ای آر پایانامه

 

  مقاله سیر تکاملی ابعاد اجتماعی ولایت فقیه از دوران مغول تا مشروطه pdf دارای 38 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله سیر تکاملی ابعاد اجتماعی ولایت فقیه از دوران مغول تا مشروطه pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

 

بخشی از فهرست مطالب پروژه مقاله سیر تکاملی ابعاد اجتماعی ولایت فقیه از دوران مغول تا مشروطه pdf

چکیده  
مقدمه  
تشیع و مغول  
1 سیر تکاملی رشد فرهنگ تشیع در میان مغول‌ها  
2 عوامل تمایل به تشیع در میان ایلخانان  
اعلان رسمیت مذهب تشیع  
3 تکامل فرهنگ ایرانی نتیجه تشیع مغول‌ها  
سیر تکامل اجتماعی ولایت فقها در جامعه  
سیر تکامل اجتماعی ولایت فقها در میان عامه مردم  
رشد اهل سنت دوازده امامی  
رشد شیعه غالی و جنبش خاندان صفوی  
سیر جامعه ایران از تصوف به تشیع خالص  
سیر تکامل اجتماعی ولایت فقها در سطح نخبگان اجتماع  
مرحله اول دوره حاکمیت مغول  
خواجه نصیر الدین طوسی  
خواجه و گسترش زعامت شیعه  
علامه حلی و نظریه ولایت فقیه  
سیره عملی علامه حلی در جذب مخالفان  
کارهای علامه حلی  
شهید اول  
مرحله دوم دوره حاکمیت صفوی و قاجار  
مهاجرت علمای شیعه به ایران‌  
همکاری با سلاطین شیعه مذهب  
بیان حقایق دینی تشیع در مقابل تصوف و تعدیل تصوف  
انتقاد از شاهان صفوی  
تسلط مکتب اصولی در میان علمای تشیع  
فراهم شدن زمینه‌های اجتماعی حاکمیت فقها و تحقق عملی نظریه ولایت فقیه  
تحقق عملی حکومت فقها در عرض حکومت سیاسی قاجار  
نتیجه‌گیری  
منابع  

بخشی از منابع و مراجع پروژه مقاله سیر تکاملی ابعاد اجتماعی ولایت فقیه از دوران مغول تا مشروطه pdf

ابرو، حافظ، مجمع التواریخ السلطانیه، تحقیق محمد مدرسی زنجانی، تهران، 1362

ابولحسنی (منذر)، علی، سلطنت علم و دولت فقر، تهران، دفتر انتشارات اسلامی، 1374

احتشام السلطنه، خاطرات احتشام‏السلطنه، به کوشش سیدمحمدمهدی موسوی، چ دوم، تهران، زوّار، 1367

اشپولر، برتولد، تاریخ مغول در ایران؛ سیاست، حکومت و فرهنگ دوره ایلخانان، ترجمه محمود میرآفتاب، وزارت فرهنگ و آموزش عالی، تهران،‌شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، ‎

افشار، ایرج، اوراق تازه یاب مشروطیت و نقش تقی زاده، تهران، جاویدان، 1359

افندی، میرزا عبد الله، ریاض العلماء، به اهتمام سیداحمد حسینی اشکوری، قم، کتابخانه آیت الله مرعشی، بی‌تا

اوبن، اوژن، ایران امروز 1907ـ1906، ترجمه علی‏اصغر سعیدی، تهران، زوّار، 1362

آجودانی، ماشاءالله، مشروطه ایرانی، چ دوم، تهران، اختران، 1383

آژند، یعقوب، قیام شیعی سربداران، تهران، گسترده، 1363

بحران دموکراسی در مجلس اول: خاطرات و نامه‌های خصوصی میرزا فضلعلی آقا تبریزی، تحقیق از غلامحسین میرزا صالح، تهران، طرح نو، ‎

بحرانی، شیخ یوسف، لؤلؤه البحرین، قم، مؤسسه آل‌البیت(ع)، بی‌تا

بیانی، شیرین، دین و دولت در ایران عهد مغول، چ دوم، تهران، مرکز نشر دانشگاهی، 1370

