سفارش تبلیغ
صبا ویژن

مقاله علوم و تکنولوژی هسته ای pdf

 

برای دریافت پروژه اینجا کلیک کنید

  مقاله علوم و تکنولوژی هسته ای pdf دارای 15 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله علوم و تکنولوژی هسته ای pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله علوم و تکنولوژی هسته ای pdf ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد


بخشی از متن مقاله علوم و تکنولوژی هسته ای pdf :

علوم و تکنولوژی هسته ای

در جهان حاضر مرسوم است که مولفه های قدرت ملی یک کشور را مرکب از چهار قدرت علمی و فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و نظامی می دانند. اگرچه امروزه نسبت به اینکه کدامیک از این قدرتهای چهارگانه حرف اول را می زند بحثهای مختلفی وجود دارد، اما بدون شک این چهار قدرت با هم ارتباط تنگاتنگ داشته و هر یک بر دیگری تأثیر (مسقتیم یا غیر مستقیم) خواهد داشت. علوم و تکنولوژی هسته ای از جمله مواردی است که در حال حاضر به صورت یک ع

امل مهم و تعیین کننده در هر یک از چهار مورد مذکور نقش ایفا می نماید. امروزه تأثیر تکنولوژی هسته ای در گسترش دانش بشری، تسلط بر طبیعت، تأمین رفاه و پیشرفت زندگی بشر غیر قابل تردید است و بدون شک کشورهای مختلف نیز هر یک برحسب توان خود به این تکنولوژی روی آورده اند و هر کشوری براساس مقتضیات زمانی و مکانی، استراتژی

و تاکتیک خاصی را برای خود برمی گزیند.
1- مقدمه
انرژی هسته ای از عمده ترین مباحث علوم و تکنولوژی هسته ای است و هم اکنون نقش عمده ای را در تأمین انرژی کشورهای مختلف خصوصا کشورهای پیشرفته دارد. اهمیت انرژی و منابع مختلف تهیه آن، در حال حاضر جزء رویکردهای اصلی دولتها قرار دارد. به عبارت بهتر، از مسائل مهم هر کشور در جهت توسعه اقتصادی و اجتماعی بررسی ، اصلاح و استفاده بهینه از منابع موجود انرژی در آن کشور است. امروزه بحرانهای سیاسی و اقتصادی و مسائلی نظیر محدودیت ذخایر فسیلی، نگرانیهای زیست محیطی، ازدیاد جمعیت، رشد اقتصادی ، همگی مباحث جهان شمولی هستند که با گستردگی تمام فکر اندیشمندان را در یافتن راهکارهای

مناسب در حل معظلات انرژی در جهان به خود مشغول داشته اند.
در حال حاضر اغلب ممالک جهان به نقش و اهمیت منابع مختلف انرژی در تأمین نیازهای حال و آینده پی برده و سرمایه گذاریها و تحقیقات وسیعی را در جهت سیاستگذاری، استراتژی و برنامه های زیربنایی و اصولی انجام می دهند. هم اکنون تدوین استراتژی که مرکب از بررسی تمامی پارامترهای تأثیر گذار در انرژی و تعیین راهکارهای مناسب جه

ت تمیزتر و کارا ترنمودن انرژی و الگوی بهینه مصرف آن می باشد، در رأس برنامه های زیربنایی اکثر کشورهای جهان قرار دارد. در میان حاملهای مختلف انرژی،انرژی هسته ای جایگاه ویژه ای دارد. هم اکنون بیش از 430 نیروگاه هسته ای در جهان فعال می باشند و انرژی برخی کشورها مانند فرانسه عمدتا از برق هسته ای تأمین می شود.
جمهوری اسلامی ایران بیش از سه دهه است که تحقیقات متنوعی را در زمینه های مختلف علوم و تکنولوژی هسته ای انجام داده و براساس استراتژی خود، مصمم به ایجاد نیروگاههای هسته ای به ظرفیت کل 6000 مگاوات تا سال 1400 هجری شمسی می باشد. در این زمینه، جمهوری اسلامی ایران در نشست گذشته آژانس بین المللی انرژی اتمی، تمایل خود را نسبت به همکاری تمامی کشورهای جهان جهت ایجاد این نیروگاهها و تهیه سوخت مربوطه رسما اعلام نموده است.
2- انرژی هسته ای
انرژی بدست آمده از فعل و انفعالات هسته ای را انرژی هسته ای می گویند. این انرژی از دو منشاء می تواند سرچشمه بگیرد. یکی شکافت هسته اتمهای سنگین و دیگری همجوشی یا گداخت هسته اتمهای سبک . ذیلا به اختصار به این دو فعل و انفعال هسته ای که به تولید انرژی هسته ای منجر می گردند پرداخته می شود.
2-1) شکافت هسته ای
پس از کشف نوترون توسط”چاودیک” در سال 1932، هان و استراسمن، دانشمندان آلمانی، در سال 1939 طی مقاله ای نشان دادند که این ذره می تواند عناصر سنگینی از قبیل اورانیوم را شکافته و آنها را به عناصر دیگر با جرم کمتر تبدیل نماید. شکافت اورانیوم که علاوه بر آزادسازی انرژی یا گسیل چند نوترون نیز همراه می شود، منشا تحولات بسیاری در قرن اخیر شده است. در طی تحقیقاتی که در قبل از جنگ جهانی دوم بویژه در فرانسه و آلمان انجام گرفت، محقق گشت که نوترونهای آزاد شده می توانند تحت شرایط مناسب برای ایجاد شکافت در دیگر هسته های اورانیوم مورد استفاده قرار گیرند و بدین ترتیب یک واکنش زنجیر

ه ای را می توان آغاز نمود که باعث آزادسازی مقدار قابل ملاحظه ای انرژی گردد.
این شکافت بیشتر مربوط به 235-U (اورانیوم با جرم اتمی 235) بود و وجود یک حداقل جرمی از اورانیوم برای یک واکنش زنجیره ای لازم به نظر می رسید. این حداقل را جرم بحرانی نامیدند. در طول جنگ جهانی دوم، این تحقیقات در کشورهای انگلستان، کانادا و عمدتا آمریکا ادامه یافت و نتیجتا به ساخت اولین راکتور اتمی در زیرزمین دانشگاه شیکاگو توسط فرمی و چندی بعد به تولید اولین بمب اتمی منجر گردید که بطور موفقیت آمیزی فجایع اس

