ای آر پایانامه

 

  مقاله بررسی نظریه لیمن درباره فلسفه سیاسی اسلامی pdf دارای 19 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله بررسی نظریه لیمن درباره فلسفه سیاسی اسلامی pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

 

بخشی از فهرست مطالب پروژه مقاله بررسی نظریه لیمن درباره فلسفه سیاسی اسلامی pdf

چکیده  
مقدمه  
نقد تفسیر معیار  
نقش زبان تمثیل  
تحلیل استدلال معتبر  
فلسفه سیاسی تمدنی  
نتیجه گیری  
منابع  

بخشی از منابع و مراجع پروژه مقاله بررسی نظریه لیمن درباره فلسفه سیاسی اسلامی pdf

رضوانی، محسن، 1385، لئو اشتراوس و فلسفه سیاسی اسلامی، قم، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی ره

لیمن، الیور، 1388، شرق شناسی و فلسفه اسلامی، در: تاریخ فلسفه اسلامی، ترجمه محمد سعیدی مهر، زیر نظر سیدحسین نصر و الیور لیمن، تهران، حکمت

لیمن، الیور، 1383، مقدمه فلسفه اسلامی، تاریخ فلسفه اسلامی، ترجمه حسین غفاری، زیر نظر سیدحسین نصر و الیور لیمن، تهران، حکمت

نصر، سیدحسین، 1383، مقدمه فلسفه اسلامی، تاریخ فلسفه اسلامی، ترجمه غلامرضا أعوانی، زیر نظر سید حسین نصر و الیور لیمن، تهران، حکمت

Butterworth, Charles E., 1988, “The Study of Arabic Philosophy Today”, Arabic Philosophy and the West: Continuity and Interaction, Edited by Thérèse-Anne Druart, Washington, D. C.: Center for Contemporary Arab Studies, Georgetown University

Leaman, Oliver, 1987, “Continuity in Islamic Political Philosophy”, Bulletin, British Society for Middle Eastern Studies, Vol. 14, No

Leaman, Oliver, 1980, “Does the Interpretation of Islamic Philosophy Rest on a Mistake”, International Journal of Middle East Studies, Vol. 12, No. 4, Dec

Leaman, Oliver, 1996, “Orientalism and Islamic Philosophy”, History of Islamic Philosophy, Edited by Seyyed Hossein Nasr and Oliver Leaman, Routledge

Leaman, Oliver, 1999, A Brief Introduction to Islamic Philosophy, Polity Press

Leaman, Oliver, 2002, An Introduction to Classical Islamic Philosophy, Cambridge University Press, Second Edition

Leaman, Oliver, 2001, An introduction to Medieval Islamic philosophy, Cambridge University Press, Second Edition

Leaman, Oliver, 1997, Averroes and his Philosophy, Routledge & Curzon, Second Edition

Leaman, Oliver, 2006, Biographical Encyclopedia of Islamic Philosophy, Continuum University Press

Leaman, Oliver, 2004, Islamic Aesthetics: An Introduction, University of Notre Dame Press

Nasr, Seyyed Hossein & Leaman, Oliver (Eds.), 1996, History of Islamic Philosophy, Routledge

Strauss, Leo, 1957, “How Farabi Read Plato’s Laws”, Mélanges Louis Massignon, Damascus: Institut Français de Damas, Vol

Strauss, Leo, 1988, Persecution and the Art of Writing, University of Chicago Press

Strauss, Leo, 1988, What is Political Philosophy, University of Chicago Press

چکیده

این مقاله نخستین نوشتاری است که به بررسی نظریه الیور لیمن درباره فلسفه سیاسی اسلامی می‌پردازد. دغدغه اصلی لیمن، نقد تفاسیر و رهیافت‌های موجود درباره مطالعه فلسفه سیاسی اسلامی است. وی فلسفه سیاسی اسلامی را متأثر از مکتب نوافلاطونی و نوارسطویی می‌داند. بر این اساس، صفت «اسلامی» در این فلسفه را نه به معنای محتوایی، بلکه به معنای تمدنی می‌پذیرد. اما نظریه لیمن در هر دو وجه انتقادی و ایجابی ناموفق است. وی در وجه انتقادی، برداشت درستی از تفاسیر و رهیافت‌های موجود ندارد و در وجه ایجابی نیز به فهم مناسبی از رابطه میان وحی و عقل یا دین و فلسفه دست نیافته است

کلیدواژه‌ها: فلسفه سیاسی، فلسفه اسلامی، فلسفه سیاسی اسلامی، فلسفه سیاسی یونانی، الیور لیمن

 

مقدمه

امروزه مطالعه فلسفه سیاسی اسلامی بیش از گذشته، مورد توجه محافل علمی غربی است. اندیشمندان و نویسندگان غربی، به نگارش آثار متعدد و برگزاری دوره های متعدد در این زمینه می پردازند. الیور لیمن از جمله این اندیشمندان است که به صورت انتقادی به مطالعه فلسفه سیاسی اسلامی می پردازد. پیش از بررسی این نظریه، مناسب است اشاره ای مختصر به زندگی علمی ایشان گردد

الیور لیمن (1950)، دکتری خود را در سال 1979 از دانشگاه کمبریج اخذ کرد. وی پس از مدتی که استاد فلسفه در دانشگاه جان مورز لیورپول انگلستان بود، از سال 2000 استاد فلسفه در دانشگاه کنتاکی است. لیمن علاوه بر تخصص در فلسفه یهودی و فلسفه شرقی، علاقه مند به مطالعه فلسفه اسلامی است و آثاری نیز در این زمینه منتشر کرده است. درآمدی بر فلسفه اسلامی دوره میانه (1985)، ابن رشد و فلسفه او (1988)، تاریخ فلسفه اسلامی (1996)، مقدمه ای کوتاه بر فلسفه اسلامی (1999)، درآمدی بر فلسفه اسلامی کلاسیک (2001)، درآمدی بر زیبایی شناسی اسلامی (2004) و دانشنامه زندگی نامه ای فلسفه اسلامی (2006) از جمله این آثار هستند

از لیمن مقالات کوتاه و بلندی در دانشنامه ها، مجموعه ها و مجلات علمی به چاپ رسیده است. مقاله آیا تفسیر فلسفه اسلامی مبتنی بر یک اشتباه است؟ (1980) و مقاله تداوم در فلسفه سیاسی اسلامی (1998)، دو مقاله مهم وی هستند که به مطالعه فلسفه سیاسی اسلامی می پردازند. بر این اساس، این مقاله با استفاده از منابع اصلی و مرتبط لیمن، ابتدا نگاهی به نقد ایشان نسبت به مطالعه فلسفه سیاسی اسلامی در غرب دارد و سپس، به بررسی نظریه ایشان درباره فلسفه سیاسی اسلامی می پردازد

 

نقد تفسیر معیار

الیور لیمن در برخی از آثار خویش، از طریق نقد رهیافت تفسیری، به مطالعه فلسفه سیاسی اسلامی می پردازد. یکی از آثار مهم وی در این زمینه، مقاله آیا تفسیر فلسفه اسلامی مبتنی بر یک اشتباه است؟ می باشد که به نقد رهیافت پنهان نگاری اشتراوس و متفکران مشابه در تفسیر فلسفه سیاسی اسلامی می پردازد. البته بخش زیادی از این مقاله، توصیف و تلخیصی است از دو اثر اشتراوس؛ یعنی کتاب تعقیب و آزار و هنر نگارش (1988) و مقاله فارابی قوانین افلاطون را چگونه مطالعه کرد (1957). لیمن رهیافت تفسیری را تفسیر معیار Standard Interpretation می خواند؛ زیرا این تفسیر در میان مفسران فلسفه اسلامی معیار شده است. به نظر لیمن تفسیر معیار، طرحی برای مواجهه با متون فلسفه اسلامی پیشنهاد می کند که حاوی روشی برای فهم متون فلسفه اسلامی است. براساس تفسیر معیار، مفسر برای فهم متن، صرفاً به توانایی خواندن متن و قدرت پرداختن به نکات فلسفی نیاز ندارد، بلکه آنچه لازم است، کلید فهم شیوه خاصی است که متن بدان شیوه نوشته شده است. آن کلید در توجه به نزاع میان اعتقاد و بی اعتقادی است که در هر دوره فرهنگی و تاریخی و شکل خاصی، که آن نزاع در بافت فرهنگی و تاریخی خاص می گیرد، بسیار مهم است. ازاین  رو، فهم بافتی که فلسفه اسلامی در آن رخ داده نیز بسیار مهم است. مزیت تفسیر معیار، این است که تلاش می کند متن را در بافتی قرار دهد که براساس آن پدید آمده است؛ زیرا بدون آن نمی توان هدف متن را فهمید. البته لیمن اشاره می کند که بحث مقاله مزبور از هر جهت در مخالفت با رهیافت تفسیری نیست، بلکه در مخالفت با این پیش فرض است که بافت و زمینه همواره یکی است. به گونه ای که در آن، نزاع میان دین و فلسفه از اهمیت اصلی برخوردار است (لیمن، 1980، ص 525)

به نظر لیمن، تفسیر معیار بر دو ویژگی مشترک فلسفه اسلامی تأکید می کند: ویژگی اول، مربوط به شرایط نامناسب زمانه است. نویسندگان فلسفه اسلامی اغلب در شرایط نامناسب فعالیت می کردند و به دلیل ملاحظات محتاطانه، مجبور بودند اندیشه های خود را کاملاً به باورهای اسلامی مبتنی سازند. ویژگی دوم، مربوط به پنهان نگاری است. فیلسوفان اسلامی اندیشه های خود را به شیوه ای ارائه دادند که عقاید و مقاصد واقعی آنان پنهان است. بنابراین، هر خواننده ای که خواهان فهم متن فیلسوفان اسلامی است، باید لایه رویین سنتی را بشکافد تا به هسته فلسفی بحث دست یابد (همان). براساس تفسیر معیار، آثار فلسفی به سه دسته تقسیم می شوند: آثار ظاهری، آثار باطنی و آثاری که به ظاهر سنتی اند، اما در باطن دارای ویژگی ای هستند که حکایت از وجوه بحث می کند و فقط کسانی که مناسب و شایسته فهم چنین فلسفه ای هستند، می توانند آن را درک کنند (همان، ص 526). به عقیده لیمن، این راهبرد ظاهراً در پیروی از خداوند در قرآن است که خداوند دو نوع آموزه را ارائه می کند: یکی، آموزه آشکار که همه مؤمنان پذیرفته اند و دیگری، آموزه پنهان که فقط در دسترس کسانی است که قادرند آن را درک کنند (همان)

مسئله دیگری که لیمن علاوه بر پنهان نگاری، به نقد آن در رهیافت تفسیری می پردازد، مسئله رابطه میان دین و فلسفه است. به نظر وی، تفسیر معیار درواقع پاسخی به تفسیر قدیمی فلسفه اسلامی است که براساس آن، فلاسفه اسلامی توانستند به طور کلی دین و فلسفه را آشتی دهند. تفسیر قدیمی به طور وسیع مبتنی بر ماهیت ابن رشدگرایی در اروپای مسیحی است؛ یعنی اینکه فلاسفه اسلامی عقل گرایانی بودند که به پیروی از ارسطو و منطق یونانی، ارزش ها و باورهای جامعه اسلامی را رد می کردند. لیمن مدعی است، هم تفسیر معیار و هم تفسیر قدیمی، پیش فرض مشترکی دارند، مبنی بر اینکه نزاع میان دین و فلسفه، که وجهی از نزاع میان اعتقاد و بی اعتقادی است، موضوع و علاقه دائمی فلاسفه اسلامی است. البته این دو تفسیر، صرفاً در پاسخ به این پرسش تفاوت دارند که چگونه فلاسفه اسلامی، به این موضوع دائمی می پردازند. آیا باورهای فلسفی ضددینی خود را کتمان کنند، یا باورهای فلسفی و دینی را در سازش و هماهنگی واقعی ارائه کنند. بنابراین، فرض مشترک این است که نزاع میان اعتقاد و بی اعتقادی، موضوع تعیین کننده کل فلسفه اسلامی است. به نظر لیمن، این پیش فرض مشترک و اغلب تلویحی، شایسته برخی ملاحظات انتقادی است (همان، ص 527 – 528)