تنکابنی، میرزا محمد، قصص العلماء، تهران، کتابفروشی علمیه اسلامیه، بی‌تا

تهران، آغا بزرگ، طبقات اعلام الشیعه، تحقیق علی‌نقی منزوی، تهران، اسماعیلیان، بی‌تا

تهرانی، آقابزرگ، نقباء البشر، تعلیقات سید عبد العزیز طباطبائی، مشهد، دارالمرتضی، ج 2، 1404ق

جعفریان، رسول، تاریخ تشیع در ایران از آغاز تا قرن دهم هجری، چ سوم، قم، انصاریان، 1380

جعفریان، رسول، دین و سیاست در عهد صفوی، قم، انصاریان، 1370

جعفریان، رسول، صفویه در عرصه دین، فرهنگ و سیاست، قم، پژوهشکده حوزه و دانشگاه، ج 2، 1379

حائری، عبدالهادی، نخستین رویارویی‌های اندیشه‌گران ایران با دو رویه تمدن بورژوازی غرب، تهران‌، امیرکبیر، 1367

حسینیان، روح‌الله، تاریخ سیاسی تشیع تا تشکیل حوزه علمیه قم (مقدمه‌ای بر انقلاب اسلامی ایران)، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ‎

الحلبی، ابی‌الصلاح، الکافی فی‌الفقه، تحقیق رضا استادی، اصفهان، کتابخانه عمومی امام امیرالمؤمنین علی(ع)، ‎

خوانساری، محمدباقر، روضات الجنات، قم، اسماعیلیان، بی‌تا

درکرویس، دیرک وان، شاردن و ایران تحلیلی از اوضاع ایران در قرن هفدهم میلادی، ترجمه حمزه اخوان تقوی، چ دوم، تهران، فرزان، 1384

رحمان ستایش محمدکاظم و فروشانی، نعمت‌الله، حکومت اسلامی در اندیشه فقیهان شیعه، تهران، مرکز تحقیقات استراتژیک، 1385

رمضان نرگسی، رضا، «بازنگرى آراى حامد الگار درباره روحانیان شیعه»، آموزه، کتاب چهارم، مؤسسه امام خمینی، 1383، قم

روملو، حسن بیک، احسن التواریخ، تالیف، به تصحیح عبدالحسین نوائی، تهران، بابک، ‎

سبحانی، جعفر، اللجنه العلمیه فی مؤسسه الامام الصادق، قم، موسوعه طبقات الفقهاء، المؤسسهالامام الصادق، ‎1418ق

شاردن، سفرنامه شاردن «قسمت اصفهان»، ترجمه حسین عریضی، اصفهان، 1330

شاردن، سیاحتنامه شاردن، ترجمه محمد عباسی، تهران، امیرکبیر، 1345

شمس گیلانی، حسن، تاریخ علماء و شعرای گیلان، تهران، کتاب فروشی و چاپخانه دانش، 1327

شمس‌الدین محمد بن مکی (شهید اول)، غایه المراد فی شرح نکته الارشاد، تصحیح رضا مختاری و…، قم، مرکز الابحاث و الدراسات الاسلامیه، 1414ق

زین‌الدین‌بن علی العاملی الجبعی (شهید ثانی)، مسالک الافهام فی شرح شرایع الاسلام، تحقیق و تصحیح حسن محمد آل قبیسی العاملی، بیروت، مؤسسه الوفاء، ‎1404ق

شیخ‌مفید، ابی‌عبدالله محمدبن محمدبن النعمان العکبری البغدادی، المقنعه، تحقیق جامعه مدرسین، قم، مؤسسهالنشر الاسلامی، ‎1410ق

طباطبایی، عبدالعزیز، مکتبه العلامه الحلی، قم، مؤسسه آل البیت لاحیاء التراث، 1374ش

علامه حلی، الحسن‌بن یوسف‌بن المطهر، تذکره الفقها، تحقیق مؤسسه آل‌البیت(ع) لاحیاءالتراث، قم، مؤسسه آل‌البیت(ع) لاحیاءالتراث، ‎1414ق

فتحی، نصرهالله، زندگینامه شهید نیکنام ثقهالاسلام تبریزی (1277 – 1330) هجری، و بخشی از تاریخ مستند مشروطیت ایران، تهران، بنیاد نیکوکاری نوریانی، ‎

