ای آر پایانامه

 

  مقاله جایگاه عقل در فلسفه سیاسی تشیع و نقش آن در نظام سیاسی pdf دارای 23 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله جایگاه عقل در فلسفه سیاسی تشیع و نقش آن در نظام سیاسی pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

 

بخشی از فهرست مطالب پروژه مقاله جایگاه عقل در فلسفه سیاسی تشیع و نقش آن در نظام سیاسی pdf

چکیده  
مقدمه  
الف) ویژگی‌های کلان و مهم عقل در فلسفه سیاسی شیعه  
1 عدم تقابل عقل و وحی  
2 جایگاه و مرتبه عقل به عنوان کاشف حکم وحی  
3 تقدم عقل نظری بر عقل عملی و غلبه عقل بر میل و رغبت  
4 امکان دستیابی عقل به حقایق ثابت و معرفت یقینی  
5 تمسک به برهان  
ب) تأثیر «جایگاه عقل در فلسفه» بر تدوین نظام سیاسی شیعه  
نتیجه‌گیری  
منابع  

بخشی از منابع و مراجع پروژه مقاله جایگاه عقل در فلسفه سیاسی تشیع و نقش آن در نظام سیاسی pdf

جوادی آملی، عبدالله، شریعت در آینه معرفت، قم، اسراء، 1381

ـــــ، نسبت دین و دنیا، چ دوم، قم، اسراء، 1381

ـــــ، منزلت عقل در هندسه معرفت دینی، قم، نشر اسراء، چ اول، 1386ش

ـــــ، وحی و رهبری، قم، نشر اسراء، چ اول، 1382

ـــــ، ولایت فقیه، ولایت فقاهت وعدالت، قم، نشر اسراء، چ سوم، خرداد 1381ش

حسین‌زاده، محمد؛ معرفت‌شناسی، چ ششم، قم، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، 1380

امام خمینی(ره)، ولایت فقیه، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام، 1373ش

دینانی، غلام‌حسین، ماجرای فکر فلسفی در جهان اسلام، تهران، طرح نو، 1377ش

طباطبایی، محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه محمد باقر موسوی همدانی، قم، انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، 1376ش

ـــــ، نهایه الحکمه، قم، انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، چ ژنجم، 1376ش

فارابی، ابونصر، آراء اهل المدینه الفاضله، تحقیق دکتر البیر نصری نادر، بیروت، ‌دارالمشرق، 1991 م

ـــــ، السیاسه المدنیه، ترجمه حسن ملک‌شاهی، تهران، سروش، 1376ش

ـــــ، المله، تحقیق دکتر محسن مهدی، بیروت، دارالمشرق، 1967 م

ـــــ، عیون المسائل، تحقیق احمد ناجی الجمالی، قاهره، مطبعه السعاده، 1325 ق

ـــــ، معانی العقل، تحقیق محمد امین الخانجی، مصر، مطبعه السعاده، 1325 ق

لک‌زایی، نجف، اندیشه سیاسی ملاصدرا، قم، بوستان کتاب، 1381ش

کربن، هانری، تاریخ فلسفه اسلامی، ترجمه جواد طباطبایی، تهران، کویر، 1373ش

ملاصدرا، اسفار اربعه، بی‌جا، دار احیاء التراث العربی، چ دوم، 1981 م

ـــــ، الشواهد الربوبیه، بی‌جا، مرکز نشر دانشگاهی، 1360ش

ـــــ، شرح اصول کافی، تهران، مکتبه المحمودی، 1391 ق

مهاجر نیا، محسن، اندیشه سیاسی فارابی، قم، بوستان کتاب، 1380ش

نیکزاد، عباس، عقل و دین از دیدگاه ملاصدرا و برخی فیلسوفان صدرایی، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، 1386ش

چکیده

این مقاله در صدد پاسخ به این پرسش است که جایگاه عقل در فلسفه سیاسی شیعه چیست و چه نقشی در نظام سیاسی شیعه دارد؟ نویسنده با تبیین ویژگی‌های مهم و کلان عقل در فلسفه اسلامی (با رویکرد شیعی)، تأثیر آن را در تدوین نظام سیاسی شیعه نشان داده است. یافته‌های پژوهش بیانگر آن است که با توجه به اینکه در فلسفه اسلامی عقل در امتداد وحی و کاشف حکم آن است، و همچنین با توجه به بحث سلسله ‌مراتب عقول و اینکه عقل ناب عقلی است که بر حس، وهم و شهوت غالب شده باشد و تحت تأثیر آن نباشد و اینکه عقل عملی تابع عقل نظری است و امکان دستیابی به معرفت یقینی وجود دارد و حقیقت امری نسبی نیست، نظام سیاسی شیعه نظامی است که بر محور ارتباط با عقل فعال و در امتداد ولایت الهی طراحی می‌شود. در این نظام سیاسی، مسائل حکومت بر اساس مصالح حقیقی مردم، که از وحی دریافت می‌شود و یا بر اساس فهم قدسی حکیمان و فقیهان تشخیص داده می‌شود، اداره می‌شود و نه بر اساس تمایلات شخصی افراد. از این رو، خواست مردم در این نظام جایگاه و حدود خاصی دارد.

کلید واژه‌ها: عقل، وحی، فلسفه سیاسی شیعه، نظام سیاسی شیعه، عقل نظری و ‌عقل عملی.