لیمن مدعی است که برخی از وجوه فلسفه اسلامی، با پیش فرض یاد شده ارتباطی ندارد. به نظر وی، باید تأثیری را که فلسفه یونان بر فیلسوفان اسلامی گذاشت، بررسی کرد. علاقه فلاسفه اسلامی به فلسفه یونانی شامل منطق، اخلاق، سیاست و متافیزیک است (همان، ص 531). بنابراین، آنچه فلاسفه اسلامی از فلاسفه یونانی آموختند، محدود به آموزه هایی مانند ازلیت عالم، خلود جسمانی و موارد دیگر نمی شود که به نظر می رسد با وحی اسلامی ناهماهنگ است. آنچه فلاسفه اسلامی از فلاسفه یونانی آموختند، شیوه کاملاً جدید فکر کردن بود؛ اندیشه منطقی که قدرت مفهومی را در اختیار استفاده کنندگان قرار می دهد. این قابلیت، یعنی اندیشه منطقی را به طور گسترده ارسطو ارائه کرده است. ازاین رو، وی فلاسفه اسلامی را شیفته خود ساخت، البته نه به دلیل آنکه ارسطو مثلاً از نظریه ازلیت عالم یا محالیت خلود جسمانی دفاع کرد. بنابراین، به نظر لیمن آنچه به طور خاص، فلاسفه اسلامی را به خود جلب کرد، شکل بحث بود، نه نتیجه یا مقدمه آن. فلاسفه اسلامی در آثاری که نه برای عموم مردم، بلکه برای سایر فیلسوفان می نوشتند، چندان بحثی از اسلام نمی کردند، نه به دلیل آنکه درواقع مسلمان مؤمن نبودند، بلکه به دلیل آنکه به فلسفه می پرداختند. لیمن پرداختن به فلسفه را متفاوت با پرداختن به اسلام می داند؛ چراکه اسلام دین است، نه فلسفه (همان، ص 528ـ529)

 

کلمات کلیدی :

 

  مقاله اصالت یا اعتباریت تاریخ از منظر قرآن pdf دارای 29 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله اصالت یا اعتباریت تاریخ از منظر قرآن pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

 

بخشی از فهرست مطالب پروژه مقاله اصالت یا اعتباریت تاریخ از منظر قرآن pdf

چکیده  
مقدمه  
تحریر محل نزاع  
1 ثمره بحث اصیل یا اعتباری بودن جامعه  
نظریه‌های چهارگانه اصالت فرد یا جامعه  
1 اصالت فردِ محض  
2 اصالت فردِ مقید  
3 اصالت جمعِ محض  
4 اصالت فرد و جمع  
5 طرح دیدگاه علمای اسلامی  
نقد و بررسی دلایل قرآنی جامعه‌گرایان18  
1 دلیل اول  
نقد  
دلیل دوّم  
نقد  
دلیل سوم  
نقد  
دلیل چهارم  
نقد  
دلیل پنجم  
نقد  
دلیل ششم  
نقد  
نتیجه گیری  
منابع  

بخشی از منابع و مراجع پروژه مقاله اصالت یا اعتباریت تاریخ از منظر قرآن pdf

نهج الفصاحه، ترجمه ابوالقاسم پاینده، چ چهارم، تهران، دنیای دانش، 1382

إی . إچ. کار، تاریخ چیست؟، ترجمه حسن کامشاد، چ سوم، تهران، خوارزمی، 1351

جمعی از نویسندگان، درآمدی به جامعه شناسی اسلامی(1) تاریخچه جامعه شناسی، تهران، سمت، 1373

جوادی آملی، عبدالله، جامعه در قرآن، قم، إسراء، بی‌تا

دوورژه، موریس، روش‌های علوم اجتماعی، ترجمه خسرو اسدی، چ سوم، تهران، امیرکبیر،1375

راب استونز، متفکران بزرگ جامعه‌شناسی، ترجمه مهرداد میردامادی، تهران، مرکز، 1379

سروش، عبدالکریم، فلسفه تاریخ، تهران، حکمت، 1357

صالحی دمشقی، محمدبن یوسف، سُبُلُ الهُدی و الرَّشاد، بیروت، دارالکتب العلمیه، 1414ق

صدر، محمدباقر،‌ سنّت‌های اجتماعی و فلسفه تاریخ در مکتب قرآن، ترجمه حسین منوچهری، تهران، رجاء، 1369

طباطبایى، سیدمحمدحسین، المیزان فى تفسیر القرآن، چ پنجم، بیروت، مؤسسه الأعلمى للمطبوعات، 1403 ق

طبرسى، فضل‌بن حسن، مجمع البیان، تحقیق هاشم رسولى محلاتى، بیروت، دار احیاء التراث العربى، 1406 ق

کاپلستون، فردریک، تاریخ فلسفه ( از فیشته تا نیچه)، ترجمه داریوش آشوری،‌ تهران، علمی و فرهنگی و سروش، 1367

گورویچ، ژرژ و مندارس،‌هانری، مبانی جامعه شناسی (همراه با تاریخ مختصر جامعه شناسی)، ترجمه باقر پرهام، چ سوم، تهران، بی‌جا، 1354

مصباح، محمدتقی، آموزش فلسفه، چ سوم، تهران، سازمان تبلیغات، 1368ش

مصباح، محمدتقی، جامعه و تاریخ در قرآن، چ دوم، تهران، سازمان تبلیغات، 1372ش

مطهری، مرتضی، مجموعه آثار شهید مطهری (فلسفه تاریخ)، چ دوم، تهران، صدرا، 1384

مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، چ دوم، تهران، صدرا، 1372ش

چکیده

اصیل یا اعتباری بودن «تاریخ» متوقف بر اصالت یا اعتباریت جامعه است؛ زیرا جوامع سلول‌ها و عناصر سازنده تاریخ هستند. هر یک از جامعه گرایان و فردگرایان ادلّه عقلی‌ای برای اثبات مدعای خود ارائه کرده‌اند. در این مقاله أدله قرآنی در این زمینه مورد بررسی قرار گرفته است.

برخی جامعه گرایان معتقدند از ظاهر برخی از آیات قرآن به دست می‌آید که افزون بر افراد، امّت‌ها عمل و سلوک خاص، نامه اعمال، ثواب و عقاب، حیات و ممات دارند. این امر حاکی از این حقیقت است که جوامع در کنار افراد، وجود مستقلی دارند. در مقابل، برخی معتقدند از آنجا که برهان عقلی بر اصالت فلسفی جامعه وجود ندارد و یا برهان قاطع عقلی بر وجود حقیقی جامعه ارائه نشده است، تمسک به ظاهر آیات روا نیست، در این مقاله، دلایل طرفین تقریر و جمع بندی شده است.

واژه‌های کلیدی: تاریخ، اصیل یا اعتباری بودن جامعه، جامعه گرایان، فردگرایان، سنت‌های الاهی

 

مقدمه

یکی از بحث‌های اساسی در فلسفه تاریخ، مسئله اصیل یا اعتباری بودن تاریخ است. از سخنان برخی اندیشمندان به دست می‌آید که تاریخ موجودی با شعور و زنده است و مانند یک انسان، دارای اراده، حرکت و هدف خاصی است؛ حرکت خود را از مبدأ خاصی آغاز و به مقصد معینی ختم می‌کند. در این حرکت، از قانون خاصی پیروی می‌کند، موتور و عوامل حرکت و مدل خاصی برای حرکت داشته و مسیر خود را مرحله به مرحله طی می‌کند. این گروه، تا حدّی پیش رفته‌اند که فعالیت افراد و تک تک انسان‌ها را غیر ارادی و تحت سلطه تاریخ می‌شمارند. آنان وجود فردی آدمیان را مسخّر، مقهور و محکومِ حرکتِ تاریخ می‌دانند

هگل و پیروانش تاریخ را کشتارگاه اراده‌های فردی انسان‌ها، و شیطانی فریبکار و مَکَّار شمرده‌اند. و انسان‌ها را دربرابر حوادثِ تاریخ تنها قابله‌هایی که فقط به وضعِ حملِ مادرِ آبستنِ تاریخ کمک می‌کنند، توصیف کرده‌اند. از منظر این فیلسوفان، تاریخ سنگدل‌ترین خدایان است که أرّابه پیروزی خود را از روی اجساد مردگان و طاغیان به پیش می‌راند.1 ایشان معتقدند: تاریخ به معنای سرگذشت جوامع پیشین، بسانِ بدن موجودی زنده محسوب می‌شود. و جوامع و افراد، سلول‌های بی‌اختیار و اراده‌ای هستند که تحت سلطه بدن حرکت می‌کنند

از نظر این کاوشگران، تاریخ هویتی حقیقی است نه اعتباری و به سخنی دیگر، انسان‌ها و حوادث، خود تاریخ نیستند، بلکه در تاریخ‌اند. تاریخ، بشرها را فراگرفته و در میدانِ خودگرد آورده و برگَردَنشان رشته‌ای افکنده و آنها را به جایی که خود می‌خواهد می‌کشاند.2

هگل صریحاً اعتراف می‌کند: «تاریخ، در حقیقت هیچ نیست جز روحی رها شده و سرگردان و بی‌اعتنا بخواستِ این و آن ; . انسان‌ها، جسم تاریخ‌اند که در فرمان یک روح مقتدر و پر هیبت‌اند»

وی معتقد است که روح مطلق یا جان جهان، یعنی روح کلی حاکم بر تاریخ‌شورهای مردان بزرگ تاریخ را همچون ابزار به کار می‌گیرد و دلبستگی‌های شخصی انسان‌های، به ظاهر تاریخ ساز هرچه باشد، روح تاریخ با فریبکاری خویش از این دلبستگی‌ها بهره می‌گیرد. جمهوری روم را به امپراطوری بدل می‌کند تا به هدف خود برسد؛ یعنی نبوغ و روح رومی را به اوج کمال خود برساند

توین بی‌می‌گوید

تاریخ، جسمی و جانی دارد و این جسم در قبضه آن جان است. حوادث در تاریخ‌اند و طلوع و افول‌ها، خدمتگزار تاریخ‌اند و هجوم و پاسخ‌ها سازنده تاریخ‌اند. ولی خود تاریخ، چیز دیگری است که غیر آنها و سوار بر آنهاست و زمام آنها را به دست دارد.5

در برخی مکاتبِ فلسفه تاریخ، تاریخ کلِّ جامعه بشری از آغاز تا انجام، یک موجود حقیقی واحد محسوب می‌شود و جامعه‌های مختلف یاخته‌های آنرا تشکیل می‌دهند که به طور متناوب به وجود می‌آیند و از میان می‌روند. بدون اینکه به وحدت آن موجود، زیانی برسانند. به عبارت دیگر، همه جامعه‌ها روی هم رفته پیکر موجودی را می‌سازند به نام «تاریخ» که در تطوّر وتحوّل مستمر و دائم است

در مقابل، برخی دیگر از فیلسوفان تاریخ معتقدند: تاریخ، چیزی جز سرگذشت انسان‌ها و اقوام و جوامع گذشته نیست. آنچه در تاریخ اصالت دارد، انسان‌ها هستند. سرگذشت‌ها و تحولات نیز ریشه در رفتار آدمیان دارد. انسان تاریخ ساز است، نه تاریخ انسان ساز. بنابراین، افراد امری اصیل و جامعه و تاریخ اموری انتزاعی به شمار می‌آیند. نه تنها اراده انسان‌ها مقهور اراده تاریخ نیست، بلکه تاریخ ساخته و پرداخته اراده افراد است

حال باید دید آیا تاریخ، وجود خارجی دارد یا تنها ظرفی است که افراد و جوامع در آن فعالیت می‌کنند و دگرگونی‌های فردی و اجتماعی در آن اتفاق می‌افتد؟

نکته حائز اهمیت این که برخی از نظریات مطرح شده در فلسفه تاریخ، حاکی از آن است که همه نظریه پردازانِ این عرصه، تاریخ را به صورت یک روح کلّی و هیولای واحد لحاظ نکرده و نظریات خود را برآن بنیاد ننهاده‌اند، بلکه گاه تطورات یک قوم، جامعه یا اُمّت را در طول چند قرن مورد لحاظ قرار داده‌اند. به عنوان نمونه، آگوست کنت، اسپنسر و اشپنگلر، مراحل حرکت تاریخ را به گونه‌ای مطرح کرده‌اند که ناظر به تطوّرات یک جامعه در طول زمان است، نه کل تاریخ، یا آرنلد توین بی را که نظریه اش بیشتر ناظر به جامعه شناسی فرهنگ‌ها و تمدن‌ها است فیلسوف تاریخ شمرده‌اند

بنابراین، کالبد شکافی نظریات برخی افراد موسوم به فیلسوف تاریخ، نشانگر آن است که آنان مطالعه حرکت کلّی تاریخ را با مطالعه هر جامعه در بستر زمان، یکی تلقّی کرده‌اند. از منظر آنان، هر جامعه ای، یک واحد مجزّا و مستقل قلمداد می‌شود. قواعد تطوّرش در طول زمان، مورد بررسی قرار می‌گیرد