فخرائی، ابراهیم، گیلان در جنبش مشروطیت، چ سوم، تهران، انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی، 1371

فضل‌الله، رشیدالدین، جامع التواریخ، تصحیح کریمی، تهران، اقبال، 1362

قاسانی، ابوالقاسم عبدالله بن محمد، تاریخ الجایتو، به کوشش مهین همبلی، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، 1348ش

قمی، میرزا ابوالقاسم، جامع ‌الشتات، جامع با تصحیح و اهتمام مرتضی رضوی، تهران، کیهان، ‎

کاشف الغطاء، جعفر، کشف الغطاء عن مبهمات الشریعه الغراء، تحقیق مکتب الاعلام الاسلامی، قم، دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه، ‎1422ق /‎

الکتبی، محمدبن شاکربن احمد، فوات الوفیات، بی‌جا: بی‌نا، بی‌تا

کربلایی، حسن، تاریخ دخانیه، به کوشش رسول جعفریان، قم، الهادی، 1377

الکرکی، علی‌بن الحسین، جامع‌المقاصد فی شرح‌القواعد [حسن‌بن یوسف علامه حلی]، قم، مؤسسه آل‌البیت(ع)، لاحیاءالثرات، ‎1408ق. ـ‎1411ق. / 1367 – ‎

کشمیری، محمد علی، نجوم السماء، بی‌جا، لنکهو، 1303ق

کمپفر، انگلبرت، سفرنامه کمپفر، ترجمه کسکاووس جهانداری، تهران، خوارزمی، 1363

الکهنوی الکشمیری، محمدمهدی، نجوم السماء، قم، مکتبه بصیرتی، ‎1396ق

الگار، حامد، ایران و انقلاب اسلامى، بی‌جا، سپاه پاسداران انقلاب اسلامى، 1358

الگار، حامد، نقش روحانیت پیشرو در جنبش مشروطیت ایران، چ دوم، تهران، ابوالقاسم سری، 1359

لسان‌الملک سپهر، میرزا محمد‌تقی، ناسخ ‌التواریخ: سلاطین قاجاریه، به کوشش محمد‌باقر بهبودی، چ دوم، تهران، اسلامیه، ‎

لسان‌الملک سپهر، میرزا محمد‌تقی، ناسخ ‌التواریخ: سلاطین قاجاریه، به کوشش محمد‌باقر بهبودی، بی‌جا، بی‌نا، بی‌تا

اعتمادالسلطنه، تاریخ منتظم، بی‌جا، بی‌نا، بی‌تا

مرتضوی، منوچهر، مسائل عصر ایلخانان، تهران، آگاه، 1370

مسعود میرزا ظل السلطان، تاریخ سرگذشت مسعودی، تهران، بی‌نا، 1325ق

ملک زاده، تاریخ انقلاب مشروطیت ایران، چ چهارم، تهران، علمی، 1373

ملک‏المورخین سپهر، عبدالحسین خان، یادداشتهای ملک المورخین و مرآت الوقایع مظفّری، تصحیحات و توضیحات و مقدمه‏های عبدالحسین نوایی، تهران، زرین، 1368

منهاج سراج، عثمان بن محمد، طبقات ناصری یا تاریخ اسلام و ایران، تصحیح و مقابله و تحشیه عبدالحی حبیبی، تهران، دنیای کتاب، ‎

مهدی مجتهدی، رجال آذربایجان در عصر مشروطیت، بی‌جا، زرین، 1377

میرزا محمد حسن خان اعتماد السلطنه، تهران، وقایع روزانه دربار، بی‌تا‌

النجفی، محمدحسن، جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام، تصحیح و تحقیق و تعلیق رضا الاستادی، بیروت، دار احیاءالتراث العربی، بی‌تا

نجفی، موسی، تاریخ تحولات سیاسی ایران، بررسی مؤلفه‌های دین ـ مدنیت و تکوین دولت ـ ملت در گستره هویت ملی ایران، چ دوم، تهران، مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران، 1381

