مقدار70 کیلو پیله و از این مقدار ، نزدیک به 7 کیلوگرم ابریشم بدست میاید . برای خوراک کرمها در زمان رشد نیز نزدیک به یک هزار کیلوگرم برگ توت نیاز است . پس از آن که رشد کرم به اندازه کامل رسید ، در همین زمان آغاز به تنیدن کرده و سپس پیله درست میشود . نخ ابریشم بصورت دو رشته از دو سوراخ ریز که در بخش زیرین لب کرم جای دارد بیرون آمده و با یکدیگر جمع و بهمراه صمغ در برابر هوا خشک میگردند . درازی این رشته‌ها به 1200-350 متر میرسد و تنها از یک قسمت آن را میتوان باز نمود . زمان تنیدن پیله 3 روز به درازا کشیده و پس از یک هفته کرم به شفیره تبدیل گشته و پس از گذشت یک هفته و گذراندن چرخه دگردیسی به شکل پروانه از پیله بیرون میاید . کرم برای بازکردن پیله ، با دفع یک ماده قلیایی پیله را سوراخ مینماید . برای جلوگیری از سوراخ شدن پیله و ابریشم کشی از آن ، 5 روز پس از آغاز تنیدن ، پیله را وارد بخار گرم 80 –70 درجه سانتی گراد نموده و بدین وسیله کرم را میکشند ( خفه میکنند ) . وزن هر پیله در این حالت 5/1 تا 5/2 گرم بوده که 15 درصد آن ابریشم میباشد و از این مقدار تنها 8 تا 10درصد پیله ها باز میگردد و برای این هدف پیله را در آب 60 درجه‌سانتی گراد قرار داده و انتهای رشته 3 تا 8 پیله را جمع نموده و با هم کلاف مینمایند. بخشهای دو سوی پیله که تا اندازه‌ای ناهمگن تنیده شده باز نمی‌شود و از این رو با پیله‌های سوراخ شده به وسیله دستگاههای ویژه‌ای حلاجی وباز شده و سپس شانه و ریسیده می‌شوند . پارچه‌های ابریشمی کهنه نیز به همین روش بازیافت می‌شوند. و بعد از این مرحله پخت یا صمغگیری صورت میگیرد
در حال حاضر پرورش کرم ابریشم در استانهای گیلان، مازندران، خراسان، آذربایجان، اصفهان، یزد و کرمانشاه رایج است. در استان گیلان که 80% تولید کشور را بعهده دارد پرورش کرم در اردیبهشت و در سایر استانها در فروردین ماه زمانی که توت پنج برگه میشود انجام میگیرد. چنانچه برای کرم ابریشم شرایط پرورش مطلوبی ایجاد گردد و برگ توت هم مهیا باشد، میتوان هر موقع از سال به امر پرورش کرم پرداخت. در کشورهای پیشرفته مانند ژاپن، بدین طریق حتی سه بار در سال کار پرورش انجام میگیرد. در ایران از فروردین تا مهر ماه که توت به خوبی رشد میکند میتوان سه بار اقدام به پرورش نمود. پرورش اول که مربوط به ماههای اردیبهست و خرداد است (( پرورش بهاره )) نامیده میشود. پرورش دوم که در ماههای تیر و مرداد صورت میگیرد (( پرورش تابستانه )) و نوبت سوم که در شهریور و مهر انجام میشود (( پرورش پاییزه )) نامگذاری شده است. بهترین فصل برای کرم ابریشم فصل بهار است. که هوا مساعد بوده و برگهای توت هم ظریف و مغذی میباشد[5]
1-4- مراکز تهیه ، توزیع ، و تولید تخم نوغان تا مرحله ابریشم در ایران
مراکز فعلی تهیه تخم نوغان در کشور : رشت، بندرانزلی، تربت حیدریه، نطنز
مراکز مهم تولید پیله : گیلان، مازندران، خراسان، اصفهان، آذربایجان شرقی
مراکز ابریشم کشی : گیلان، مازندران، خراسان
مراکز تهیه ابریشم آماده : کاشان، مشهد، اصفهان
مراکز تهیه فراورده‌های ابریشمی : قم، اصفهان، کاشان، نائین، مشهد، اسکو در آذربایجان شرقی.[6]
1-5- برخی مشکلات صنعت ابریشم در ایران
1- کیفیت نامطلوب محصول و پایین بودن بازدهی در اثر عوامل مختلف از جمله عدم رعایت قوانین بهداشتی