از این‌رو، بحثِ اصالتِ یا اعتباری بودن تاریخ، خواسته یا ناخواسته به بحث اصالت جامعه باز می‌گردد؛ چه اینکه موضوعِ بحثِ فلسفه تاریخ، در حقیقت مطالعه افراد و جوامع گذشته، در دالان زمان است، به دیگر سخن، تاریخ چیزی جز مجموعه تحولات جامعه‌های بشری نیست، از این‌رو، برای بررسی مسئله اصالت یا اعتباریت تاریخ، باید اصالت یا اعتباری بودن جامعه مورد بررسی قرار گیرد؛ زیرا پاسخ پرسش اول در گرو پاسخ پرسش دوم است، بطوری که اگر اعتباری بودن جامعه به ماهو جامعه، در کنار افراد اثبات گردد، اعتباری بودن تاریخ نیز اثبات می‌شود. شاید از این رواست که غالباً دانشمندان، بحث اصالت یا اعتباری بودن جامعه و تاریخ و احکام مترتب بر آنها را از یکدیگر تفکیک نکرده‌اند. چنانکه فیلسوفان و علمای دین، بحثی تحت عنوانِ اصالتِ فرد یا جامعه و تاریخ مطرح کرده و از منظر عقل و وحی، این موضوع را مورد بررسی قرار داده‌اند

تحریر محل نزاع

«اصالت جامعه» لفظ مشترکی است که در بحث‌های علوم انسانی با معانی گوناگونی استعمال می‌شود

1 گاه مقصود ازاصالت جامعه ـ در برابر فرد، این است که هنگام برخورد رأی فرد در برابر جامعه، از آنجا که اکثریت افراد، قدرت بیشتری از اقلیت دارند، رأی جامعه غلبه یافته و پیروز می‌شود. به عبارت دیگر، سخن، فرد بشدّت تحت تأثیر عمیق جامعه است. که این نوع اصالت را، اصالت روان‌شناختی جامعه می‌گویند

2 گاهی مقصود این است که وقتی در جامعه بین مصالح فردی و منافع اجتماعی، تعارض رخ می‌دهد، رعایت حق جمع، مقدم بر رعایت حق فرد است. دراین مورد، مقصود از اصالت جامعه، اصالت حقوقی جامعه در برابر افراد است که در علوم دستوری مثل علم حقوق، مطرح می‌شود

3 اما اصالت جامعه، معنای سومی دارد که در علوم فلسفی مانند فلسفه جامعه و تاریخ مطرح می‌شود.‌ مقصود از اصالتِ جامعه در این دسته از مباحثِ فلسفی، اصالت هستی شناختی جامعه است؛ یعنی آیا جامعه مانند سایر اشیاء عینی، وجودِ منحازی در خارج دارد یا خیر؟

بیان اندیشمندان مسلمان کاملاً حاکی از این است که محلِ نزاع در بحث اصالت جامعه و تاریخ، اصالت فلسفی و هستی شناختی است، ولی سخنان دانشمندان غربی در بحث حاضر، گاه ناظر به ابعاد روان‌شناختی رابطه فرد و جامعه است و گاه ناظر به ابعاد فلسفی رابطه فرد و جامعه؛ یعنی گاهی بحث را به گونه‌ای مطرح می‌کنند که خواننده گمان می‌کند آنان در صدد اثبات اصالت روان‌شناختی جامعه یا فرد هستند؛ یعنی می‌خواهند بگویند قدرت تک تک افراد در مقابل جامعه، ناچیز است. به طوری که هنگام درگیری رأی فرد با اکثریت جامعه، اراده تک تک افراد، مغلوبِ خواستِ جامعه، به معنای اکثریت افراد می‌شود. در برخی موارد نیز بحث را به گونه‌ای هدایت می‌کنند که گویا برای جامعه اصالت فلسفی قائل بوده و افراد را اعتباری و مقهور واقعیتی خارجی بنام جامعه می‌دانند. از این‌رو، ما نمی‌توان به طور کلی همه سخنان آنان را ناظر به بحث فلسفی یا روان‌شناختی دانست. با اطمینان می‌توان گفت محل نزاعِ مورد نظر همه فیلسوفانی که در این بحث اظهار نظر کرده‌اند، اصالت فلسفی فرد یا جامعه و تاریخ بوده است. ولی برخی از بیانات صریح یا لوازم دیدگاه‌های ایشان، یا بعضی از نتایجی که از این بحث می‌گیرند، حاکی از این است که به نوعی به اصالت فلسفی جامعه و تاریخ یا عدم آن معتقد بوده‌اند و نزاع اصلی آنان، مسئله اصالت فلسفی جامعه بوده، نه اصالت روان‌شناختی. گرچه ظاهر برخی از مثال‌ها و تبیین‌های ایشان موهم این است که محل بحث و اختلاف ایشان، اصالت روان‌شناختی است.6 از این‌رو، ما بدون این ادعا که همه جامعه گرایان به وحدت حقیقی جامعه قائل بوده و ترکیب حقیقی افراد را مطرح کرده‌اند. می‌توان به طور مسلّم گفت که وجه اشتراک نظریات برخی از آنان، ترکیب واقعی و وحدت حقیقی جامعه بوده است. از سوی دیگر، وجه مشترک نظریات برخی دیگر اعتباری بودن جامعه و واقعی بودن افراد است

بر این اساس، دسته اول را «جامعه‌گرا» و دسته دوم را «فردگرا» می‌نامیم. و بحث را حول محور فلسفی پایه ریزی می‌کنیم.‌ بنابراین، پرسش اساسی بحث این است که، آیا جامعه به عنوان یک واقعیت در خارج از ذهن، وجود مستقل دارد یا خیر؟ این پرسش به گونه‌ها و در قالب‌های مختلفی طرح می‌شود مانند: آیا وحدت جامعه، یک وحدت مفهومی و ذهنی است؛ یعنی جامعه چیزی جز افراد و روابط متقابل آنها نیست، یا وحدت جامعه یک وحدت شخصی است که مساوق خارجیت و مستقل‌بودن است؟ آیا فرد اصیل است و جامعه و تاریخ، انتزاعی است یا جامعه و تاریخ، اصیل هستند و افراد، انتزاعی و یا قسم سومی وجود دارد؟

به دیگر سخن، آیا جامعه و تاریخ، واقعیت و عینیت دارند یا فقط امری اعتباری هستند؟

واژه «اعتباری» نیز مانند واژه «اصالت» در مباحث عقلی، به مفاهیم گوناگونی به کار می‌رود

أ) طبق یک اصطلاح، تمام معقولات ثانیه، خواه منطقی، مانند مفهوم کلّی و جزیی وخواه فلسفی، مانند مفهوم علّت و معلول، جزو مفاهیم اعتباری به شمار می‌رود

ب) در اصطلاح دیگر، مقصود از مفاهیم «اعتباری»، تنها مفاهیم حقوقی و اخلاقی است که امروزه به آنها «مفاهیم ارزشی» گفته می‌شود. در اینجا، اعتباری بودن به معنای ارزشی است

ج) در اصطلاح سوم، فقط به مفاهیمی که هیچ‌گونه مصداق خارجی و ذهنی ندارند و به کمک قوه خیال ساخته می‌شوند، «اعتباری» یا «اعتباریات» گفته می‌شود، مانند مفهوم «غول» یا «عنقای هفت سر» و سایر وهمیات

د) در اصطلاح چهارم، «اعتبار» در مقابل «اصالت» مطرح در بحث اصالت وجود یا ماهیت، در فلسفه مطرح می‌شود. در اینجا مقصود از «اعتباریت»، مصداق بالعرض بودن واقعیت عینی، برای یک مفهوم است. چنانکه وقتی در فلسفه سخن از اصالت یا اعتباریت مفهوم «وجود» به میان می‌آید، مقصود این است که آیا واقعیت خارجی، مصداق بالذّاتِ مفهوم «وجود» است یا مصداق بالعرض. به عبارت دیگر، مقصود از اعتباری یا اصیل بودن یک مفهوم این است که آیا مصداق خارجی دارد یا ندارد

مقصود از اعتباری‌بودن تاریخ در بحث حاضر، به معنای چهارم اعتباری باز می‌گردد؛ یعنی آیا تاریخ مانند مفاهیم لشکر، سپاه، گردان، تنها یک مفهوم انتزاعی است که از چینش خاص افراد در بیرونِ ذهن انتزاع می‌شوند،‌ بدون اینکه در ماورای ساحت ذهن در کنار افراد، وجود دیگری به نام لشکر، سپاه یا گردان داشته باشیم؟ یا مفهومی است که مابه إزاء عینی و خارجی دارد؛ یعنی «اصیل» است

1 ثمره بحث اصیل یا اعتباری بودن جامعه

 

کلمات کلیدی :

 

  تحقیق تأثیر آموزش زوج‌درمانی اسلام‌محور بر تعهد زناشویی زوجین pdf دارای 30 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد تحقیق تأثیر آموزش زوج‌درمانی اسلام‌محور بر تعهد زناشویی زوجین pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

 

بخشی از فهرست مطالب پروژه تحقیق تأثیر آموزش زوج‌درمانی اسلام‌محور بر تعهد زناشویی زوجین pdf

چکیده  
مقدمه  
فرضیه‌های تحقیق  
روش پژوهش  
ابزار پژوهش  
شیوه اجرا  
تجزیه و تحلیل یافته‌های پژوهش  
بحث و نتیجه‌گیری  
پی‌نوشت‌ها:  
منابع  

بخشی از منابع و مراجع پروژه تحقیق تأثیر آموزش زوج‌درمانی اسلام‌محور بر تعهد زناشویی زوجین pdf

احمدی، خدابخش، «بررسی رابطه بین تقیدات مذهبی و ناسازگاری زناشویی»، مقالات همایش تقویت نظام خانواده و آسیب‌شناسی آن، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، 1384
اعتمادی، عذرا، «ایمان و معنویت در مشاوره و رواندرمانی»، فصلنامه تازه های زواندرمانی، 1384، سال دهم. ش 35 و 36 ص 146-131
اولیاء، نرگس، و همکاران، آموزش غنی سازی زندگی زناشویی، تهران، دانژه، 1388
براندن، ناتانیل، روانشناسی حرمت نفس، ترجمه جمال هاشمی، تهران، جیحون، 1386
تبعه امامی، شیرین، «تعیین و بررسی رابطه بین ویژگی های مرکزی و پیرامونی عشق و تعهد در بزرگسالان جوان متأهل دانشگاه اصفهان»، پایان نامه‌ی کارشناسی ارشد روانشناسی، دانشگاه اصفهان، دانشکد علوم تربیتی و روانشناسی،
جمالی، فریبا، «بررسی رابطه بین نگرش های مذهبی، احساس معنابخش بودن زندگی، و سلامت روان در دانشجویان دانشگاه های تهران»، پایان نامه‌ی کارشناسی ارشد، تهران، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه الزهراء(ع)، 1375
حسینی، بیتا، زمینه زوج درمانی، تهران، جنگل، 1389
حیرت، عاطفه، «بررسی اثربخشی زوج درمانی اسلام محور بر سازگاری، سلامت روان و خوش بینی زوجین شهر اصفهان»، پایان نامه کارشناسی ارشد مشاوره‌ی خانواده، دانشگاه اصفهان، دانشکد علوم تربیتی و روانشناسی، 1388
خدایاری فرد، محمد، «کاربرد مثبت نگری در روان درمانگری با تاکید بر دیدگاه اسلامی»، مجله روانشناسی و علوم تریتی دانشگاه تهران، 1379 دوره 1 ش 60 ص 164-140
دانش، عصمت، تأثیر روش زوج درمانی اسلامی در افزایش جهت گیری مذهبی، خودشناسی و سازگاری زناشویی زوج های ناسازگار، مجموعه مقالات جوان و آرامش روان، مشاوره و درمانگری با نگرش اسلامی، چ پنجم، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، 1387
رضایی، جواد، و همکاران، نقش سبک زندگی اسلام محور(با تأکید بر نظام خانواده) و بیان راهکارهای آن برای افزایش صمیمیت زوجین، مجموعه مقالات چهارمین کنگره ی ملّی آسیب شناسی خانواده، تهران، دانشگاه شهید بهشتی، 1389، ص
زادهوش، سمیه، «مقایسه اثربخشی گروه درمانی شناختی- رفتاری، مذهبی و گروه درمانی شناختی- رفتاری کلاسیک بر روابط و رضایت زناشویی بانوان»،پایان نامه‌ی کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه اصفهان، 1387
سالاری فر، محمدرضا، خانواده در نگرش اسلام و روانشناسی، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، 1387
عباسی مولید، حسین، «بررسی تأثیر آموزش گروهی واقعیت درمانی بر تعهد زناشویی زوجین شهرستان خمینی شهر»، پایان نامه‌ی کارشناسی ارشد مشاوره‌ی خانواده، دانشگاه اصفهان، دانشکد علوم تربیتی و روانشناسی،
عرفانی اکبری، معصومه، «بررسی مشکلات مربوط به صمیمیت زوجین و تأثیر ارتباط درمانی زوجین برآن»، پایان نامه‌ی کارشناسی ارشد مشاوره و راهنمایی، تهران، دانشگاه الزهراء (س)، 1378
فتوحی بناب، سکینه، و همکاران، «بررسی اثربخشی آموزش رویکردهای زوج درمانی شناختی-رفتاری، اسلامی و تحلیل رفتارمتقابل بر سازگاری زناشویی زوج های ناسازگار»، فصلنامه تازه ها و پژوهش‌های مشاوره، 1388، دوره 8، ش 32، ص 109-127
فقیهی، علی، جوان و آرامش روان، مشاوره و درمانگری با نگرش اسلامی، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه،(سومین همایش مشاوره از دیدگاه اسلام)،
فقیهی، علی نقی، و فاطمه رفیعی مقدم، «بررسی میزان اثربخشی آموزش های روان شناختی مبتنی بر روایات اسلامی در رضایت زناشویی زوجین»،روانشناسی و دین، 1388، دوره 2، ش 3، ص 89 ـ 104
کاوی، استیون، هفت عادت خوب خانواده، ترجمه سوسن ملکی، تهران، ذهن آویز، 1388
کلارک وارن، نیل، در جستجوی عشق زندگی، ترجمه مهدی قرچه داغی، چ هشتم، تهران، اوحدی، 1388
مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، بیروت، دارالاضواء، 1413 ق
نجاریان پور، سمانه، و همکاران، «تأثیر آموزش تعهد پیش از ازدواج بر بهبود ویژگی های تعهد در دختران دانشجوی دانشگاه آزاد اسلامی واحد فسا»، فصلنامه خانواده پژوهی، 1387،4(13)، 86-77
نهج البلاغه، ترجمه محمد دشتی، قم، مؤسسه فرهنگی تحقیقاتی امیرالمؤمنین(ع)، 1380