ف بار هیروشیما و ناکازاکی را بوجود آورد. راکتور اتمی نمونه بارز استفاده صلح آمیز از انرژی اتمی بود در حالیکه بمب اتمی بوضوح استفاده غیرصلح آمیز آن را آشکار می ساخت. بهرحال هر دوی این فرایندها به تولید انرژی هسته ای که ناشی از شکافت هسته اتمهای سنگین بود منجر گشتند، البته یکی کنترل شده(راکتور اتمی) و دیگری کنترل نشده (بمب اتمی) به حساب می آمد.
به هر حال شکافت هسته های سنگین به دو هسته سبکتر، همراه با آزاد شدن مقادیر زیادی انرژی است و این فرایند تنها در هسته های سنگینی چون اورانیوم و پلوتونیوم اتفاق می افتد. از بین ایزوتوپهای اورانیوم و پلوتو نیوم نیز U-235 ، Pu-239 وPu-241 قابلیت شکافت را دارند تا ایزوتوپهای دیگر. برای ایجاد شکافت مناسب، باید واکنش هسته ای بصورت زنجیره وار و پیوسته انجام گردد وگرنه نتیجه مطلوب حاصل نخواهد گردید.
در یک واکنش زنجیره ای هسته ای، ابتدا یک نوترون با انرژی مشخص و سرعت مورد نظر به هسته قابل شکافت مثل 235- U برخورد می کند. نتیجه این برهم کنش، نفوذ نوترون به داخل هسته بوده و با برهم خوردن توازن نیروهای جاذبه و دافعه، هسته سنگین به دو هسته شکسته شده و همراه با آن مقادیر زیادی انرژی و چندین نوترون سریع آزاد می گردد. متوسط تعداد نوترونهای تولید شده در شکافت 235- U حدود 5/2 و در 239-PU حدودا 3 درجه می باشد. هرکدام از این نوترونها با برخورد با هسته های دیگر موجب آزاد شدن انرژی و چندین نوترون دیگر خواهند شد. چنانچه شرایط مهیا باشد، این واکنش بطور زنجیره وار ادامه می یابد تا زمانیکه به عللی از جمله کاهش جرم ماده شکافت پذیر متوقف گردد. تعداد نوترونهای ناشی از شکافت را اصطلاحا تحت عنوان فاکتور تکثیر می شناسد و به K نمایش می دهند چنانچه 1< K باشد در این صورت سیستم فوق بحرانی خواهد بود و تکثیر نوترونها و آزاد شدن انرژی با سرعتی بیش از حد تصور ادامه می یابد و این همان فرآیندی است که در سلاحهای هسته ای روی می دهد. چنانچه1= K باشد سیستم را بحرانی می نامند. به عبارت بهتر به ازای هر نوترونی که به هر دلیل در سیستم مصرف و یا از آن خارج می گردد یک نوترون در نتیجه شکافت تولید می شود. اگر 1>K ب

اشد سیستم را زیر بحرانی می دانند. در این سیستم تولید نوترونها در مجموع روبه کاهش رفته و نهایتا فعل و انفعالات هسته ای در سیستم متوقف خواهد گردید. به فرض اینکه 2=K باشد، پس تولید نوترونها در اثر شکافتهای زنجیره ای بصورت تصاعدی 32،16،8،4،2 و ; خواهد بود. در این حالت چنانچه جرم 235- U، یک کیلوگرم (Kg ) بوده و این شکافتها تا 80 بار ادامه یابند، انرژی معادل 20 کیلوتن TNT در زمانی کمتر از1us آزاد خواهد گردید.
2-2) همجوشی یا گداخت هسته ای
هم جوشی یا گداخت هسته ای را می توان به عنوان فرایند عک

س شکافت هسته ای قلمداد کرد، یعنی فرایندی که در آن دست کم یکی از محصولات واکنش هسته ای ازهر یک ازمواد واکنش زای اولیه پر جرمتر باشد . گداخت هسته ای در مواردی که جرم کل هسته های محصول از جرم کل مواد واکنش زاکمتر باشد منجر به رهایی انرژی خواهد شد. این شرط برای هسته های سبک یا اعداد جرم A1 و A2 که برای آنها 60> (A2+A1) باشد، همیشه برقرار است. فعل و انفعالاتی که در ستاره ها رخ می دهد و منجر به تولید انرژی بسیار زیادی می گردد، شناخته شده ترین و بارزترین نمونه های همجوشی یا گداخت هسته ای است. این واکنشها که عموما به زنجیره پروتون – پروتون موسوم می باشند با واکنشی بین دو پروتون و تشکیل یک دوتریوم آغاز می شود. سپس با واکنش یک پروتوم و دوتریوم و تشکیل 3He ادامه یافته و نهایتا با واکنش دو اتم 3He و تشکیل 4He خاتمه می یابد. دراین فرایند حدود 7/24 Mev انرژی آزاد می گردد. برای شبیه سازی همین واکنش در روی زمین تحقیقات بسیاری از اواسط قرن بیستم میلادی انجام گرفته است و هنوز نیز ادامه دارد. دراین تحقیقات مشخص گردید که سطح مقطع واکنش بین دوتریوم (2H) و تریتیوم (3H) و همچنین مقدار انرژی آزاد شده به ازای هر اتمی که در آن واکنش شرکت دارد خیلی بیشتر از واکنشهای مذکور می باشد. در این واکنش در نتیجه همجوشی بین دو تریوم و تریتیوم یک اتم هلیوم همراه با یک نوترون و حدود 6/17 Mev انرژی آزاد می گردد.
گداخت هسته ای را سرچشمه انرژی فردا می دانند و گمان می رود سوخت یک راکتور گداخت هسته ای همانطور که بیان گردید مخلوطی از دو تریوم و تریتیوم باشد. واکنش همجوشی بین این دو ماده در دمای حدود 10 به توان 7 درجه سانتیگراد صورت می گیرد و گرمای تولید شده بواسطه همجوشی آنها باعث واکنشهای گداخت دیگر نیز خواهد گردیدو این امر یک سری واکنشهای زنجیره ای را بوجود خواهد آورد که می توان با استفاده از انرژی بسیار زیاد تولید شده، توربینهای مولد برق را بکار انداخت. از محسنات راکتورهای گداخت، درجه بالای ایمنی آنهاست و برخلاف راکتورهای شکافت هسته ای که پسمانهای رادیو اکتیو بسیاری تولید می کنند، پسمان راکتورهای گداخت مقدار کمی هلیوم غیر رادیواکتیو است. البته در واکنش همجوشی هسته ای، طبق آنچه بیان گردید، نوترون نیز تولیدمی شود که می تواند به مرور راکتور را رادیو اکتیو کند ولی با انتخاب مواد مناسب می توان به جذب نوترونها اقدام نمود و در نتیجه این

مسئله نیز مرتفع خواهد گردید. در حال حاضر دستگاهی که فعل و انفعالات گداخت هسته ای در آن بوقوع می پیوندد تحت عنوان توکامک شناخته می شود پیش بینی ها از دهه 2020 میلادی به عنوان نقطه آغاز به کار راکتورهای تحاری هم جوشی هسته ای حکایت دارند.
3- کاربردهای علوم و تکنولوژی هسته ای
علیرغم پیشرفت همه جانبه علوم و فنون هسته ای در طول نیم قرن گذشته، هنوز این تکنولوژی در اذهان عمومی ناشناخته مانده است. وقتی صحبت از انرژی اتمی به میان می آید، اغلب مردم ابر قارچ مانند حاصل از انفجارات اتمی و یا راکتورهای اتمی برای تولید برق را در ذهن خود مجسم می کنند و کمتر کسی را می توان یافت که بداند چگونه جنبه های دی