2- عدم وجود ضوابط دقیق و متکی بر اصول بهداشتی مخصوص جایگاه پرورش یا تلمبارها همانند سایر رشته‌های دامپروری . در نتیجه عدم توجه کشاورزان به فضای لازم برای هر جعبه تخم نوغان که این نکته میتواند الفبای پرورش باشد
3- عدم آشنایی کافی کشاورزان با این رشته و نیز نا آگاهی آنها در امر کشت توت وتغذیه کرم
4- عدم توجه و دقت به امر تغذیه کرم
5- استفاده از روشها و وسایل سنتی در خفه و خشک کردن پیله و عدم دسترسی به وسایلی با کاربرد صحیح و مدرن
1-6-کاربرد ابریشم در قالی ایران
ایران قدیمیترین تولید کننده فرشهای ابریشمی است. بافت این نوع فرشها احتیاج به تخصص دارد و در کشورهای کمی تولید آن معمول میباشد. مراکز عمده تولید فرش ابریشمی در ایران، قم، نائین، اصفهان، تبریز و کاشان است[1]
برای بافت فرشهای ابریشمی با رج بالا از نخ چله ابریشمی به لحاظ مقاومت زیاد آنها استفاده میگردد . پرز ، تار و پود فرشهای ابریشمی از نخ ابریشم طبیعی تهیه شده و معمولا برای پرز فرش نخ 12تا 15 لا و برای تار فرش نخ ابریشمی 9 تا 12 لا مورد استفاده قرار میگیرد . نمره نخ پود نیز با توجه به رجشمار نمره خامه فرش تعیین میگردد[2]
استفاده از ابریشم در بافت قالیها سبب ظرافت فوق‌العاده ، وضوح نقشها و درخشش رنگهای قالی میگردد [3]
در حال حاضر انواع نخ ابریشمی موجود در بازار عبارتست است از
الف ) نخ 140–100 دنیر1 که در تولید فرشهای تمام ابریشم بکار میرود. این نوع نخ به دو صورت
1) نخ پرتاب که چله فرش از آن تهیه میشود
2) نخ گل جهت بافت گل فرش بکار میرود و 95% از عرضه داخلی توسط واحدهای ابریشم‌کشی سنتی تامین میگردد
ب ) نخ 100-80 دنیر که تولید داخلی و عرضه آن بسیار کم بوده و به مصرف تولید منسوجات ابریشمی میرسد[4]
نکات دیگری که لازم است در خصوص الیاف ابریشم بیان گردد ، عبارتست از
1- تولید نخ ابریشم در سطح جهان تقریبا حدود 65 هزار تن میباشد [5]
2- کشورهای تولیدکننده ابریشم عبارتند از چین حدود 5/58درصد ، هندوستان 15 درصد ، ژاپن حدود 4/12 درصد ، شوروی سابق حدود 7/5 درصد و سایر کشورها حدود 4/8 درصد [6]
3- در حال حاضر حدود 70هزار خانوار کشاورزدر ایران به پرورش کرم ابریشم اشتغال دارند که حدود دویست هزار جعبه نوغان تولید میکنند . نوغانهای پرورش یافته حدود پنج هزار تن پیله تر تولید میکنند که پس از خشک کردن به دوهزار تن پیله خشک ( راندمان چهل درصد ) تبدیل و نهایتاحدود هفتصد تن نخ ابریشم بدست میآبد
4-تولید نخ ابریشم ایران در مقایسه با تولید جهانی حدود 1/1 درصد میباشد
5- نخ ابریشم ایران حدود 95درصد در صنعت فرش دستباف و مابقی در تهیه پارچه‌های ابریشمی و سایر صنایع دستی مصرف میگردد
6-سهم اشتغال بانوان در این صنعت 80 درصد است . این صنعت از اشتغالزایی بالایی برخوردار است و شامل اشتغال در مراحل مختلف پرورش کرم ابریشم ، تولید پیله ، خشکاندن پیله ، ابریشم‌کشی ، صمغگیری ، تابندگی و رنگرزی نخ است [7]
بیشتر ابریشم مصرفی در قالی بافی از گیلان و بقیه از مازندران – خراسان – کاشان – قم و یزد تامین میشود . به نظر کارشناسان ، ابریشم ایرانی دارای پف بیشتری بوده و برای قالی بافی مناسب تر است . ابریشم ایران معمولا در قالی بافی مصرف میشود
فصل دوم
خواص شیمیایی و فیزیکی ابریشم
کلمات کلیدی :