Adams, J.M. &Jons, W. H. Interpersonal commitment in historical perspective. Inj. Adams and W.Jons (Eds.) Handbook of Interpersonal Commitment and Relationship stability . New York: Plenum publishers. 1999, (pp.3-36)
Allen, E. S., &Baucom, D. H. Adult attachment and patterns of extradyadicinvolvement.Family Process
Amato, P.R Continunity and chang in marital quality between 1980 and 2006. Journal of Marriage and the Family, . (2008). 1-
Amato PR. Studying marital interaction and commitment with survey data. Available from
Argyle, M., &Hallahmi, B. The Social Psychology of Religion. London: University Press
Bergin, A. E. Religiosity and mental health: A critical revaluation and meta- analysis. Professional Psychology: Research and Practice, 1983, 14(2), 170-
Berozonsky, J. E. Identity style, parental authority, and identity commitment. Journal of Youth and Adolescence, 2004. 22, 213-
Brannon, Linda. Gender. Viacom company. (2nd ed)
Caughlin, J.P., & Johnson, M. P. The tripartite nature of marital commitment: Personal, moral, and structural reasons to stay married, Journal of Marriage and the Family, 1999, 61, 160-
Clements, R., Swenson, CH. Commitment to one’s spouse as a predictor of marital quality among older couples. CurrPsychol, 2000, 19(2), 110-
Chronic.,&Plahakova. A. Differences in marital satisfaction of men woman.Caska- sdvenka- psychiatric. 2009, 96-
Cohan, C. L., &Kleinbaum, S. Toward a greater understanding of premarital cohabitation and marital commitment. Journal of Marriage and Family, 2002, 64(1), 180-
Curtis, K. T., & Ellison. C. G. Religious Heterogamy and Marital Conflict: Findings from the National Survey of Families and Households. Journal of Family, 2002, 23: 551-
Dean DG, Spanier, GB. Commitment: An overlooked variable in marital adjustment. Sociological Force. 1974, 7, 113-118
Fennel, D. L. Characteristics of long- term first marriage, Journal of mental counseling, 2007, 15, 445-
Florian, V., Mikulincer, M., &Hirschberger, G. The a تحقیق تأثیر آموزش زوج‌درمانی اسلام‌محور بر تعهد زناشویی زوجین pdf iety buffering function of close relationship: Evidence that relationship commitment acts as e terror management mechanism. Journal of Personality Social Psychology, 2002, 82(4), 527-
Green, S. G., & Bauer, T. N. (1995). Supervisory mentoring by advisers: Relationships with doctoral student potential, productivity, and commitment: Personnel Psychology Vol 48(3) Fal 1995, 537-
Gunter, J. S., Oklahoma, N. An examination of the dimensions of commitment and satisfaction across year married. Unpublished doctoral dissertation: University of Oklahoma
Harmon, D. KH. Black men and marriage: the impact of spirituality, religiosity and marital commitment on marital satisfaction. Unpublished doctoral dissertation: Alabuma University
Harris VW. Marital quality, contex, and interaction: A comparison of individuals actress various income levels. Sci Context, 2006, 17, 48-
Hoge, D. R., Petrllo, G. H. & Smith, E. I. Transmission of religious and social values from parents to teenage children, Journal of Marriage and the Family, 1982, 44, 569-
Jarvis, M. O. The long-term role of newlywed conscientiousness and religiousness in marriage. , The University of Texas at Austin. 2006, P
Johnson, M.P. Personal, moral, and structural commitment to relationships: Experiences of choice and constraint. In Handbook of interpersonal commitment and relationship stability. J.M. Adams and W.H. Jones, eds. New York: Kluwer Academic. ,1999,73-
Johnson, M.P. Commitment. Cohesion, investment, barriers, alternatives, constraint: Why do people stay together when they really don’t want to Proceeding of Theory and Research Methodology Workshop, National Council on Family Relation Annual Meeting, Dallas, 1985, 45-
Lambert, N. M., &Dollahite, David, C. The Threefold Cord: Marital Commitmrnt in Religious Couples.Journal of Family Issues: 2008, 29:592-
Larson, L.E., &Goltz, J.W. Religious participation and marital commitment. Review of Religious Research, 1989, 30, 387-
Levinger, G A social exchange view on the dissolution of pair relationships. In F.I. Nye (Ed), Family relationships: Rewards and Cosis Bererly Hills, CA: sage puplication. 1997. (pp.97-121)
Lucas, R. E. Reexamining adaptation and the set point model of happiness: Reaction to changes in marital status. Journal of Personality and Social Psychology, 2003, 84(3), 527-
MacCarthey B. Marital style and its effects on sexual desire and functioning.Journal Family Psychology. 1999, 10, 1-
Master, A. Marriage, commitment and divorce in a matching model with differential aging.Reviewe of Economic Dynamics, 2008, 11, 614-
Marcia, J.E. Development and Validation of ego- identity status. Journal of Personality and Social Psychology, 1966, 3, 551-
Mosako, J. Commitment and attachment dimensions. In partial fulfilment of the requirements for the degree of Doctor of Philosophy: Purdue University
Moron, G. Parents: Religious and Moral Education, Retrieved April, 2005, from
Myers, D. G. The Friends and Faith of Happy people American Psychologist, 2000, 55(1), 56-
Nichols, M. (2004). Lesbian sexuality/female sexuality: Rethinking ‘lesbian bed death’
Sexual and Relationship Therapy, 19(4), 363–
Nichols, m. & Schwartz, R. Family therapy: Concepts and methods. New York: Brunner & Mazel
Rebeck, V. A. Confirming-and keeping-youth, Christian Ministry, 1994, 25, 9-
Reynold, J., & Mansfield, P. The effect of changing attitudes to marriage on its stability: Lord chancellor’s Department. High Divorce Rates: The state of the evidence on Reasons and Remedies, V. (1), 1-3. Reserch series NO. 2/99. [On-Line]. Available
Shackelford, T. K., Besser, A., Goetz, A. T. Personality, marital satisfaction, and probability of marital infidelity, Individual Differences Research (IDR), January,
Shields, E. P. The effect of religiosity and marital Commitment on marital satisfaction and stability. Unpublished doctoral dissertation: Brigham Yong University
Smith, C. Theorizing religion effects among American adolescents. Journal for the scientific study of religion, . 2003, 42, 17-
Speranger, E. Types of Men: The Psychology and Ethics of Personality, Translate by P. J. W. Pigors. Halle: Max Niemeyer
Sternberg, R.J. The triangle of love: Intimacy, passion, commitment, New York: Basic Books
Strachman, A. and Gable, S. Approach and avoidance relationship commitment, Motive Emot. 2006, 30, 117-
Swensen, C. H., &Trahaug, G. Commitment and the long-term marriage relationship.Journal of marriage and the family, 1985, 47, 937-
Vogelstein, I. C., & Kaplan, D. Untapped potential: The status of Jewish early childhood education in America, Journal of Beliefs and Values, 2002, 23, 203-

 

چکیده

هدف این پژوهش تعیین میزان اثربخشی آموزش زوج‌درمانی اسلام‌محور بر تعهد زناشویی زوجین شهر اراک بوده است. روش این پژوهش نیمه تجربی از نوع پیش آزمون – پس آزمون با گروه کنترل بوده است. جامعه آماری این پژوهش، شامل کلیه والدین دانش‌آموزان دختر مقطع ابتدایی شهر اراک در سال 1389ـ1390 بوده است. نمونه این پژوهش، 30 زوج از والدین دانش‌آموزان دبستان دخترانه شهر اراک بوده که به صورت تصادفی ساده در دو گروه آزمایش (پانزده زوج) و کنترل (پانزده زوج) جایگزین شده‌اند. ابزار اندازه‌گیری، پرسش‌نامه تعهد زناشویی بوده است. متغیر مستقل، آموزش زوج‌درمانی اسلام‌محور بود که در هفت جلسه به گروه آزمایش آموزش داده شده است. یافته‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS و روش تحلیل کواریانس تحلیل شده است. نتایج نشان می‌دهد که آموزش زوج‌درمانی اسلام‌محور، تعهد زناشویی زوجین و ابعاد آن، یعنی تعهد شخصی، اخلاقی و ساختاری زوجین را افزایش داده است (001/0P<).

کلیدواژه‌ها: آموزش زوج‌درمانی اسلام‌محور، تعهد زناشویی.

 

مقدمه

با پیمان ازدواج، ارتباطی شکل می‌گیرد که در مقایسه با دیگر ارتباطات انسانی، امنیتی بی‌نظیر دارد. دیگر ارتباطات انسانی ممکن است یک بُعد از ابعاد حیات را پوشش دهند، اما در ازدواج، ابعاد جسمی، عاطفی، اجتماعی و ذهنی نیز پوشش داده شده و رابطه‌ای زیستی، اقتصادی، عاطفی، روانی – اجتماعی و معنوی نیز بین زن و شوهر برقرار می‌شود.1 ازدواج، اولین تعهد عاطفی و حقوقی است که دو نفر آن را در بزرگسالی می‌پذیرند.2 تعهد زناشویی به معنای وفادار ماندن به خانواده و اعضای آن هنگام غم و شادی، وقایع خوشایند و ناخوشایند زندگی، تعهد بر مبنای احساس و عاطفه و نیز بر پایه‌ قصد و نیت است. زوجینی که در مورد تعهد خود در برابر همسر و دیگران به بلوغ فکری لازم نرسیده و رفتاری دوسوگرایانه را تعقیب می‌کنند، در ازدواج و کار کردن با دیگران دچار مشکل خواهند شد و غالباً نتیجه‌ این امر، بی‌وفایی خواهد بود

تعهد، ابزاری است که میزان امنیت و فاصله از شریک زندگی را پدید می‌آورد.4 تعهد در ازدواج چندین جزء دارد: چگونگی درک زن و شوهر از نوع رابطه در گذشته و طول مدت رابطه، انتخاب رفتارهای ادامه‌ زندگی مشترک، درجه و وسعت یک رابطه‌ خوب و علاقه به ماندن در این رابطه به مدت طولانی و گرفتن تشویق به سبب ماندن در رابطه توسط هر دو زوج

تعهد چه به صورت اجباری یا فداکارانه برای کیفیت زندگی زناشویی و ثبات در ازدواج مهم است.5 البته باید اشاره کرد که تعهد فداکارانه به‌طور فزاینده‌ای در مقایسه با تعهد اجباری با رضایت زناشویی مرتبط است. تعهد در زندگی زناشویی عبارت است از علاقه و قصدی که شخص به آن اندازه و بر اساس آن، تمایل دارد که در رابطه‌ زناشویی باقی بماند و عهدی را که بسته، حفظ کند. تعهد ابعاد چندگانه‌ای دارد و دربرگیرنده دلایل شخصی، اخلاقی و اعتقادی به خصوصی است که شخص را به ادامه‌ رابطه‌ زناشویی پایبند می‌کند