گری از علوم هسته ای در طول نیم قرن گذشته زندگی روزمره او را دچار تحول نموده است. اما حقیقت در این است که در طول این مدت در نتیجه تلاش پیگیر پژوهشگران و مهندسین هسته ای، این تکنولوژی نقش مهمی را در ارتقاء سطح زندگی مردم، رشد صنعت و کشاورزی و ارائه خدمات پزشکی ایفاء نموده است. موارد زیر از مهمترین استفاده های صلح آمیز از علوم و تکنولوژی هسته ای می باشند:
1- استفاده از انرژی حاصل از فرآیند شکافت هسته اورانیوم یا پلوتونیوم در راکتورهای اتمی جهت تولید برق و یا شیرین کردن آب دریاها.
2-استفاده از رادیوایزوتوپها در پزشکی، صنعت و کشاورزی
3- استفاده از پرتوهای ناشی از فرآیندهای هسته ای در پزشکی، صنعت و کشاورزی
ایزوتوپهای یک عنصر، هسته هایی شامل تعداد پروتونهای یکسان و تعداد نوترونهای متفاوت می باشند.
یکسان بودن عدد اتمی در ایزوتوپها باعث گشته که خواص شیمیایی و بعضا فیزیکی یکسان داشته باشند اما در عین حال خواص هسته ای متفاوتی دارند. در حالیکه بطور طبیعی اکثر ایزوتوپهای موجود از پایداری نسبی برخوردار هستند، اما ایزوتوپهای ساخته دست انسان، عمدتا غیرپایدار می باشند. پایداری یک ایزوتوپ توسط نیمه عمر آن تعیین می گردد و نیمه عمر زمانی است که مقدار یک ایزوتوپ از طریق تلاشی به نصف می رسد.
نیمه عمرها می توانند از کسری از ثانیه تا صدها میلیون سال تغییر یابند. ایزوتوپهای رادیواکتیو(رادیوایزوتوپها) زمانیکه متلاشی می گردند سه نوع تابش را منتشر می سازند:
1- ذرات آلفا که دارای بار مثبت بوده و مرکب از دو پروتون و دو نوترون هستند(++4He)
2- ذرات بتا که الکترونهای انرژتیک با بار منفی یا پوزیترونها با بار مثبت می باشند
3- تابشهای گاما که بدون بار بوده و بسیار نافذ هستند.
برخی از عناصر رادیواکتیو مثل رادیوم و یا ایزوتوپهای رادیواکتوی مثل 235-U در طبیعت یافت می شوند ولی اکثر آنها در راکتورهای اتمی و یا بوسیله شتابدهنده ها تولید می گردند. 82-Br و58- Co و131-Iو32-Pو42-Kو111-Agو64-Cuو38-Cl از مهمترین رادیو ایزوتوپهای تولید شده در راکتورهای اتمی می باشند و از آن طرف رادیو ایزوتوپهای 7-Beو206-Biو18-Fو132-I د ر شتابدهنده ها ساخته می شوند. امروزه از رادیو ایزوتوپها و پرتوهای ناشی از فرایندهای هسته ای جهت بهبود محصولات غذایی، نگهداری مواد غذایی، تعیین منابع آبهای زیرزمینی، استرلی

زه کردن منابع و تولیدات پزشکی، آنالیز هورمونها، کنترل فرایندهای صنعتی و بررسی آلودگی محیط زیست استفاده فراوانی به عمل می آید.
تولید گونه هایی از محصولات غذایی دارای حاصلخیزی بیشتر، تولید گونه های مقاوم نسبت به آفات و کم آبی، استفاده موثر تر از منابع آبی و جمع آوری آنها، کنترل نابودی آفات، جلوگیری از فساد محصولات در هنگام نگهداری، از مهمترین موارد استفاده از علوم و تکنولوژی هسته ای در کشاورزی است. کاربرد روشهای هسته ای در علوم پزشکی نسبت به سایر بخشها معروفتر و عمومی تر است. بیش از 100 سال است که دانشمندان با خواص اشع

ه ایکس آشنا شده اند و از آن برای تشخیص پزشکی استفاده می کنند. تصویربرداری، تشخیص، پیش بینی و درمان برخی بیماریها در نتیجه استفاده از پرتودهی و رادیوایزوتوپها حاصل می گردد. بطور مثال ید 131(131-I) برای تشخیص محل و مکان تومورهای مغزی مورد استفاده قراز می گیرد و یا از آن برای تعیین فعالیت غده تیروئید و کبد استفاده می شود. کرم -51(51-Cr ) برای تحقیقات خون شناسی، 75-Se برای بررسی لوزالمعده، 57- Co برای تشخیص کم خونی، 14-C برای تحقیقات بیولوژیکی و داروسازی، 137- Cs جهت درمان غدد سرطانی، 67-Cu برای از بین بردن غدد سرطانی از رایج ترین رادیوداروها در امر پزشکی می باشند. استفاده از پرتو گاما تولید شده از کبالت -60(60-Co ) از موثرترین و مقرون به صرفه ترین روشها در زمینه سترون نمودن وسایل، ابزار آلات و تولیدات پزشکی است.
طی نیم قرن گذشته، تکنولوژی هسته ای کاربردهای گسترده ای در صنعت یافته است. تسهیل عملیات اکتشاف و استخراج معادن زیرزمینی نفت و گاز، تشخیص محل نشت سیالات در لوله ها و مخازن، تعیین میزان خوردگی فلزات، اندازه گیری دقیق قطرسنجی، ضخامت سنجی و سطح سنجی، تعیین فرسودگی غشاء داخلی کوره های صنعتی، استفاده از اثرات متقابل پرتوها با مواد جهت بهینه سازی عملکرد آنها در صنعت و; تماما از مهمترین استفاده های صنعت از علوم و فنون هسته ای است. در این زمینه بطور مثال 241- Am جهت تعیین محل حفاری چاههای نفت، 109- Cd جهت آزمایش عیار فلزات، 14- C برای تحقیقات باستان شناسی، 85- Kr جهت اندازه گیری ضخامت صفحات و الیاف بکار می روند.
4- برق هسته ای
از مهمترین منابع استفاده صلح آمیز از انرژی اتمی، ساخت راکتورهای هسته ای جهت تولید برق می باشد. راکتورهسته ای وسیله ای است که در آن فرایند شکافت هسته ای بصورت کنترل شده انجام می گیرد. در طی این فرایند انرژی زیاد آزاد می گردد به نحوی که مثلا در اثر شکافت نیم کیلوگرم اورانیوم انرژی معادل بیش از 1500 تن زغال سنگ بدست می آید. هم اکنون در سراسر جهان، راکتورهای متعددی در حال کار وجود دارند که بس