 

مقدمه

وجه تمایز اصلی انسان با سایر موجودات و علت اشرفیت و برتری او نسبت به آنها، قوه عاقله و به تبع آن امکان گزینش و انتخاب اوست. عقل انسان به او این امکان را می‌دهد که برای تدبیر امور زندگی خویش، پس از تفکر، تدبر و سنجش، بهترین‌ها را انتخاب، و برای امور خود برنامه‌ریزی کند. به همین دلیل، جایگاه عقل در سیاست نیز که معنای اصلی آن تدبیر است، جایگاه ویژه‌ای دارد. اساساً عقل راهبر سیاست است. با توجه به اهمیت جایگاه عقل در سیاست، یکی از مهم‌ترین مبانی علم سیاست، عقل و قوه عاقله انسان است. نوع نگاه انسان به عقل و حد توانایی و امکان آن در معرفت اشیا، میزان و نحوه راهبری عقل برای سیاست را روشن می‌سازد. پرسش اصلی مقاله این است که جایگاه و نقش عقل در فلسفه‌ سیاسی شیعه چه تأثیری بر اندیشه و نظام سیاسی ایجاد‌شده در این دو دیدگاه داشته است. با توجه به اینکه امروزه حکومت‌های دموکراتیک غربی را حکومت‌های عقلانی می‌دانند و از این حیث حکومت‌های دینی را در مقابل آن قرارمی دهند، برآنیم تا در این مقاله نشان دهیم در نظام سیاسی شیعه عقل جایگاه مهمی دارد و این نظام مبتنی بر اصول و مبانی عقلی است؛ اما آنچه موجب تفاوت نظام سیاسی شیعه با نظام‌های دموکراتیک و سکولار غربی شده است، نوع نگاه آن به عقل و جایگاه آن در فلسفه سیاسی شیعی است. در این پژوهش، ابتدا مفهوم عقل و مفهوم فلسفه سیاسی تشیع، و سپس ویژگی‌های کلان و مهم عقل در فلسفه سیاسی شیعه که در تدوین نظام سیاسی نقش اساسی دارد، و نقش آن در نظام سیاسی شیعه تبیین شده است

درباره مفهوم عقل، بحث‌های زیادی شده است و معانی مختلفی برای آن ذکر کرده اند. ملاصدرا در کتاب شرح اصول کافی ذیل روایت «العقل ما عبد به الرحمن و ا کتسب به الجنان» به معانی مختلف عقل اشاره کرده است؛ این معانی عبارت‌اند از

1 قوه عاقله که وجه ممیز انسان و حیوان است؛ عقل به این معنا، در همه افراد انسان وجود دارد؛ اما در همگان به یک اندازه نیست؛ بلکه دارای مراتب تشکیکی شدت و ضعف است

2 عقل به معنای علم به بدیهیات، مسلمات و مشهورات؛ عقل به این معنا، مراتب شدت و ضعف ندارد؛ به این معنا که اگر کسی برخی از بدیهیات و مشهورات را بداند، بقیه را نیز می‌داند

3 عقل به معنای نیرو یا حالتی در نفس که از راه تجربه‌های عملی و ملاحظه دیدگاه‌ها و رفتارهای مختلف به تدریج حاصل می‌شود. در عرف مردم، به انسان آزموده و کاردیده عاقل گفته می‌شود. عقل به این معنا دارای مراتب شدت و ضعف است

4 عقل به معنای خوب فهمیدن و زود رسیدن به مطلب و سرعت در درک اموری که سزاوار است انجام یا ترک شود؛ هرچند مربوط به امور دنیوی و خواسته‌های نفسانی باشد. در عرف، مردم به کسی که خوب مسائل را می‌فهمد و تحلیل می‌کند ‌عاقل گفته می‌شود. به همین دلیل به معاویه عاقل می‌گویند؛ اما در نگاه روایات و اهل حق و حقیقت به چنین کسی عاقل نمی‌گویند؛ عاقل کسی است که مصالح واقعی و اخروی خود را خوب بفهمد و از شهوت و شهرت و شیطنت پرهیز کند. مقصود از عقل در روایات، همین معناست

5 عقل به معنای موجود مجرد تام که مادی نیست و ویژگی‌های ماده و مادیات را ندارد؛‌ در برابر موجود مادی و مثالی

می‌توان گفت معنای اصلی عقل، همان معنای اول است و دیگر معانی از لوازم و نتایج آن است. مؤید این مطلب سخن امام محمد غزالی است؛ وی پس از ذکر معانی چهارگانه عقل و پس از بیان این که مقصود از عقل در روایات معنای چهارم عقل است، می‌گوید: «بهتر این است که گفته شود لفظ عقل در اصل لغت و استعمال اسم همان قوه عاقله است که به صورت یک غریزه در نهاد انسان وجود دارد.»

در این مقاله نیز مراد ما از عقل همان معنای مذکور، یعنی قوه عاقله می‌باشد که وجه ممیز انسان و حیوان است. منظور از فلسفه سیاسی تشیع نیز فلسفه سیاسی مطرح‌شده توسط فیلسوفان سیاسی شیعه است

 

الف) ویژگی‌های کلان و مهم عقل در فلسفه سیاسی شیعه

1 عدم تقابل عقل و وحی

 

کلمات کلیدی :