جانسون7 الگوی جامعی را ارائه کرده که در آن تعهد زناشویی را به صورت سه نوع مستقل: تعهد شخصی8، تعهد اخلاقی9 و تعهد ساختاری10 مطرح نموده است. اولین بُعد تعهد زناشویی تعهد شخصی است که تحت عناوین مختلف، از جمله تعهد جاذبه11و12، تعهد به همسر13 و تعهد گرایش14و15 توسط محققان مختلف ارائه و تبیین شده است. تعهد شخصی به معنای علاقه و تمایل فرد برای تداوم رابطه زناشویی است که بر جاذبه و رضایت زناشویی مبتنی است. تعهد شخصی تحت تأثیر سه مؤلفه قرار دارد: 1 جذابیت همسر (عشق و علاقه به همسر)؛ 2 جذابیت رابطه زناشویی (علاقه و رضایت از رابطه زناشویی)؛ 3 هویت زناشویی ( میزان و درجه‌ای که مشارکت یک شریک در رابطه زناشویی به‌عنوان خودپنداره شخصی وی در نظر گرفته می‌شود)

دومین بعد تعهد زناشویی، تعهد اخلاقی است. بسیاری از الگوهای نظری تعهد بر این عقیده‌اند که تعهد زناشویی بر احساس وفاداری اخلاقی به ازدواج و رابطه زناشویی مبتنی بوده و ازدواج، نهاد مقدسی است.17 یک نهاد اجتماعی مهم که تضمین‌کننده مراقبت و حمایت بوده و وفاداری و پایبندی به آن ارزش شناخته می‌شود.18 به‌طور کلی سه مؤلفه در تعهد اخلاقی اثرگذار است: 1 تقدس بنیان ازدواج؛ 2 وفاداری به نوع رابطه زناشویی که به ارزش‌ها و اصول اخلاقی فرد اشاره دارد و فرد می‌تواند براساس اعتقاداتش به ازدواجش خاتمه دهد یا همچنان به آن متعهد باشد؛ 3 احساس دِین به یک همسر

تعهد ساختاری که سومین بُعد تعهد زناشویی است، در بسیاری از الگوهای نظری با عنوان جنبه اجبار‌آور تعهد زناشویی با اسامی گوناگون مطرح شده است که عبارت‌اند از: تعهد اجباری (استنلی20، نیروهای مانع شونده21، فشار بیرونی22، احساس به دام افتادگی23 و تعهد ساختاری24 تعهد ساختاری در ازدواج به موانع و محدودیت‌های موجود در ترک رابطه زناشویی و احساس اجبار به تداوم آن رابطه اشاره دارد.25 در هسته این بُعد، این عقیده وجود دارد که عوامل بیرونی ازدواج، اعم از عوامل خیالی یا واقعی ممکن است از فسخ رابطه زناشویی و اختتام ازدواج جلوگیری کنند، حتی اگر انگیزه فرد برای اقدام به طلاق و جدایی قوی باشد

از اواخر قرن بیستم تاکنون، تعهد زناشویی در همه حوزه‌های مطالعاتی ازدواج و خانواده، وارد شده است. بر این اساس، نه تنها مطالعاتی که مستقیماً در خصوص تعهد زناشویی و ابعاد آن است، به صورت قابل ملاحظه‌ای افزایش یافتد، بلکه در بیشتر مطالعاتی که تأکید اصلی آنها بر تعهد زناشویی نبوده نیز به تعهد به‌عنوان یک متغیر مهم در حفظ و تداوم زندگی زناشویی، توجه شده است.27 نتایج تحقیقات نشان می‌دهد که تعهد زناشویی، دومین عامل حفظ‌کننده ازدواج است.28 به نظر لامبرت و دولاهیت،29 تعهد به همسر برای موفقیت یک ازدواج مهم است. تعهد زناتشویی، قوی‌ترین و پایدارترین عامل پیش‌بینی‌کننده کیفیت و ثبات رابطه زناشویی است.30 این یافته‌ها همسو با تحقیقات کلمنس و سوین سن31 است که معتقدند تعهد در همسران به‌طور مثبت، با ثبات و کیفیت زناشویی و همچنین به‌طور مثبت با بیان عشق، سازگاری و کاهش تعارضات زناشویی ارتباط دارد. نیکلز32 در مرحله جفت‌گیری و ازدواج یکی از مهم‌ترین وظایف ارتباطی زوجین را تعهد می‌داند و آن را این‌گونه معنا می‌کند: اینکه همسران به چه میزان و چگونه به رابطه‌ زناشویی‌شان ارج نهاده و چه میزان به حفظ و تداوم این رابطه تعلق‌خاطر دارند. به گفته نیکلز و شوارتز33 تعهد در ایجاد ثبات و موفقیت در یک ازدواج، نقش اساسی دارد. بر این اساس، هرگونه رابطه‌ای بدون تعهد، سطحی و بدون سمت و سو خواهد بود. همچنین هرگونه آشنایی معطوف به ازدواج پس از مدتی اگر به تعهد پایدار و طولانی منجر نشود، در واقع، آشنایی ناکام‌کننده‌ای خواهد بود34 استرنبرگ35 نیز در نظریه‌اش درباره عشق، تعهد را یکی از مؤلفه‌های مهم دیدگاهش در بیان انواع و اقسام عشق و تمایز آنها از یکدیگر قرار داده است

در اسلام هیچ بنایی ساخته نشده که نزد خداوند محبوب‌تر و ارجمندتر از ازدواج باشد.36 یکی از مسائل مهم در زندگی زناشویی که در قرآن از آن بسیار یاد شده، وفای به عهد و پیمان است، از جمله آنها وفای عهد به خدا، عهد به خود و عهد به همسر.37 خداوند پیمان ازدواج میان زن و شوهر را میثاق محکمی دانسته است.38 قرآن زمانی که صفات مؤمنان یادآور می‌شود، به پایبندی به تعهدات زندگی‌شان و وفادار بودن به همسرشان نیز اشاره می‌کند

حضرت علی(ع) می‌فرماید: شخصی که وفادار باشد سه صفت خوب در زندگی‌اش پایدار می‌شود: 1 به او احترام می‌شود؛ 2 آرامش دارد؛ 3 رحمت الهی از نظر مادی و معنوی بر او نازل می‌شود

مطالعات نیز نشان داده‌اند که سطح پایین تعهد زناشویی در ازدواج به عدم رضایت و طلاق منجر می‌شود. یکی از کارهایی که در خانواده‌ سالم وجود دارد، احساس تعهد در برابر دیگر اعضای خانواده است. در خانواده‌های سالم، اعضا نه تنها خود را وقف آسایش و بهزیستی خانواده می‌کنند؛ بلکه در رشد و تعالی هریک از اعضای آن نیز می‌کوشند.41 به عبارت دیگر، متعهد بودن در برابر خانواده، مبنای صرف زمان و انرژی اعضای خانواده برای فعالیت‌هایی است که به گونه‌ای به خانواده ارتباط دارد. به بیان دیگر، بررسی مطالعات در مورد تعهد نشان می‌دهد که تعهد باعث حفظ و بقای ارتباط در زندگی زوجین می‌شود

 

کلمات کلیدی :

 

  مقاله نگاهی به تحول آرای پیتر برگر درباره سکولاریسم pdf دارای 32 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله نگاهی به تحول آرای پیتر برگر درباره سکولاریسم pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

 

بخشی از فهرست مطالب پروژه مقاله نگاهی به تحول آرای پیتر برگر درباره سکولاریسم pdf

چکیده  
مقدمه  
استثناهای افول عرفی‌شدن  
1- استثناء اروپا(جغرافیایی)  
2- استثناء روشن‌فکران (جامعه‌شناختی)  
عوامل تغییر موضع  
1 نقایص نظریه عرفی‌شدن  
تأثیر جهان سوم  
2 بیداری دینی در آمریکای شمالی  
3 ناتوانی عرفی‌شدن از تأمین نیازهای اساسی جوامع  
صداقت در پذیرش واقعیت  
ترکیب معرفتی  
تعدیل نظریه  
بررسی و نقد  
تأمل  
نتیجه‌گیری  
منابع  

بخشی از منابع و مراجع پروژه مقاله نگاهی به تحول آرای پیتر برگر درباره سکولاریسم pdf

اینلگهارت، رونالد و پیپا نوریس؛ مقدس و عرفی: دین و سیاست در جهان؛ ترجمه مریم وتر؛ تهران: کویر، 1387

برگر، پیتر ال و توماس لاکمن؛ ساخت اجتماعی واقعیت ؛ ترجمه فریبرز مجیدی، نشر مرکز، 1375

ـــــ ، بریجیت برگر و هانسفرید کلنلر ؛ ذهن بی خانمان: نوسازی و آگاهی؛ ترجمه محمد ساوجی؛ تهران: نشر نی، 1381

ـــــ ، افول سکولاریسم؛ ترجمه افشار امیری؛ تهران: پنگان، 1380

ـــــ ، «غیردینی شدن چگونه اتفاق می‌افتد»، ترجمه لیلی مصطفوی کاشانی؛ فصلنامه نامه فرهنگ س 6، ش24، زمستان

ـــــ ، «به سکولاریسم شک کرده‌ایم»؛ ترجمه ناصرالدین علی تقویان، روزنامه همشهری، 16 مهر، 1384

ـــــ ، «نخبگان با دامن زدن به سکولاریزاسیون تضاد هنجاری می‌آفرینند»؛ ماهنامه راهبرد، شماره 31، بهار 1383

بروس، استیو، «پارادایم سکولاریزاسیون» فصل اول کتاب خدا مرده است: سکولاریزاسیون در غرب؛ ترجمه امیر غلامی؛ نسخه الکترونیکی

شجاعی‌زند، علیرضا؛ عرفی‌شدن در تجربه مسیحی و اسلامی، تهران: مرکز بازشناسی ایران و اسلام، 1381

ـــــ ، «تعریف دین و معضل تعدد»؛ نقد و نظر، ش 19- 20؛ 1378

ـــــ ، «عرفی‌شدن در مصاف با عرف‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گرایی»، کتاب ماه علوم اجتماعی، سال چهارم، شماره هفتم و هشتم، مسلسل، 43-44، خرداد 1380، ص 20-21

همیلتون، ملکم، جامعه‌شناسی دین، ترجمه محسن ثلاثی، تهران، نشر مؤسسه فرهنگی انتشاراتی‌تبیان، 1377

Berger Peter. L, The Noise of Solemn Assemblies: Christian Commitment and the Religious Establishment، Garden City، NY: Doubleday,

ـــــ , ” A Sociological View of the Secularization of Theology “، Journal for the Scientific Study of Religion، Vol. 6، No. 1.(Spring،) p.3-16,

ـــــ , The Social Reality of Religion، London: Faber and Faber,

ـــــ , ” Some Second Thoughts on Substantive versus Functional Definitions of Religion “. Journal for the Scientific Study of Religion، Vol. 13، No. 2. (Jun, 1974)، pp. 125-

ـــــ , Pyramids of Sacrifice: Political Ethics and Social Change، New York: Basic Books, 1974a

ـــــ , Religion in a Revolutionary Society، Washington DC: American Enterprise Institute for Public Policy Research, 1974b

ـــــ , The Heretical Imperative، Contemporary Possibilities of Religious affirmation. Garden City، NY: Anchor/Doubleday,

ـــــ , Facing up to Modernity، Harmondsworth: Penguin Books, 1979b

ـــــ , ” From Secularity to World Religions “، The Christian Century، 97, 1980 P.44-

ـــــ , The Pluralistic Situation and the Coming Dialogue between the World Religions. Buddhist-Christian Studies, 1981, Vol. 1.p.31-

ـــــ , The Sacred Canopy: Elements of a Sociological Theory of Religion، London: Faber and Faber,

ـــــ , A Rumor of Angels: Modern Society and the Rediscovery of the Supernatural، Garden City، NY: Doubleday, 1990b

ـــــ , ” God in a World of Gods”، First Things 35 (August/September 1993): 25-

ـــــ ,” The Gross National Product and the Gods “. The McKinsey Quarterly. Issue: 1, 1994, P.97+

ـــــ , ” Secularism in Retreat”. The National Interest. Issue: 46, 1996, p.3+

ـــــ , ” Epistemological Modesty”، An Interview with Peter Berger. The Christian Century. Volume: 114. Issue: 30. October 29, 1997, p.972+

ـــــ , ” Protestantism and the Quest for Certainty “. The Christian Century. Volume: 115. Issue: 23. August 26، p.782+,