نجفی، موسی، تاریخ تحولات سیاسی ایران، بررسی مؤلفه‌های دین ـ مدنیت و تکوین دولت ـ ملت در گستره هویت ملی ایران، چ دوم، تهران، مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران، 1381

نجفی، موسی، تعامل دیانت و سیاست در ایران، تهران، مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران، 1387

نخجوانی، تجارب السلف، تصحیح عباس اقبال، تهران، طهوری، 1357ش

النراقی، احمدبن محمدمهدی، عوائد الایام، حققه مرکز الابحاث والدراسات الاسلامیه، قم، مکتب الاعلام الاسلامی مرکز النشر، ‎

هالم، هاینس، تشیع، ترجمه محمدتقی اکبری، قم، ادیان، 1384

هدایه العوام، برگ 155، نسخه خطی شماره 1775 کتابخانه آیت‌الله نجفی یدالله، هنری لطیف پور، فرهنگ سیاسی شیعه و انقلاب اسلامی، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1379

 

 

چکیده

پذیرش مردمی ولایت فقیه یک روند تاریخی داشته است که بیشترین تلاش برای طرح اجتماعی آن از دوره مغول و همزمان با سقوط خلافت توسط علمای بزرگی همچون شهید اول، خواجه نصیر الدین طوسی، علامه حلی و ; برداشته شد. این عالمان شیعی، ابتدا با نفوذ در حکومت مغول و سپس، با شیعه کردن حاکم مغول، همچنین اعمال ولایت در حکومت‌های شیعی صفویه و دخالت مستقیم در جامعه، توانستند جامعه را با ولایت فقیه در عرض ولایت سیاست حکام آشنا سازند.این آشنایی آن‌گاه همگانی شد که در دوره قاجاریه با پیروزی اصولیون، ولایت سیاسی – مذهبی علما در عرض حکومتِ سیاسی شاهان قاجار تأسیس شد. ولایت فقیه در نهضت تنباکو و مشروطه فراگیر و صورت بین‌المللی به خود گرفت. انقلاب اسلامی نمونه کامل ولایتی بود که علمای سابق پایه‌های اجتماعی آن را استحکا بخشیده بودند.

کلید‌واژه‌ها: ولایت فقیه، قاجاریه، صفویه، تشیع، یلخانان مغول، فرهنگ ایرانی،خواجه نصیرالدین، علامه حلی، شهید اول.

 

 

مقدمه

مطالعه ولایت فقیه از دو جنبه متصور است

1 «نظری» که مراد از آن مطالعه ولایت فقیه از نگاه فقهی، کلامی، قرآن و حدیثی، حقوقی و سیاسی است که در آن موضوعاتی مثل مشروعیت، حیطه‌های اقتدار و ; بررسی می‌شود. درباره جنبه نظری کتاب‌های زیادی از جمله «ولایت فقیه نوشته آیت‌الله جوادی آملی»، «قرآن و ولایت فقیه نوشته احمد آذری قمی»، «دموکراسی در نظام ولایت فقه نوشته مصطفی کواکبیان»، «حاکمیت در اسلام از سیدمهدی موسوی خلخالی» و ; نوشته شده است

2 «اجتماعی» که مراد مطالعه ابعاد عینی و اثرات خارجی حکومت ولی فقیه می‌باشد که در این مقاله سیر مقبولیتِ اجتماعی حکومت فقها مورد بحث قرار گرفته است

اما درباره ابعاد اجتماعی و عینی ولایت فقیه کمتر کتابی نوشته شده است، شاید علت این امر آن باشد که ابعاد عینی و تاریخی معمولاً بعد از وقوع و گذشت یک دوره متنابهی مورد مطالعه قرار می‌گیرد

در این تحقیق به اجمال، سعی شده مراحل رشد تاریخی ولایت فقیه و مشاهده ابعاد سیاسی و اجتماعی آن، از دوره مغول تا سال‌های پیش از مشروطه در جامعه ایران مورد بررسی قرار گیرد. ابتدا، در مورد چگونگی تشیعِ مغول‌ها و رواج تشیع توسط آن‌ها سخن گفته شده، سپس به صورت خلاصه سیر تاریخی جریان تکاملی ولایت فقها در این هفت قرن از نظر خوانندگان خواهد گذشت