یاری از آنها برای تولید قدرت و به منظور تبدیل آن به انرژی الکتریکی، پاره ای برای راندن کشتیها و زیردریائیها، برخی برای تولید رادیو ایزوتوپوپها و تحقیقات علمی و گونه هایی نیز برای مقاصد آزمایشی و آموزشی مورد استفاده قرار می گیرند. در راکتورهای هسته ای که برای نیروگاههای اتمی طراحی شده اند (راکتورهای قدرت)، اتمهای اورانیوم و پلوتونیم توسط نوترونها شکافته می شوند و انرژی آزاد شده گرمای لازم را برای تولید بخار ایجاد کرده و بخار حاصله برای چرخاندن توربینهای مولد برق بکار گرفته می شوند.
راکتورهای اتمی را معمولا برحسب خنک کننده، کند کننده

، نوع و درجه غنای سوخت در آن طبقه بندی می کنند. معروفترین راکتورهای اتمی، راکتورهایی هستند که از آب سبک به عنوان خنک کننده و کند کننده و اورانیوم غنی شده(2 تا 4 درصد اورانیوم 235) به عنوان سوخت استفاده می کنند. این راکتورها عموما تحت عنوان راکتورهای آب سبک(LWR ) شناخته می شوند. راکتورهای WWER,BWR,PWR از این دسته اند. نوع دیگر، راکتورهایی هستند که از گاز به عنوان خنک کننده، گرافیت به عنوان کند کننده و اورانیوم طبیعی یا کم غنی شده به عنوان سوخت استفاده می کنند. این راکتورها به گاز- گرافیت معروفند. راکتورهای HTGR,AGR,GCR از این نوع می باشند. راکتور PHWR راکتوری است که از آب سنگین به عنوان کندکننده و خنک کننده و از اورانیوم طبیعی به عنوان سوخت استفاده می کند. نوع کانادایی این راکتور به CANDU موسوم بوده و از کارایی خوبی برخوردار می باشد. مابقی راکتورها مثل FBR (راکتوری که از مخلوط اورانیوم و پلوتونیوم به عنوان سوخت و سدیم مایع به عنوان خنک کننده استفاده کرده و فاقد کند کننده می باشد) LWGR(راکتوری که از آب سبک به عنوان خنک کننده و از گرافیت به عنوان کند کننده استفاده می کند) از فراوانی کمتری برخوردار می باشند. در حال حاضر، راکتورهای PWR و پس از آن به ترتیب PHWR,WWER,BWR فراوانترین راکتورهای قدرت در حال کار جهان می باشند.
به لحاظ تاریخی اولین راکتور اتمی در آمریکا بوسیله شرکت “وستینگهاوس” و به منظور استفاده در زیر دریائیها ساخته شد. ساخت این راکتور پایه اصلی و استخوان بندی تکنولوژی فعلی نیروگاههای اتمیPWR را تشکیل داد. سپس شرکت جنرال الکتریک موفق به ساخت راکتورهایی از نوع BWR گردید. اما اولین راکتوری که اختصاصا جهت تولید

برق طراحی شده، توسط شوروی و در ژوئن 1954در “آبنینسک” نزدیک مسکو احداث گردید که بیشتر جنبه نمایشی داشت، تولید الکتریسیته از راکتورهای اتمی در مقیاس صنعتی در سال 1956 در انگلستان آغاز گردید. تا سال 1965 روند ساخت نیروگاههای اتمی از رشد محدودی برخوردار بود اما طی دو دهه 1966 تا 1985 جهش زیادی در ساخت نیروگاههای اتمی بوجود آمده است. این جهش طی سالهای 1972 تا 1976 که بطور متن شوک نفتی اوایل دهه 1970 می باشد که کشورهای مختلف را برآن داشت تا جهت تأمین انرژی مورد نیاز خود بطور زاید الوصفی به انرژی هسته ای روی آورند. پس از دوره جهش فوق یعنی از سال 1986 تاکنون روند ساخت نیروگاهها به شدت کاهش یافته بطوریکه بطور متوسط سالیانه 4 راکتور اتمی شروع به ساخت می شوند.
کشورهای مختلف در تولید برق هسته ای روند گوناگونی داشته اند. به عنوان مثال کشور انگلستان که تا سال 1965 پیشرو در ساخت نیروگاه اتمی بود، پس از آن تاریخ، ساخت نیروگاه اتمی در این کشور کاهش یافت، اما برعکس در آمریکا به اوج خود رسید. کشور آمریکا که تا اواخر دهه 1960 تنها 17 نیروگاه اتمی داشت در طول دهه های 1970و 1980 بیش از 90 نیروگاه اتمی دیگر ساخت. این مسئله نشان دهنده افزایش شدید تقاضای انرژی در آمریکاست. هزینه تولید برق هسته ای در مقایسه با تولید برق از منابع دیگر انرژی در امریکا کاملا قابل رقابت می باشد. هم اکنون فرانسه با داشتن سهم 75 درصدی برق هسته ای از کل تولید برق خود درصدر کشورهای جهان قرار دارد. پس از آن به ترتیب لیتوانی(73درصد)، بلژیک(57درصد)، بلغارستان و اسلواکی(47درصد) و سوئد (8/46درصد) می باشند. آمریکا نیز حدود 20 درصد از تولید برق خود را به برق هسته ای اختصاص داده است.
گرچه ساخت نیروگاههای هسته ای و تولید برق هسته ای در جهان از رشد انفجاری اواخر دهه 1960 تا اواسط 1980 برخوردار نیست اما کشورهای مختلف همچنان درصدد تأمین انرژی مورد نیاز خود از طریق انرژی هسته ای می باشند. طبق پیش بینی های به عمل آمده روند استفاده از برق هسته ای تا دهه های آینده همچنان روند صعودی خواهد داشت. در این زمینه، منطقه آسیا و اروپای شرقی به ترتیب مناطق اصلی جهان در ساخت نیروگاه هسته ای خواهند بود. در این راستا، ژاپن با ساخت نیروگاههای اتمی با ظرفیت بیش از 25