ـــــ , ” Going to extremes: between relativism and fundamentalism “،,

ـــــ , ” Reflections of an Ecclesiastical Expatriate “، The Christian Century October 24, 2000, p.964-

ـــــ , ” Reflections on the Sociology of Religion Today “، Sociology of Religion، Vol. 62، No. 4، Special Issue: Religion and Globalization at the Turn of the Millennium, 2001, P.443-

ـــــ , ” Whatever Happened to Sociology. First Things “، A Monthly Journal of Religion and Public Life. October 2002, Page Number: 27+

ـــــ , Religions and Globalisation. European Judaism. Volume: 36. Issue: 1. 2003. Page Number: 4+

ـــــ , Religious Pluralism for a Pluralist “، Project Syndicate, 2005a

ـــــ , ” Orthodoxy and Global Pluralism “، This article was delivered as the keynote address at the Conference “The Spirit of the Orthodoxy and the Ethic of Capitalism”، held March 7-9, 2005b, at the Institute for Human Sciences، Vienna، Austria

ـــــ , “Religion and Development “،(speech). Society for international development, 2005c

ـــــ , “Religion and the West “، The National Interest, 2005d

ـــــ , ” Religion in a Globalizing World “، Monday، December 4، Key West، Florida,

ـــــ , “Max Weber is Alive and Well، and Living in Guatemala: The Protestant Ethic Today”

ـــــ , & Thomas Luckmann, (1963), Sociology of Religion and Sociology of Knowledge, Sociology and Social Research، vol. 47، pp. 417-27. Reprinted in: R. Robertson (ed)،Sociology of Religion، Harmondsworth، Penguin، 1969، p

ـــــ , & Stanley Pullberg، ” Reification and the Sociological Critique of Consciousness “، History and Theory, 1965, Vol. 4، No. 2.p.96-

ـــــ , & Stan D. Gaede; Howard L. Harrod; Donald E. Miller; Wade Clark Roof. (1981)، Review Symposium: Peter L. Berger’s “The Heretical Imperative”. Journal for the Scientific Study of Religion، Vol. 20، No. 2. pp. 181-

puce، Steve، Religion in the Modern World: from cathedrals to cults. Oxford. New York,

ـــــ , Choice and Religion: A Critique of Rational Choice Theory; Oxford University Press. Oxford,

ـــــ , “The curious case of the unnecessary recantation: Berger and secularization “، in: Woodhead. Linda. &Heelas. Paul، David Martin and, (ed)،Peter Berger and the Study of Religion، Routledge: London,

ـــــ , Fundamentalism; Oxford: Polity Press, 2001b

Davie. Grace; ” Creating an Agenda in the Sociology of Religion: Common Sources/Different Pathways “. Sociology of Religion، Vol. 65، No. 4، Special Issue: [Culture and Constraint in the Sociology of Religion]. (Winter، 2004)، pp. 323-

Woodhead. Linda. &Heelas. Paul، David Martin and, (ed)،Peter Berger and the Study of Religion، Routledge: London,

چکیده

تحقیق حاضر با بهره‌گیری از روش اسنادی، به بررسی تحول نظریه‌های پیتربرگر درباره دین و عرفی شدن می‌پردازد. پیتر برگر جامعه‌شناسی است که یک دهه از مدافعان سرسخت نظریه عرفی شدن بوده و آثار زیادی را از خود بر جای گذاشته است. رویکرد برگر به تحولات جهانی در زمینه دین و عرفی‌شدن، عمدتاً تحت تأثیر فضای حاکم بر جوامع علمی اروپایی و آمریکایی شکل گرفته است. تجربه‌های بعدی وی از سایر نقاط جهان، موجب تغییر نظریه وی شد. از جمله عواملی که در تحول نظر پیتر برگر مؤثر بوده، می‌توان به سرزنده بودن دین و جریان‌هایی در جهان غیرغربی، ناتوانی نظریه‌های عرفی ازپاسخ‌گویی به پرسش‌های بنیادین بشر درباره هستی، صداقت در پذیرش واقعیت‌های موجود،ترکیب معرفتی وتأملات نظری برگر اشاره کرد

کلید واژه‌ها: پیتر برگر، سکولاریسم، عرفی‌شدن، دین

 

مقدمه

پیتر برگر پس از یک دهه دفاع سرسختانه از نظریه عرفی‌شدن، از این نظریه خویش عدول کرده و موضع مخالف اتخاذ کرد. در دوران معاصر، پیتر برگر بیش از جامعه‌شناسان دیگر در سطح «فرانظریه» به مطالعه دین کمک کرده است. عناصر کلیدی چارچوب نظری برگر در کتابی، که با همکاری توماس لاکمن نوشته‌اند، یعنی ساخت اجتماعی واقعیت (1966)طرح شده است. این متن بنیادی، که در جامعه‌شناسی شناخت نوشته شده است، پیوندهای میان عقیده، التزام و واقعیت اجتماعی را کشف و ظاهر نمود. قوت این چارچوب نظری اولیه آنجایی است که برگر این چارچوب را در همه آثار بعدی خود به کار گرفته است: در ذهن بی‌خانمان (1973)، در مواجهه با مدرنیته (1979)، در ستیز بر سر خانواده (1983)، در انقلاب سرمایه داری (1987). اما کاربرد این چارچوب در دین جالب‌تر و آشکارتر است

برگر استدالال‌های این کتاب را در سایبان مقدس (1967) به‌کار گرفت. دیدگاه منحصر به فرد برگر، دیدگاهی که برگر امروزه به عنوان دیدگاه اولیه‌اش از آن تعبیر می‌کند، آن بود که پلورالیسم، باورهای باثبات را به تحلیل می‌برد. تحت فشار عوامل متکثرکننده مدرنیته، «سایبان مقدس» به «بینش متزلزل» تبدیل می‌شود. نتیجه محوری آن بود که پلورالیسم به‌طور اجتناب‌ناپذیری به عرفی‌شدن منجر می‌شود. نسخه برگر از نظریه عرفی‌شدن این دیدگاه را تایید می‌کرد که میان نوسازی و عرفی‌شدن ارتباط ذاتی وجود دارد. اما برگر در پلورالیسم حلقه مفقوده‌ای را یافت که این پیوند را روشن‌تر ساخت

علاقه برگر به دین در سراسر زندگی‌اش ادامه یافت. تأکید محوری وی بر سرنوشت دین، به ویژه مسیحیت در آمریکا و اروپا بود. اما به سرعت توسعه دینی در سطح جهانی، نه فقط اسلام و مسحیت را در برگرفت. گسترش دایره مطالعات برگر، وی را با شواهد جدیدی مواجه ساخت و استقبال از این شواهد تجربی وی را به تجدید نظر در نظریه عرفی‌شدن دین وادار ساخت که در کتاب افول سکولاریسم (1999) به صراحت آن را بیان کرده است. وی تا سال 1970 در دفاع از نظریه عرفی‌شدن بسیار جدی بود و سخن از وارونه شدن آن برایش مسخره‌آمیز می‌نمود. وی در این زمینه می‌گوید

در سال 1969 در کنار برگزاری کنفرانسی برای بی ایمانان در رم، در یک مهمانی، یکی از سیاست مداران برجسته دموکرات مسیحی در حالی که بسیار متعجب بود، عالی جنابی از دبیرخانه کنفرانس را مورد خطاب قرار داد و پرسید: این کنفرانس اصولاً درباره چه بود؟ پاسخ شنید: سکولاریزاسیون. او پرسید سکولاریزاسیون چیست؟ عالی جناب نیز شجاعانه برخاست و خلاصه‌ای نسبتاً کافی و رسا از ماهیت سکولاریزاسیون ارائه داد. پیرمرد بدعنق حزب دموکرات مسیحی به دقت گوش داد، سپس دستش را بلند کرد و با لحنی قاطع گفت: «ما به آن اجازه نخواهیم داد». در آن زمان، این حرف مرا به خنده انداخت. چند هفته بعد به دعوت ایوان ایلیچ به مکزیک رفتم؛ سفری که در تمرکز من بر موضوع جهان سوم بسیار تعیین کننده بود. به یاد می‌آورم که این داستان را برای ایلیچ تعریف کردم او نیز خندید. ولی به اندازه من آن را خنده‌دار نمی‌دانست. وی ایده مقابله با عرفی‌شدن را به اندازه من نامعقول ندانست و در این نظر برحق بود»

برگر یکی از پیشگامان بسط نظریه عرفی‌شدن و شاید موثرترین آنها بود و جامعه‌شناسان فراوانی را با خود همراه کرد. اما امروزه دقیقاً بر نقطه مقابل آن تاکید می‌کند

من وقتی به جهان می‌نگرم می‌بینم که به جز در مواردی، مثل گذشته مذهبی و در برخی جاها مذهبی‌تر از گذشته است. اما این سخن به این معنا نیست که چیزی به نام عرفی‌شدن وجود ندارد. عرفی‌شدن وجود دارد اما به هیچ‌وجه نتیجه اجتناب ناپذیر مدرنیته نیست

مرکز ثقل تحول اندیشه برگر در این دو نقطه نهفته است

1 مدرنیته ضرورتاً به عرفی‌شدن نمی‌انجامد. در دنیای مدرن آنچه تغییر می‌کند عبارت است از، شیوه دینداری، یعنی این که باورهای دینی بر قطعیت و جزم سابق استوار نیستند. اما به هر حال، دینداری از میان مردم برچیده نمی‌شود؛

2 پدیده عرفی‌شدن، پدیده‌ای جهان‌شمول نیست. عرفی‌شدن، بیشتر یک پدیده غربی است و سرنوشت دین در غرب را نمی‌توان به کل جهان تعمیم داد

حاصل سخن این که عرفی‌شدن، دارای سابقه‌ای دست‌کم پانصد ساله است و امروزه سخن گفتن از عرفی‌شدن و نظریه‌های مربوط به آن، چندان تازگی ندارد. به‌تعبیر دیگر،

آنچه جدید و نوظهور می‌نماید و اندیشمندان در حوزه‌های مختلف را وادار کرده تا با نگاهی نقادانه و عمیق به ریشه‌ها، مبانی و احکامش از نو نظر کنند و روند تاریخی آن را مورد بازبینی مجدد قرار دهند، همانا بروز واژگونی در جهت مقدر این فرایند و ظاهر شدن مسیرها و احتمالات مختلف در سیر خطی و یکسویه آن است. به‌تعبیری دیگر، آنچه جدید می‌نماید، اصل نظریه عرفی‌شدن نیست، بلکه واردشدن تشکیک و تردید در تامیت و شمولیت آن و وارد شدن قائلین به قبول تعدیل‌های مهم در اساس آن است

پیتر برگر پس از اظهار نظر درباره افول عرفی‌شدن، با این چالش مواجه شده است که برخی جوامع، که از نظر صنعتی در مقایسه با دیگر جوامع در سطح پیشرفته‌تری قرار دارند، از نظر افول دین و سازمان‌های دینی جلوتر از بقیه جوامع هستند و چنین می‌نماید که نظریه عرفی‌شدن همچنان اعتبار خود را حفظ کرده است. دینداری سایر جوامع را این‌گونه می‌توان توجیه کرد. چنانچه آنها نیز از نظر صنعتی و نوسازی به سطح جوامع پیشرفته اروپایی برسند، باورها و سازمان‌های دینی در آنها نیز به تحلیل خواهد رفت. به‌عبارت دیگر، هنوز برای قضاوت کردن درباره دینداری جوامعی که در سطح صنعتی به‌پای کشورهای پیشرفته نرسیده‌اند، زود است و در مورد دینداری آمریکایی‌ها نیز می‌توان گفت که دینداری نسل‌های اخیر در مقایسه با نسل‌های گذشته، بسیار سست شده است. از این‌رو، برگر با رویکرد استثناگرایی به تبیین این چالش پرداخته و معتقد است، دو استثنا برای افول عرفی شدن وجود دارد: استثنای اروپا و استثنای روشن‌فکران

استثناهای افول عرفی‌شدن

1- استثناء اروپا(جغرافیایی)

برگر می‌گوید آنچه وی و بیشتر جامعه‌شناسان امور مذهبی در دهه 1960 در مورد عرفی‌شدن نوشته‌اند، تنها یک اشتباه بود. بحث اساسی و اصلی آنها این بود که عرفی‌شدن و مدرنیته پا به پای هم پیش می‌روند. مدرنیته بیشتر، عرفی‌شدن بیشتر را به دنبال دارد