لازم به یاد‌آوری است که ورود علما به دستگاه مغول یا بعدها در صفویه از باب همکاری با حکومت ظلمه یا درباری شدن نبود، بلکه از این جهت که آنان حکومت را حقّ خود می‌دانستند (تلقی یگانگی سیاست و دیانت) و موقعیت‌های پیش آمده را مغتنم می‌شمردند

 

 

تشیع و مغول

1 سیر تکاملی رشد فرهنگ تشیع در میان مغول‌ها

حملات مغول با همه خسارتی که به جهان اسلام وارد ساخت، یک فایده هم داشت و آن اینکه به تسلط سیاسی – مذهبی یک فرقه خاص بر ایران پایان داد. تا پیش از آن به علت آنکه اهل سنت حاکم بودند و فقهای حنفی بر اکثر بلاد ایران سلطه داشتند، تعصب مذهبی خاصی بر مراکز علمی سرزمین‌های شرق و مرکز اسلامی حکمفرما بود. بطوری که آنان هیچ گاه نظر مخالفان را برنمی‌تافتند. از این‌رو از مدت‌ها پیش از حمله مغول، رشد علمی در مراکز علمی متوقف گشته بود

از سوی دیگر، دین مغولان، آیین شمنی بود؛ نوعی یگانه پرستی آمیخته به شرک که در آن ایزدان گوناگون با مرتبه‌های پایین‌تر در نگهداری و نظم کائنات با خدای بزرگ و خالق جهان سهیم شناخته می‌شدند. بت‌های گوناگونی به عنوان مظاهر این ایزدان پرستش می‌شدند

مغول‌ها در چنین فضای فرهنگی وارد ایران شدند. در ایران پیش از مغول نیز اوضاع فرهنگی ـ مذهبی به گونه‌ای بود که، بزرگترین تهمت و مستمسک تکفیر، تهمت رفض، اعتزال، الحاد و هواخواهی علویان و فاطمیان بود. در دوره مغول، کم کم رنگ تهمت عوض شد، و بازار تعصبات مذهبی از گرمی افتاد و اگر هم تعصبی بود، تعصبی رو به زوال و محروم از حمایت حکومت و بقیه و دنباله خوی اجتماعی گذشته است. آزادی مباحثات و مناظرات مذهبی و مصونیت اصحاب عقاید مختلف و محترم بودن علمای مذاهب شافعی، حنفی و شیعه در دربار ایلخانان، از مظاهر بارز این خرق تعصب به شمار می‌رود

بنابراین، مغول‌ها در این فضای باز مذهبی و اعتقادی با مقایسه تعالیم بلند اسلامی با تعالیم ابتدایی شمنی، به خرافاتی بودن عقاید خود پی بردند. و بخش زیادی از آن‌ها تصمیم گرفتند مسلمان شوند. امّا از سوی دیگر، ایران منبعی از انواع مذاهب اسلامی بود. در فضای آزادی مذهبی موجود، هر کسی، مذهب خود را تبلیغ می‌کرد. در حالی که،‌ برخی از این مذاهب مثل اسماعیلیه و اهل سنت مستقیماً با مغول‌ها در حال جنگ بودند، برخی دیگر مثل زیدیه و اثناعشری در مقابل دشمنان مغول‌ها قرار داشتند. از این رو، طبیعی بود که مغول‌ها نسبت به کسانی که به مذهب مخالفان درآیند، به دیده دشمنی بنگرند، به‌خصوص که لازمه پذیرفتن مذهب اهل سنت، گردن نهادن به خلافت عباسی ضعیفِ مستقر در مصر بود؛ مصری که مغول‌ها قصد تصرف آنجا را داشتند. از این‌رو، می‌بینیم که سلطان احمد تکودار، فرزند هلاکوخان وقتی به مذهب اهل سنت درآمد، مورد خشم امرا و بزرگان مغول واقع شد.3 در نهایت، فردی مشرک، به نام ارغون، که وزیری یهودی داشت، به جای او نشست؛ زیرا آن‌چه در این دوره مایه تکفیر، تهمت و موجب عذاب و محنت محسوب می‌شد، رابطه داشتن با سلاطین مصر و شام و مسلمانان آن دیار است