000 مگا وات درصدر کشورها قرار دارد. پس از آن چین، کره جنوبی، قزاقستان، رومانی، هند و روسیه جای دارند. استفاده از انرژی هسته ای در کشورهای کاندا، آرژانتین، فرانسه، آلمان، آفریقای جنوبی، سوئیس و آمریکا تقریبا روند ثابتی را طی دو دهه آینده طی خواهد کرد.
5- چرخه سوخت هسته ای
اورانیوم متداولترین سوخت برای راکتورهای هسته ای است. در مقایسه با اورانیوم، کاربرد توریوم و پلوتونیوم خیلی محدودتر است. اورانیوم را می توان بهU) بکار برد، اما اکسید اورانیوم متداولترین ماده برای سوخت راکتورهای تجاری است. اورانیوم به طور طبیعی به شکل مخلوطی از اکسیدهای مختلف است که به طور وسیعی در پوسته زمین به صورتهای پراکنده یافت می شود. غلظت اورانیوم در پوسته زمین حدود 2ppm است که نشاندهنده فراوانی آن حتی بیشتر از عناصری مثل جیوه و نقره می باشد.
برای استفاده از اورانیوم به عنوان سوخت، ابتدا باید آنرا از سنگهای معدنی استخراج و جداسازی نمود (مرحله فراوری سنگ معدن اورانیوم). سپس با تبدیل و غنی سازی ، آنرا آماده برای تهیه سوخت کرد(مرحله تبدیل و غنی سازی اورانیوم). پس از آن با روشهای شیمیایی و فیزیکی مختلف به تولید سوخت هسته ای مناسب مبادرت نمود(مرحله تولید سوخت هسته ای) و نهایتا پس از استفاده سوخت در راکتوراتمی به بازفرآوری سوخت مصرف شده و جداسازی اورانیوم، پلوتونیوم و محصولات شکاف دیگر پرداخت(مرحله بازفرآوری). به مجموعه این فرایندها، چرخه سوخت هسته ای گفته می شود. بعبارت بهتر، به مجموعه فرایندها و مراحل تولید سوخت هسته ای تا مصرف و سپس بازفرآوری آن چرخه سوخت هسته ای می گویند. لفظ چرخه بدان جهت بکار می رود که عناصر شکاف پذیر پس از مصرف در راکتورهای هسته ای تحت بازفرآوری قرار گرفته و مجددا برای مصرف آماده می گردند. مراحل مختلف چرخه سوخت هسته ای عبارتند از:
1- فراوری سنگ معدن اورانیوم
2- تبدیل و غنی سازی اورانیوم
3- تولید سوخت هسته ای
4- بازفرآوری
شکل زیر شمایی از چرخه سوخت هسته ای را نمایش می دهد.

هم اکنون به لحاظ صنعتی، کشورهای فرانسه، ژاپن، روسیه، آمریکا و انگلستان دارای تمامی مراحل تکنولوژی فراوری اورانیوم در تمامی مراحل چرخه سوخت هسته ای در اشل صنعتی می باشند. چنانچه اشل غیرصنعتی منظور گردد، کشورهای دیگری

مثل هند نیز به لیست فوق اضافه خواهند شد. کشورهای کانادا و فرانسه در مجموع دارای بزرگترین کارخانه های تبدیل اورانیوم هستند که محصولات آنها شامل UO3,UO2,UF6 می باشند، پس از آنها به ترتیب کشورهای امریکا، روسیه و انگلستان قرار دارند. در زمینه غنی سازی، بی تردید امریکا و روسیه دارای بزرگترین شبکه غنی سازی جهان می باشند. در اشل صنعتی این دو کشور کار غنی سازی را از سال 1945 در امریکا و 1949 در شوروی آغاز نموده اند. پس از آنها، به ترتیب فرانسه، هلند و انگلستان بیشترین غنی سازی را انجام می وخت آن جهت استفاده در نیروگاههای BWR,PWR می باشد. پس از امریکا، کانادا تولید کننده اصلی سوخت هسته ای در جهان(برای راکتورهای PHWR) می باشد. به نظر می رسد کشور کانادا از پرسابقه ترین کشورها جهت تولید سوخت هسته ای است که فعالیت خود را در این زمینه از سال 1956 آغاز نموده است. پس از امریکا و کانادا، کشورهای انگلستان، روسیه ، ژاپن، فرانسه، آلمان، هند، کره جنوبی و سوئد تولید کنندگان اصلی سوخت هسته ای می باشند. در زمینه بازفرآوری سوخت مصرف شده، امریکا بیشترین سهم بازفراوری سوخت هسته ای را در جهان داراست. پس از آن فرانسه، انگلستان، روسیه، هند و ژاپن قرار دارند. درحال حاضر بین کشورهای جهان سوم، هندوستان پیشرفته ترین کشور در زمینه دانش فنی چرخه سوخت هسته ای می باشد.
6- دیدگاههای اقتصادی و زیست محیطی برق هسته ای
جمهوری اسلامی ایران در فرایند توسعه پایدار خود به تکنولوژی هسته ای چه از لحاظ تأمین نیرو و ایجاد جایگزینی مناسب در عرصه انرژی و چه از نظر دیگر بهره برداریهای صلح آمیز آن در زمینه های صنعت، کشاورزی، پزشکی و خدمات نیاز مبرم دارد که تحقق این رسالت مهم به عهده سازمان انرژی اتمی ایران می باشد، بدیهی است در زمینه کاربرد انرژی هسته ای به منظور تأمین قسمتی از برق مورد نیاز کشور قیود و فاکتورهای بسیار مهمی از جمله مسایل اقتصادی و زیست محیطی مطرح می گردند.
1-6) دیدگاه اقتصادی استفاده از برق هسته ای
امروزه کشورهای بسیاری بویژه کشورهای اروپایی سهم قابل توجهی از برق مورد نیاز خود را از انرژی هسته ای تأمین می نمایند. بطوریکه آمار نشان می دهد از مجموع نیروگاههای هسته ای نصب شده جهت تأمین برق در جهان به ترتیب 35 درصد به اروپای غربی، 33 درصد به آمریکای شمالی، 5/16 درصد به خاور دور، 13 درصد به اروپای شرقی و نهایتا فقط 74/0 درصد به آسیای میانه اختصاص دارد. بدون شک در توجیه ضرورت ایجاد تنوع در

سیستم عرضه انرژی کشورهای مذکور، انرژی هسته ای به عنوان یک گزینه مطمئن اقتصادی مطرح است. بنابراین ابعاد اقتصادی جایگزینی نیروگاههای هسته ای با توجه به تحلیل هزینه تولید(قیمت تمام شده) برق در سیستمهای مختلف نیرو قابل تأمل و بررسی است. از اینرو در اغلب کشورها، نیروگاههای هسته ای با عملکرد مناسب اقتصادی خود از هر لحاظ با نیروگاههای سوخت فسیلی قابل رقابت می باشند.
بهرحال طی چند دهه گذشته کاهش قیمت سوختهای فسیلی در بازارهای جهانی، سبب افزایش هزینه های ساخت نیروگاههای هسته ای به دلیل تشدید مقر بالا رفتن قیمت تمام شده هر واحد الکتریسیته در این نیروگاهها شده است. از یک طرف مشاهده میشود که طی این مدت حدود 40 درصد از هزینه های چرخه سوخت هسته ای کاهش یافته است و از سویی دیگر با توجه به پیشرفتهای فنی و تکنولوژی حاصل از طرحهای استاندارد و برنامه ریزیهای دقیق بمنظور تأمین سرمایه اولیه مورد نیاز مطمئن و به هنگام احداث چند واحد در یک سایت برای صرفه جوئیهای ناشی از مقیاس مربوط به تأسیسات و تسهیلات مشترک مورد نیاز در هر نیروگاه، همچنان مزیت نیروگاههای اتمی از دیدگاه اقتصادی نسبت به نیروگاههای با سوخت فسیلی در اغلب کشورها حفظ شده است.
سایر دیدگاههای اقتصادی در مورد آینده انرژی هسته ای حاکی از آن است که براساس تحلیل سطح تقاضا و منابع عرضه انرژی در جهان، توجه به توسعه تکنولوژیهای موجود و حقایقی نظیر روند تهی شدن منابع فسیلی در دهه های آینده، مزیتهای زیست محیطی انرژی اتمی و همچنین استناد به آمار و عملکرد اقتصادی و ضریب بالای ایمنی نیروگاههای هسته ای، مضرات کمتر چرخه سوخت هسته ای نسبت به سایر گزینه های سوخت و پیشرفتهای حاصله در زمینه نیروگاههای زاینده و مهار انرژی گداخت هسته ای در طول نیم قرن آینده، بدون تردید انرژی هسته ای یکی از حاملهای قابل دسترس و مطمئن انرژی جهان در هزاره سوم میلادی به شمار می رود. در این راستا شورای جهانی انرژی تا سال 2020 میلادی میزان افزایش عرضه انرژی هسته ای را نسبت به سطح فعلی حدود 2 برابر پیش بینی می نماید. با توجه به شرایط موجود چنانچه از لحاظ اقتصادی هزینه های فرصتی فروش نفت و گاز را با قیمتهای متعارف بین المللی در محاسبات هزینه تولید(قیمت تمام شده) برای هر کیلووات برق تولیدی منظور نمائیم و همچنین تورم و افزایش احتمالی قیمتهای این حاملها(بویژه طی مدت اخیر) را براساس روند تدریجی به اتمام رسیدن منابع ذخایر نفت و گاز جهانی مدنظر قرار دهیم، یقینا در بین گزینه های انرژی موجود در جمهوری اسلامی ایران، استفاده از حامل انرژی هسته ای نزدیکترین فاصله ممکن را با قیمت تمام شده برق در نیروگاههای فسیلی خواهد داشت.