«این یک تئوری احمقانه بود. مدارکی برای آن وجود داشت. اما من فکر می‌کنم که این نظریه اساساً اشتباه بود. امروزه بخش معظمی از جهان به‌صورت کاملاً مادی‌گرا و جدا از روحانیت نیست و بسیار مذهبی است. ایالات متحده نیز همین طور است. تنها استثنا برای این نظریه، اروپای غربی است. در حال حاضر، جالب‌ترین سؤال در رابطه با جامعه‌شناسی این مطلب نیست که چگونه بنیادگرایی در ایران را توضیح می‌دهید؟ مردمی که با جامعه‌شناسی دین سر و کار داشته باشند، لاجرم با آخوندهای ایران نیز سروکار خواهند داشت. آخوندهای ایران مدت‌هاست فعالیت می‌کنند، ما می‌دانیم که آنها چگونه و چرا تلاش می‌کنند؟ اما مسئله جالب از منظر جامعه‌شناسی، نه آخوندهای ایران، بلکه راننده‌های تاکسی در استکهلم و اساتید جامعه‌شناسی در پاریس‌اند. همزمان با رشد نوگرایی، شاهد رشد شاخص‌های عمده سکولاریسم در اروپای غربی بوده‌ایم. اروپای غربی و مرکزی در واقع زوال چشمگیری در دین را تجربه کرده و می‌کند؛ یعنی در واقع آن چیزی که به بخش مهمی از هویت فرهنگی اروپا تبدیل شده است. در سال‌های اخیر، برگر با همکاری یک انگلیسی تحقیقات تازه‌ای را درباره عرفیت اروپا انجام داده‌ و به دلایل جدیدی دست یافته‌اند. اما نتایج آن هنوز منتشر نشده است

پرسشی که در پیش‌روی برگر مطرح می‌شود این است که، آیا اروپا از نظر دینی متفاوت است و اگر متفاوت است، چرا؟ طرفداران نظریه عرفی‌شدن مدعی‌اند که در مقابل استثناگرایی اروپا، استثناگرایی آمریکا نیز مطرح است. بدین‌صورت، به نظر آنان دینداری آمریکا می‌تواند استثنا باشد. پاسخ برگر این است که «مورد دیگر جالب عبارت است از این که، این منظومه فرهنگی در اروپای شمالی (هم در مناطق پروتستان‌ها و هم کاتولیک‌ها) متعاقباً به سرعت و توده‌ای در اروپای جنوبی، به ویژه در اسپانیا ـ به خصوص پس از سقوط رژیم فرانکوـ ، ایتالیا و پرتقال گسترش می‌یابد. در این که عرفیت در اروپا وجود دارد، مناقشه‌ای وجود ندارد. تنها تفاسیر در این مورد متفاوت است

در این نظر، یورگن هابرماس نیز با برگر هم نظر است. وی در یک سخنزانی در موضوع «دین در عرصه عمومی» می‌گوید: اروپا بایستی به تنهایی رسالت عرفی‌شدن را به دوش بکشد. آنچه در این زمینه بیش از پیش تعجب برانگیز است، احیای نقش سیاسی دین در قلب جامعه غرب است. در ایالات متحده آمریکا داده‌های موجود حاکی از آن است که بخش عظیمی از جمعیت کشور را شهروندان با ایمان و فعال دینی تشکیل می‌دهند. گریس دیوی معتقد است: «تکثرگرایی در آمریکا به فرسایش دین منجر نشد»

استیو بروس معتقد است: در آغاز قرن بیستم، حدود 25 درصد از جمعیت بزرگسال بریتانیا عضو کلیساهای بزرگ بودند. که این رقم امروزه به 10 درصد کاهش یافته‌است. به عبارت دیگر، 36 میلیون نفر از جمعیت بریتانیا به کلیسا تعلق ندارند و طی دهه 1980 از عضویت در کلیسا منصرف شده‌اند، اما عضویت در جنبش‌های دینی جدید 5 الی 6 هزار نفر بود؛ یعنی از هر 6 هزار نفر، یک فرد به عضویت این جنبش‌ها در آمده است. در حالی که در ایالات متحده آمریکا کلیساها به این حد کاهش نیافته است. یکی از دلایلی که برگر برای استثا بودن اروپا بیان می‌کند این است که دولت‌ها در اروپای کمونیستی به دلایل عقیدتی، اعم از لحاظ نظری و عملی، حالتی خصمانه نسبت به دین داشته‌اند

استیو بروس، یکی از منتقدان اصلی برگر در زمینه افول عرفی‌شدن، معتقد است: آنچه باید استثنا تلقی شود، آمریکاست نه اروپا. آنچه مهم است درک وضعیت متفاوت آمریکا و توجه به ابعاد ویژه جامعه آمریکاست که می‌تواند همزمان‌پذیرای دین‌گرایی و نوگرایی باشد؛ زیرا به رغم وجود برخی انحرافات، نظریه عرفی‌شدن همچنان اعتبار خود را حفظ کرده است. بی‌شک استثناگرایی وجود دارد، اما بیش از اروپا این ایالات متحده است که یک استثنا تلقی می‌گردد». بروس در کتاب خود تحت عنوان دین در دنیای معاصر به سخنان خوزه کازاناوا اشاره کرده، می‌نویسد: کازاناوا معتقد است گرچه شور دینی در بسیاری از نقاط اروپا رو به افول گذاشته است، اما این افول، بیش از آن که از نوگرایی نشأت گرفته باشد، ناشی از وضعیت کلیسا و دولت در کشورهای مختلف این قاره در طی قرون متمادی است. یکی از دلایلی که برگر بر بیداری دینی در آمریکا بیان می‌کند، افزایش تعداد کلیساها در این کشور است. اما استیو بروس در ردّ دلیل می‌نویسد: «افزایش کلیساها در ایالات متحده را نه در شهرت کلیساها بلکه باید در طول عمر جمعیت جست. از این‌رو دلیل برگر بر بیداری دینی در قلب دنیای مدرن مرا متقاعد نمی‌کند». ویل هربرگ (1983) هم از زاویه‌ دیگر این موضوع را تبیین می‌کند: از یک‌سو، آمریکاییان مجذوب کلیساها هستند؛ و از سوی دیگر، اغلب مذاهب آمریکایی چندان مذهبی نمی‌نمایند. دلیل این امر در کارکرد اجتماعی دین برای مهاجران به ایالات متحده نهفته است: مؤسسات مذهبی موجب جذب مهاجران به جامعه آمریکا شدند. گروه‌های مذهبی قومی ساز وکاری، برای تسهیل گذار از هویت سرزمین اجدادی، به هویت جدید بودند. کلیسا حامی کسانی بود که به زبان فرد سخن می‌گفت، در مفروضات و ارزش‌های شخص شریک بود، اما همچنین تجربه تماس با جامعه و محیط جدید را نیز فراهم می‌آورد

 

کلمات کلیدی :

 

  تحقیق رابطه آخرت‌نگری با سلامت در دانشجویان و طلاب علوم دینی pdf دارای 24 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد تحقیق رابطه آخرت‌نگری با سلامت در دانشجویان و طلاب علوم دینی pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

 

بخشی از فهرست مطالب پروژه تحقیق رابطه آخرت‌نگری با سلامت در دانشجویان و طلاب علوم دینی pdf

چکیده  
مقدمه  
فرضیه‌های پژوهش  
روش پژوهش  
ابزارهای پژوهش  
الف) پرسش‌نامه آخرت‌نگری  
محتوای مقیاس  
ب) پرسش‌نامه سلامت (BioPSSI)  
نتایج  
داده‌های توصیفی حاصل از اجرای پرسش‌نامه‌ها  
نتایج آزمون همبستگی متغیر‌های پژوهش  
تحلیل رگرسیون آخرت‌نگری و زیرمؤلفه‌های آن با سلامت کل و سلامت روان  
بحث و نتیجه‌گیری  
منابع  

بخشی از منابع و مراجع پروژه تحقیق رابطه آخرت‌نگری با سلامت در دانشجویان و طلاب علوم دینی pdf

آرین، خدیجه، «رابطه دین‌داری و روان درستی»، مجموعه چکیده مقالات همایش نقش دین در بهداشت روان، تهران، دانشگاه علوم پزشکى و خدمات بهداشتى درمانى ایران، 1380

ابراهیمی، ابوالفضل، رابطه آخرت‌نگری با سلامت در دانشجویان و طلاب علوم دینی و ساخت مقیاس آخرت‌نگری، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، روان‌شناسی، موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، 1389

ابراهیمی، امرالله و دیگران، «بررسی نقش تاریخچه تجارب مذهبی-معنوی در پیشگیری از آسیب‌های رفتاری-اجتماعی دختران»، چکیده مقالات سومین همایش مشاوره از دیدگاه اسلامی، چ اول، قم، پژوهشکده حوزه و دانشگاه، 1381

اکبری، الله‌رضا، رابطه دنیاگرایی و سلامت روان، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، روان‌شناسی، موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، 1382

پاینده، ابو القاسم، ‏نهج الفصاحه مجموعه کلمات قصار حضرت رسول (ص)‏، چ چهارم، تهران‏، دنیاى دانش، ‏1382

پسندیده، عباس، رضایت از زندگی، چ پنجم، قم، انتشارات دار الحدیث، 1386

پهلوانى، هاجر و دیگران، بررسى رابطه بین به کارگیرى مقابله هاى مذهبى و سلامت روانى، ارائه شده در اولین همایش نقش دین در بهداشت روانى، تهران، دانشگاه علوم پزشکى و خدمات بهداشتى درمانى ایران، 1376

تبرائی، رامین، بررسی رابطه جهت‌گیری مذهبی و سلامت روان در معلمان شهر تهران، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، روان‌شناسی، موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، 1387

تمیمى آمدى‏، عبدالواحد، تصنیف غررالحکم ودررالکلم، چ اول، قم‏، انتشارات دفترتبلیغات‏ اسلامی، 1366

خدا پناهی، محمد کریم، روان‌شناسی فیزیولوژیک، چ اول، تهران، سازمان تهیه و تدوین کتب علوم اسلامی (سمت)، 1380

خسرو پناه، عبدالحسین، قلمرو دین، چ اول، قم، مرکز مطالعات و پژوهش‌های فرهنگی حوزه علمیه قم، 1381

خسروی، زهره، اربابی، مریم، «بررسی تأثیر نماز بر میزان اختلالات روانی نوجوانان»، چکیده مقالات اولین همایش مشاوره از دیدگاه اسلامی، چ اول، قم، انتشارات معارف، 1379

دادفر، محبوبه، «بررسى نقش دین در بهداشت روانى و فرآیندهاى روان درمانى»، فصلنامه نقد و نظر، ش 36-35، پاییز و زمستان 1383، ص 121-84

نهج البلاغه، ترجمه محمد دشتی، ‏قم، انتشارات مشهور، چ اول 1379

دیلمى، ‏ حسن، إرشاد القلوب إلى الصواب، ج 2، چ اول، قم‏، انتشارات شریف رضى‏، 1412ق

زهراکار، کیانوش، «بررسی رابطه دین‌داری و سلامت روانی»، مجله اندیشه شاهد، ش1، 1384، ص 290-

محمدی ری‌شهری، محمد، میزان الحکمه، چ چهارم، قم، انتشارات دارالحدیث، 1383

مطهری، مرتضی، مقدمه‌ای بر جهان‌بینی اسلامی، ج 6 حیات اخروی، چ بیستم، تهران، انتشارات صدرا، 1384

میری، میرنادر، بهرامی احسان، هادی، «رابطه مذهب‌گرایی و عوامل جمعیت شناختی با سوء مصرف مواد در دانشجویان»، روان‌شناسی و دین، ش 12، زمستان 1389، ص 126-109

واعظی، احمد، انسان از دیدگاه اسلام، چ هفتم، تهران، انتشارات سمت، 1385

Assadulahi, GH. , Ghassemi,GH. R. ,”Belief in Resurrection: dysthymics versus normal”, Journal of Islamic Academy of Sciences, v 11(4), 1998, p 149-

Barkan, E. , Greenwood, F. , “Religious attendance and subjective well-being among older Americans: Evidence from the general social survey”, Review of Religious Research, v 45(2), Dec 2003, p116-

Crawford, E. et al. , “The Relationship between Religion and Mental Health/Distress”, Review of Religious Research, v 31(1), Sep 1989, p 16-

Colantonio, A. et al. , “Depressive symptoms and other psychosocial factors as predictors of stroke in the elderly”, American Journal of Epidemiology, v 136, 1992, p 884-

Flannelly, J. , et al. , “beliefs about life after death, psychiatric symptomology and cognitive theories of psychopathology”, Journal of Psychology and Theology, v 36(2), 2008, p 94-

Friedlander, Y. et al. ,”Religious orthodoxy and myocardial infraction in jerusalem: A case-control study”, International Journal of Cardiology, v 10, 1986, p 33-