در همین زمان اسلام صوفیانه با گرایشات شیعه‌گری که نسبت به اهل‌بیت پیامبر(ص) اظهار علاقه و مودت می‌کردند، در کشور ایران در سطح وسیعی خود نمایی می‌کرد. بخشی از مغول‌ها، که پی به خرافاتی بودن دین اجدادی خود برده و دنبال راهی برای پذیرش اسلام بودند، برای آنان فرصتی پیش آمد که درباره این مذهب بیندیشند. از این‌رو، موقعیت نسبتاً خوبی برای مذهب طرفدار اهل‌بیت(ع) در ایران فراهم آمده بود. غازان خان مغول نیز به این نکته واقف بود و همه‌جا گرایشات شیعی خود را در محبت به اهل‌بیت(ع) اظهار می‌کرد. با این کار اولاً، در عین مسلمان بودن می‌توانست با خلیفه بجنگد و در این جنگ، با استمداد از عتبات عالیات و با عنوان جهاد به جنگ رفته و پس از مدت‌ها توانست فتوحات چشم‌گیری بدست آورد. که شعار وی این بود که می‌خواهد مسلمانان و ممالک اسلامی را از جور و بیداد ملوک مصر و امرای سرکش شام نجات دهد، کلیه مسلمین را در زیر لوای واحد امپراطوری اسلام گرد آورد. طبیعی است که این امر تنها می‌توانست با کمک گرفتن از مذهب تشیع امکان‌پذیر باشد.4 در عین حال، به دلیل هژمونی مذهب اهل سنت، جرأت نداشت رسماً از مذهب تشیع دفاع کند.. حافظ ابرو در این باره می‌نویسد: «پادشان غازان را میلی تمام بدان طایفه(شیعه) بود. اما هرگز از غایت کنایت اظهار نکردی و رعایت مصلحت عام فرمودی و کسی را زهره آن که اظهار کند نبودی»

بنابراین، از یک سو، هرچند غازان خان رسماً تشیع را به عنوان مذهب خودش اعلان نکرد، امّا گرایشات شیعی او غیر قابل انکار بود. از آن جمله اسم خلفاء سه‌گانه را از خطبه نماز جمعه انداخت.6 سادات را محترم می‌شمرد، دستور دارد تا در تمامی بلاد معتبر چون اصفهان و شیراز و بغداد و … دار السیاده سازند تا سادات در آنجا فرو آیند… و دستور داد تا جهت مشهد امام حسین‌علیه‌السلام نهری جاری گردانیدند.7 از عتبات عالیات زیارت کرده و برای قبر آقا امام حسین‌علیه‌السلام پرده‌های با عظمتی که به جهت آنجا ترتیب داده بود، نصب کردند و به مجاوران و حاضران و زائران قبر آن بزرگوار کمک کردند و برای سادات مقیم آنجا مقرری تعیین کردند8 از سوی دیگر، جلوس سلطان محمود غازان، بی تردید نه تنها حکومت مغول در ایران را تبدیل به سلطنتی مأنوس و ایرانی کرد، بلکه از پرتو تحولات اجتماعی و دینی و خاتمه بخشیدن به تعصبات مذهبی حاد و محروم ساختن پیروان مذهب سنت از حمایت دولت و حکومت زمینه را برای برخورد طبیعی آرا و عقاید مذهبی و ظهور تمایلات نهفته و سرکوفته ایرانیان و رشد آزادانه گرایش‌های علمی – شیعی آماده ساخت

از این‌رو، مشخصات و رنگ ایرانی، سلطنت غازان از لحاظ اعتقاد به اسلام بدون رنگ و صبغه عربی و انطباق با گرایش مذهبی مستقل جامعه ایران در دوره اسلامی، که توجّه به تشیع صورت برجسته و نهایی آن به شمار می‌رود، بیش از همه دولت‌های سابق، و در طول هفت سده از آغاز دوران اسلامی تا عهد غازان بی‌نظیر و منحصر به فرد بود

2 عوامل تمایل به تشیع در میان ایلخانان

 

کلمات کلیدی :