2-6) دیدگاه زیست محیطی استفاده از برق هسته ای
افزایش روند روزافزون مصرف سوختهای فسیلی طی دو دهه اخیر و ایجاد انواع آلاینده های خطرناک و سمی و انتشار آن در محیط زیست انسان، نگرانیهای جدی و مهمی برای بشر در حال و آینده به دنبال دارد. بدیهی است که این روند به دلیل اثرات مخرب و مرگبار آن در آینده تداوم چندانی نخواهد داشت. از اینرو به جهت افزایش خطرات و نگرانیها تدریجی در مورد اثرات مخرب انتشار گازهای گلخانه ای ناشی از کاربرد فرایند انرژیهای فسیلی،

فزایش دمای کره زمین و کاهش آلودگی محیط زیست یاد می شود. همچنانکه آمار نشان می دهد، در حال حاضر نیروگاههای هسته ای جهان با ظرفیت نصب شده فعلی توانسته اند سالانه از انتشار 8 درصد از گازهای دی اکسید کربن در فضا جلوگیری کنند که در این راستا تقریبا مشابه نقش نیروگاههای آبی عمل کرده اند.
چنانچه ظرفیتهای در دست بهره برداری فعلی تولید برق نیروگاههای هسته ای، از طریق نیروگاههای با خوراک ذغال سنگ تأمین می شد، سالانه بالغ بر 1800 میلیون تن دی اکسید کربن، چندین میلیون تن گازهای خطرناک دی اکسید گوگرد و نیتروژن، حدود 70 میلیون تن خاکستر و معادل 90 هزار تن فلزات سنگین در فضا و محیط زیست انسان منتشر می شد که مضرات آن غیرقابل انکار است. لذا در صورت رفع موانع و مسایل سیاسی مربوط به گسترش انرژی هسته ای در جهان بویژه در کشورهای در حال توسعه و جهان سوم، این انرژی در دهه های آینده نقش مهمی در کاهش آلودگی و انتشار گازهای گلخانه ای ایفا خواهد نمود.
درحالیکه آلودگیهای ناشی از نیروگاههای فسیلی سبب وقوع حوادث و مشکلات بسیار زیاد بر محیط زیست و انسانها می شود، سوخت هسته ای گازهای سمی و مضر تولید نمی کند و مشکل زباله های اتمی نیز تا حد قابل قبولی رفع شده است، چرا که در مورد مسایل پسمانداری با توجه به کم بودن حجم زباله های هسته ای و پیشرفتهای علوم هسته ای بدست آمده در این زمینه در دفن نهایی این زباله ها در صخره های عمیق زیرزمینی با توجه به حفاظت و استتار ایمنی کامل، مشکلات موجود تا حدود زیادی از نظر فنی حل شده است و طبیعتا در مورد کشور ما نیز تا زمان لازم برای دفع نهایی پسمانهای هسته ای، مسائل اجتماعی باقیمانده از نظر تکنولوژیکی کاملا مرتفع خواهد شد.
از سوی دیگر بنظر می رسد که بیشترین اعتراضات و مخالفتها در زمینه استفاده از انرژی اتمی بخاطر وقوع حوادث و انفجارات در برخی از نیروگاههای هسته ای نظیر حادثه اخیر در نیروگاه چرنوبیل می باشد، این در حالی است که براساس مطالعات بعمل آمده احتمال وقوع حوادثی که منجر به مرگ عده ای زیاد بشود نظیر تصادف هوایی، شکسته شدن سدها، انفجارات زلزله، طوفان، سقوط سنگهای آسمانی و غیره، بسیار بیشتر از وقایعی است که نیروگاههای اتمی می توانند باعث گردند.
به هر حال در مورد مزایای نیروگاههای هسته ای در مقایسه با نیروگاههای فسیلی صرفنظر از مسایل اقتصادی علاوه بر اندک بودن زباله های آن می تو

ان به تمیزتر بودن نیروگاههای هسته ای و عدم آلایندگی محیط زیست به آلاینده های خطرناکی نظیر SO2,NO2,CO,CO2 ، پیشرفت تکنولوژی و استفاده هرچه بیشتر از این علم جدید، افزایش کارایی و کاربرد تکنولوژی هسته ای در سایر زمینه های صلح آمیز در کنار نیروگاههای هسته ای اشاره نمود.
در مجموع ارزیابیهای اقتصادی و مطالعات بعمل آمده در مورد مقایسه هزینه تولید(قیمت تمام شده) برق در نیروگاههای رایج فسیلی کشور و نیروگاه اتمی نشان می دهد که قیمت این دو نوع منبع انرژی صرفنظر از هزینه های اجتماعی، تقریبا نزدیک به هم و قابل رقابت با یکدیگر هستند. چنانچه قیمت مصرف انرژیهای فسیلی برای نیروگاههای کشور برمبنای قیمتهای متعارف

بین المللی منظور شوند و همچنین در شرایطی که نرخ تسعیر هر دلار در کشور 8000 ریال تعیین گردد، هزینه تولید(قیمت تمام شده) هر کیلووات ساعت برق در نیروگاههای فسیلی و اتمی بشرح زیر می باشد.