Hood, R. W. Jr. et al. , The Psychology of Religion: An Empirical Approach (4th ed. ), New York, Guilford,

Jarvis, G. K. ,Northcott, G. C. , “Religion and differences in morbidity and mortality”, Social Science & Medicine, v 25, 1987, p 813-

Katernahl, D. ,Oyiriaru, D. , “Assessing the Biopsychosociospiritual Model in primary care: development of the BioPsychoSocioSpiritual Inventory (BioPSSI)”, International journal of Psychiatry Med, v 37(4), 2007, p 393–414

Koenig, H. G. , Aging and God: Spiritual Pathways to Mental Health in Midlife and Later Years, New York, London Haworth Press,

Levin, J. S. ,Vanderpool, H. Y. ,”Is religion therapeutically significant for hypertension”, Social Science & Medicine, v 29, 1989, p 69-

Nooney, G. , “Religion, Stress, and Mental Health in Adolescence”, Review of Religious Research, v 46(4), Jun 2005, p 341-

Park, C. L. ,Folkman, S. , “Meaning in the context of stress and coping”, Review of General Psychology, v 1, 1997, p 115-

Rozanski, A. et al. , “Impact of psychological factors on the pathogenesis of cardiovascular disease and implications for therapy”, Circulation, v 99, 1999, p 2192-

Segerstrom, S. C., Miller, G. E., “Psychological Stress and the Human Immune System: A Meta-Analytic Study of 30 Years of Inquiry”, Psychol Bull, July 2004; v 130(4), p 601-

Simoni, M. et al. ,”Spirituality and psychologicaladaptation among women with HIV: implication for Counseling”, Journal of Counseling Psychology, v 49(2), 2002, p 139-

Spilka, Hood, W. ,Hunsberger, JR. B. G. , The Psychology of Religion, United states of America,the Guilford press,

چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه آخرت‌نگری با سلامت است. با توجه به هدف پژوهش، 259 نفر از طلاب حوزه علمیه قم و دانشجویان دانشگاه تهران انتخاب شده و دو مقیاس آخرت‌نگری و مقیاس چهار بعدی سنجش سلامت اجرا گردید. داده‌ها به کمک روش‌های آمار توصیفی (فراوانی، میانگین و انحراف استاندارد) و آمار استنباطی (آزمون معناداری ضریب همبستگی پیرسون و آزمون ضریب رگرسیون) تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان می‌دهد که همبستگی مثبت و معناداری بین نمره کل مقیاس آخرت‌نگری با نمره کل مقیاس سلامت، و نیز بین نمره کل آخرت‌نگری با زیرمقیاس سلامت روان، وجود دارد. به نظر می‌رسد آخرت‌نگری به‌عنوان جهت‌گیری فرد در پذیرش زندگی پس از مرگ و تلاش برای فراهم‌سازی مقدمات برای این زندگی منطبق با دستورات الهی، در همین دنیا در تمام ابعاد جسمی، روانی، اجتماعی و معنوی پیامد‌های مثبتی داشته و کارکرد‌های مطلوب‌تر این ابعاد را فراهم می‌سازد.

کلید واژه‌ها: سلامت، سلامت روان، آخرت‌نگری و رویکرد چند‌ وجهی.

 

 

مقدمه

موضوع سلامت در همه دوران‌ زندگی بشری از مسائل مطرح بوده، چرا که یکی از پایه‌های اصلی زندگی مطلوب انسانی، سلامت است. هرچند از دیدگاه اسلام هدف نهایی برای انسان سعادت اخروی است، ولی همین زندگی دنیوی، بستر تحقق این هدف است و هیچ راهی غیر از این برای رسیدن به آن هدف عالی وجود ندارد. بر این اساس، اگر زندگی این دنیا بستر تکامل و مقدمه آخرت باشد، سلامت انسان‌ها هم شرط این تکامل خواهد بود و از همین جاست که در منابع دینی نیز سلامت، برترین نعمت‌ها1 دانسته شده است

رویکرد‌های اولیه به سلامت عمدتاً سلامت جسمانی را مد نظر داشته، از این‌رو بررسی‌های روان‌شناختی و دینی در آنها جایگاه کمتری را به خود اختصاص داده است. البته در سال‌های اخیر، موضوع سلامت در گستره‌ای وسیع‌تر بررسی شده و روان‌شناسان و متخصصان به ابعاد مختلفی از سلامت توجه کرده‌اند. جورج انگل2 مدل زیستی- روانی- اجتماعی3 را مدلی کل‌نگر و جایگزین مدل‌های زیستی-پزشکی4 کاهش‌گرا5 در دوره خود ارائه کرد6 این مدل از این بحث می‌کند که بیماری و سلامت، نتیجه تعامل بین جنبه‌های زیست‌شناختی، روان‌شناختی و اجتماعی است

کارآمدی این نظریه‌ را پژوهش‌های متعددی تأیید کرده‌اند. هرچند با افزایش شواهد در تأثیر دین و معنویت بر رفتار سالم، نشانگان جسمانی و هیجانی و کیفیت زندگی، اونارکر7 و استرلینگ8 پیشنهاد کردند که مدل انگل نیازمند یک بازنگری است تا جنبه معنوی نیز به آن اضافه شود. این رویکرد به ساخت پرسش‌نامه سنجش سلامت زیستی ـ روانی ـ اجتماعی ـ معنوی9 منجر شد

رویکرد جامع به سلامت به افزایش پژوهش‌ها در حوزه‌های مختلف منجر شده و در این میان، تحقیقات مرتبط با دین و دین‌داری، از جمله تأثیر مذهب و سبک زندگی دینی بر سلامت، مقابله‌های مذهبی11، نقش مذهب در مقابله با فشارهای روانی و نقش مذهب در معنای زندگی افزایش بسیار چشم‌گیری داشته است

یافته‌های پژوهش ابراهیمی و دیگران (1381) نشان داده است که مذهبی بودن خانواده و داشتن زندگی توأم با ارزش‌های معنوی در مراحل رشد، رابطه معنا‌داری با سلامت رفتاری و اجتماعی دارد.13 یافته‌های لستر14(1997م) بر این مدل صحه می‌گذارد که تجارب و سبک زندگی معنوی با شاخص‌های آسیب‌شناسی اجتماعی در گروه‌های مختلف ارتباط دارد.15 در این راستا نقش آخرت‌نگری به عنوان پشتوانه اجرایی بسیاری از تعالیم دین، برجسته‌تر خواهد بود، چرا که انسان مؤمن بسیاری از رفتارهای مطلوب دین را به سبب پاداشی که در آخرت به او داده خواهد شد، انجام می‌دهد، همچنان‌که همین انگیزه در ترک رفتارهای نامطلوب نیز نقش محوری دارد

دومین موضوع عمده در حوزه تأثیر دین و دین‌داری بر سلامت، بررسی تأثیرات ناشی از فشار روانى، هیجانات و عوامل روانى مرتبط با آنها، بر رشد اختلال‌هاست. فشار روانی به عنوان راه‌انداز هیجان‌های منفی، ترس و بیماری‌های بدنی و روانی شناخته شده می‌شود.16 تأثیرات فشارهاى روانى و فرایندهاى روان‌شناختى مربوط به آنها، به طور گسترده، بررسى شده و در دو حوزه کلى، یعنى تأثیرات فشار روانى بر دستگاه قلبى ـ عروقى17 و بر دستگاه ایمنى بدن18به بهترین شیوه، قابل شناسایى هستند

به نظر می‌رسد که افراد متدین و غیرمتدین میزان فشار روانی مشابهی را تجربه می‌کنند، ولی افراد متدین بهتر می‌توانند با رویدادهای منفی زندگی و عوامل فشارزای روانی مقابله کنند.19 باورهای مذهبی مانند یک سپر در برابر استرس‌های زندگی عمل می‌کنند و از این طریق به راهبردهای مقابله‌ای فرد کمک می‌کنند. بنابراین، آخرت‌نگری از این نظر نیز می‌تواند در سلامت مؤثر باشد، چرا که یکی از علل بی‌تابی در برابر سختی‌ها این است که انسان بهره دنیا را بسیار زیاد و مهم بشمارد که در این صورت به سبب به دست نیاوردن یا از دست‌دادن آن به شدت اندوهگین یا هیجان زده می‌گردد. علی(ع) می‌فرمایند

تمام زهد بین دو کلمه از قرآن است که خدای سبحان فرمود: بر آنچه از دست شما رفته، حسرت نخورید و به آنچه به شما رسیده، شادمان مباشید. کسی که بر گذشته افسوس نخورد و بر آینده، شادمان نباشد، همه جوانب زهد را رعایت کرده است

باور به زندگی پس از مرگ کمک می‌کند تا فرد تجارب زندگی را در فضای گسترده‌تری بنگرد و زندگی را بخش کوچکی از آن زندگی گسترده ببیند، از این رو اعتقاد به زندگی پس از مرگ، معنای رنج و سختی این جهان را تغییر داده و نیرو و مقاومت انسان را در برابر سختی­ها و مشکلات افزایش می‌دهد، زیرا انسان مؤمن به معاد یقین دارد و می‌داند که اعمال خوب و بد او در دستگاه آفرینش دقیقاًً محاسبه می‌شود: «پس هر که هم‌وزن ذره‏اى نیکى کند [نتیجه] آن را خواهد دید، و هر که هم‌وزن ذره‏اى بدى کند، نتیجه آن را خواهد دید»(زلزال: 7 و 8) و اینکه هیچ کدام بی‌پاداش نمی‌ماند: «خدا پاداش نیکوکاران را ضایع نمى‏کند»(توبه: 120) و حتی اگر فردی کار خوبی کرد چندین برابر پاداش خواهد دید: «هر کس کار نیکى بیاورد ده برابر آن [پاداش] خواهد داشت و هر کس کار بدى بیاورد جز مانند آن جزا نیابد و بر آنان ستم نرود».(انعام: 160) از طرفی انسانی که به معاد اعتقاد دارد، به امور دنیوی به اندازه ارزش آنها توجه دارد، و از آنجا که هیچ یک از سختی‌های دنیا در مقابل پاداش­های آخرت ارزش زیادی ندارند، در صورت از دست دادن چیزی یا ابتلا به مصیبتی، راحت­تر از فردی که چنین اعتقادی ندارد، سازش می‌یابد

پهلوانى، دولتشاهى و واعظى (1376)، در پژوهشی رابطه بین به کارگیرى مقابله‌هاى دینى و سلامت روانى را بررسى کرده‌اند. نتایج پژوهش آنها نشان می‌دهد که رابطه معناداری بین به کارگیرى مقابله‌هاى دینى و سلامت روانى وجود دارد؛ یعنى افرادى که از مقابله‌هاى دینى بیشتر استفاده مى‌کنند سلامت روانى بیشتر، و افرادى که از این نوع مقابله‌ها کمتر استفاده مى‌کنند، سلامت روانى پایین‌ترى دارند.21 اسپیلکا و همکارانش (2003م) علاوه بر قائل‌شدن به نقش محوری برای مناسک و تکالیف مذهبی در دین، کنش‌های بسیاری را نیز به آنها نسبت داده‌اند که یکی از آنها کمک به تداوم مهار خود و جهان شخصی در زمان‌های فشار است. همچنین آنها اعتقاد دارند که مناسک و آیین‌های دینی، در افراد برای غلبه بر مشکلات، احساس توان‌مندی ایجاد می‌کنند

مکین تاش (1992م) نقش دین را در سازگارى افراد با یک رویداد منفى زندگى بررسى کرده است. او با 124 پدر و مادرى که کودک خود را به علت سندرم مرگ ناگهانى از دست داده بودند، مصاحبه کرده و پی‌برده که متدین بودن با یافتن معنا در مرگ، ارتباط مثبتى دارد. علاوه براین، متدین بودن با افزایش سلامت روانى و کاهش ناراحتى در بین والدین طى هجده ماه پس از مرگ کودکانشان، ارتباط داشته است

علاوه بر تأثیر ایمان بر اعمال و رفتارهاى بهداشتى، ایمان دینی می‌تواند با فراهم ساختن شالوده‌اى براىمعناداری زندگی، بر سلامت اثر بگذارد. دین‌دارى و معنویت، این احساس اطمینان بخش را نیز فراهم می‌آورد که زندگى، منسجم، منظم و هدفمند است. پارک و فولکمن (1997م) از این جهان بینى‌هاى تلویحى یا باورهاى ضمنى نسبت به زندگى، به عنوان معنا‌دهی کلی24 به جهان سخن به میان مى‌آورند.25 همچنین التزام دینى و معنوى، ممکن است شاکله تفسیرى براى درک شرایط خاصى، مانند مصیبت و درد و رنج در اختیار بگذارند

 

کلمات کلیدی :