 

برای دریافت پروژه اینجا کلیک کنید

کلمات کلیدی :

مقاله بهره وری pdf

 

برای دریافت پروژه اینجا کلیک کنید

  مقاله بهره وری pdf دارای 27 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله بهره وری pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله بهره وری pdf ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد


بخشی از متن مقاله بهره وری pdf :

بهره وری

زمان مطالعه کار – زمان انجام کار کارسنجی

بهره‌وری چیست؟
استفاده موثرتر از منابع اعم از نیروی کار، سرمایه، زمین، مواد، انرژی، ماشین‌آلات و ابزار، تجهیزات و اطلاعات در فرآیند تولید کالاها و خدمات است.
به‌عبارت دیگر :
به کلیه تلاش‌های سیستماتیک ساختار یافته برای حذف یا کاهش تلفات ناشی از مواد، ماشین‌، انسان و یا تعامل نادرست بین آنها، نظام ارتقای بهره‌وری گفته می‌شود.
نظام ارتقای بهره‌وری در 3 گروه قابل دسته‌بندی است:
– نظام‌هایی که بر حذف یا کاهش تلفات ناشی از مواد و ماشین تمرکز دارد (بهره‌وری سرمایه)
– نظام‌هایی که برحذف یا کاهش تلفات ناشی از عملکرد انسان تمرکز دارد (بهره‌وری نیروی انسانی)
– نظام‌هایی که بر حذف یا کاهش تلفات ناشی از تعامل نامناسب بین انسان، ماشین و مواد تمرکز دارد (بهره‌وری کل)

گروه اول را نظام‌های سخت‌افزار محور، گروه دوم نظام‌های انسان‌افزار محور، گروه سوم را نظام‌های نرم‌افزار محور می‌گویند.
برای ارتقای بهره‌وری قبل از هرچیز باید عوامل موثر بر بهره‌وری را بخوبی شناخت .
عوامل موثر بر بهره‌وری دو نوعند:
الف) عوامل کوتاه مدت ب) عوامل بلند مدت
عوامل کوتاه مدت در بهره‌وری غالباً به‌میزان انگیزه پرسنل برای کار و بهبود روش‌ها و سیستم‌های جاری و گردش کار و تغییرات در میزان فشار کار و نوسانات تجاری بستگی دارد.
انواع عوامل بلند مدت موثر بر بهره‌وری عبارتنـد از :
– ایجاد و توسعه محصولات جدید
– معرفی روش‌های تولید جدید
– کشف منابع جدید
– یافتن کانال‌های جدید بازاریابی
– عقلایی کردن ساخت اقتصادی و بهره‌وری

اهمیت بهره‌وری
در جهان امروز بهره‌وری تقریباً مترادف با پیشرفت می‌باشد. استاندارد زندگی در یک جامعه به درجه‌ای از تأمین حداقل نیازهای جامعه بستگی دارد به‌عبارت دیگر مقدار کیفیت غذا، پوشاک، مسکن، آموزش و امنیت اجتماعی، استاندارد زندگی را تعیین می‌کند. برای ارتقای استاندارد زندگی باید غذا، پوشاک، مسکن و ; بیشتر تولید شود. افزایش مقدار تولید کالاها و خدمات می‌تواند از طریق افزایش نهاده‌های نیروی کار و سرمایه صورت پذیرد و یا اینکه از منابع موجود به‌صورت کاراتر استفاده بعمل آید.
منابع یک کشور عموماً محدود می‌باشد بنابراین بهره‌وری بیشتر یک ضرورت برای ارتقای استاندارد زندگی یک ملت می‌باشد، بهره‌وری بیشتر موجب رشد اقتصادی و توسعه اجتماعی می‌شود. با بهبود بهره‌وری شاغلان به دستمزد بیشتر و شرایط کاری مناسب‌تر دست خواهند یافت و درعین حال فرصت‌های شغلی بیشتری تولید خواهد شد. بهره‌وری بالاتر از یک‌سو موجب کاهش قیمت‌ها شده، و از سوی دیگر سود سهامداران را افزایش می‌دهد. به هرحال دریک کشور در حال توسعه‌ای مانند ایران بدون ارتقای بهره‌وری نمی‌توان مشکل بیکاری را برطرف نمود.
برای بهره‌وری بالاتر باید ضایعات به هر شکلی که وجود دارد از قبیل ضایعات در مواد،
ماشین آلات، زمان، نیروی انسانی، فضا و دیگر اشکال آن شناسایی و حذف شود. فرآیندهایی که موجب ایجاد ارزش افزوده نمی‌شوند باید شناسایی و از چرخه تولید کنار گذارده شوند.
بهره‌وری را می‌توان از دو دیدگاه بررسی کرد :
الف) دیدگاه تکنیکی (نگرش فنی) بهره‌وری نسبت ستانده به یکی از عوامل تولید است.
ب) دیدگاه فرهنگی یک دیدگاه فکری است که همواره سعی در بهبود وضع موجود دارد.
دائره المعارف برنیتانیکا، بهره‌وری را نسبت ستاده (کالا یا خدمات و یا مجموعه‌ای ازکالاها و خدمات) به داده (عامل یا عوامل تولیدکننده) آن تعریف می‌کند.

چرخه مدیریت بهره‌وری
پس از آشنایی با تعریف بهره‌وری باید دید چگونه از آن استفاده می‌شود؟ برای برنامه‌ریزی در زمینه ارتقای بهره‌وری باید بدانیم که از منظر سطح بهره‌وری درکجا قرار داریم و به کجا می‌خواهیم برویم، برای رسیدن به مقصد چه راه‌کارهایی مناسبتر است، صاحبنظران علم بهره‌وری این مقولات را در چهارچوب چرخه مدیریت بهبود بهره‌وری مطرح می‌کنند که به آن PDCA نیز می‌گویند در کلمات اختصاری به‌کار رفته برای چرخه مدیریت بهبود بهره‌وری P حرف نخست کلمه PLAN، D حرف اول کلمه DO، C حرف اول کلمه CHECK و بالاخره A حرف آغازین کلمه ACTION می‌باشد. صاحب¬نظران علم بهره‌وری علاوه برچرخه فوق از چرخه دیگری نیز استفاده می‌کنند که به آن MEPI می‌گویند. در این چرخه M حرف اول کلمه MEASURING، E حرف مخفف کلمه EVALUATION، P حرف اول کلمه PLANING و I حرف مخفف کلمه IMPLEMENTATION می‌باشد.
همانگونه که در چرخه مدیریت بهبود بهره‌وری آمده است گام نخست در این چرخه برنامه‌ریزی است. برای برنامه‌ریزی اطلاع از سطح موجود شاخص‌های بهره‌وری امری الزامی است به‌عبارت دیگر، پیش نیاز برنامه‌ریزی، اندازه‌گیری شاخص‌های بهره‌وری است.

ضرورت اندازه‌گیری بهره‌وری:
اندازه‌گیری، جزء لاینفک و به تعبیر برخی نقطه آغاز فرآیند علمی مدیریت بهره‌وری است.
اگر بخواهیم بهره‌وری را در فرهنگ سازمانی جلوه‌گر سازیم شرط اساسی آن، وجود ابزاری برای کنترل و نظارت به پیشرفت، فراهم آوردن بازخور، تعیین هدف‌های قابل ارزیابی و ارزیابی عملکرد مدیریت است. به‌عبارت دیگر اندازه‌گیری بهره‌وری، فراهم‌ آورنده اطلاعاتی است که امکان ارزیابی پیرامون چگونگی حرکت به‌سوی هدف وضع موعود را از نقطه عزیمت و شرایط قبلی (وضع موجود) ایجاد می‌کند و سازمان را در امر ایجاد ارتباط صحیح بین بهره‌وری با سایر هدف‌های استراتژیک سازمان یاری می‌دهد. برای مثال بهبود بهره‌وری ممکن است ابزار اولیه دستیابی به افزایش سهم سازمان در بازار بورس باشد.
اندازه‌گیری بهره‌وری جدای از منافع استراتژیک آن کارکردهای تقویت‌کنند دیگری برای سازمان دارد.
برخی ازکارکردهای مفید آن عبارتند از:
1- آگاهی سازی (کسب اطلاع از اینکه سازمان در چه وضعیتی بوده و در چه مرحله‌ای از دستیابی به اهداف خود قرار گرفته است)
2- ارزیابی مشکلات (شناسایی فرصت‌ها و مقابله با تهدیدات)
3- ایجاد مکانیزمی برای ارایه بازخور (داده‌های حاصل از اندازه‌گیری باعث می‌شود تا کارکنان از کار لذت برند از موفقیت‌ها درس بیاموزند و برای غلبه بر دوران بازدهی نامطلوب دارای انگیزه شوند.
4- ایجاد اطلاعات برای انواع تصمیم‌گیری‌های مدیریتی (مدیریت برای تدوین برنامه‌های خود نیازمند به اطلاعات است)
تحلیل و اندازه‌گیری بهره‌وری زمانی عملی است که تغییرات بهره‌وری را طی زمان با شاخص‌های بهره‌وری نشان دهیم در واقع می‌توان گفت کلیه فعالیت‌های یک جامعه زمانی قابل ارزیابی است که میزان پیشرفت هر فعالیت را با درجه از مطلوبیت آن فعالیت بتوان مقایسه نمود این درجه مطلوبیت را شاخص می‌گویند. در واقع درجه مطلوبیت برای ارزیابی را نیز می‌توان به‌عنوان شاخص سنجش نام برد به‌عنوان مثال نسبت مکالمات بین‌الملل به مشترکین تلفن در دقیقه برای تحلیل بهتر تغییرات بهره‌وری لازم است شاخص‌ها در دوره‌های مشخص (ماهانه، سالانه، ;) محاسبه شوند در این روش وضعیت بهره‌وری در گذشته به‌عنوان مبنای مقایسه انتخاب می‌گردد و بدین ترتیب سال پایه یا دوره تعریف می‌گردد و اطلاعات بهره‌وری در سال پایه جهت محاسبه شاخص‌های موردنظر در سال جاری مورد استفاده قرار می‌گیرد.
بنابراین مقدار شاخص بهره‌وری در مجموع میزان اثر بخش و کارایی در یک سازمان را نشان می‌دهد:
بهره‌وری = اثربخش انجام کارهای درست + کارآیی انجام درست کارها
همان‌گونه که گفتیم تعریف بهره‌وری عبارتست از رابطه بین ستاده و نهادهای به کار رفته برای تولید آن ستاده، اولین گام در اندازه‌گیری بهره‌وری اندازه‌گیری ستاده شرکت است گام بعدی شناسایی انواع نهاده‌ها و اندازه‌گیری آنهاست آن‌گاه با تقسیم ستاده بر نهاده بهره‌وری به‌دست می‌آید.
ستـاده عبارتست از آن چیزی که تولید می‌شود (یک محصول) و نیز می‌توان نوعی خدمت باشد. به‌عنوان مثال در شرکت ارتباطات زیرساخت تعداد مکالمات بین‌الملل به‌عنوان ستاده محسوب می‌شود.
داده‌ها عبارتند از خدمات عوامل تولید که همان کالاهای سرمایه‌ای شامل تجهیزات فنی (مانند: مراکز سوئیچ) ساختمان و زمین، نیروی انسانی و محصولات واسطه (مانند : کابل) هستند.
تعریف شاخص‌های بهره‌وری
پرسشی که در این مرحله مطرح می‌شود آن است که شاخص‌های بهره‌وری که باید مورد اندازه‌گیری قرار گیرند کدامند؟ آیا برای کلیه بخش‌های اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی، دستگاه‌های اجرایی، واحدهای اقتصادی و; شاخص‌های بهره‌وری یکسان تعریف می‌شود؟ پاسخ به این پرسش منفی است. هر مؤسسه در ارتباط با رسالت، اهداف و مأموریت‌های خود می‌تواند شاخص‌های بهره‌وری مربوط به خود را تعریف کند.
به‌طورکلی شاخص‌های بهره‌وری را می‌توان به گروه شاخص‌های کارایی و شاخص‌های اثربخشی طبقه‌بندی کرد.

انواع شاخص‌های بهره‌وری
شاخص‌های بهره‌وری که در واقع شاخص‌های کارایی هستند، نسبت‌هایی می‌باشند که صورت آنها یک ستانده، مخرج آنها یک نهاده و روند افزایشی آنها نشان از بهبود وضعیت دارد.
شاخص‌های بهره‌وری خود به دو دسته شاخص‌های عمومی و شاخص‌های اختصاصی به‌شرح زیر طبقه‌بندی می‌شوند:
الف) شاخص‌های بهره‌وری عمومی
این شاخص‌ها عموماً با الهام از مفاهیم اقتصاد کلان تعریف می‌شوند که از جمله می‌توان شاخص بهره‌وری نیروی کار، بهره‌وری سرمایه، بهره‌وری کل عوامل، بهره‌وری انرژی و;. را نام برد.
ویژگی این شاخص به‌گونه‌ای است که با محاسبه آنها می‌توان بررسی تطبیقی در واحد اقتصادی، طبقه، گروه فعالیت، بخش و قسمت اقتصادی را انجام داد.
در اکثر شاخص‌های عمومی فوق‌الذکرصورت کسر ارزش افزوده یا ستانده و مخرج آن یک یا مجموع چند نهاده می‌باشد.
ب ) شاخص‌های اختصاصی
در هر یک از رشته فعالیت‌های اقتصادی علاوه بر شاخص‌های بهره‌وری عمومی، شاخص‌های بهره‌وری اختصاصی نیز قابل تعریف می‌باشد. این شاخص‌ها عموماً در راستای هدفی که در هر فعالیت موردنظر باشد تعریف می‌شوند.
سازمان ملی بهره‌وری ایران جهت تسهیل تعریف شاخص‌های بهره‌وری عمومی و اختصاصی به تعریف این شاخص‌ها اقدام نموده است، شایان ذکر است که شاخص‌های بهره‌وری اختصاصی پیشنهادی سازمان ملی بهره‌وری را نباید کامل تلقی کرد بلکه هر دستگاه اجرایی متولی یک یا چند بخش یا قسمتی از یک بخش ، ضرورت دارد نسبت به تکمیل آن از طریق کنترل و اصلاح اقدام و سپس در راستای اندازه‌گیری آن اقدام کند.
برخی شاخص‌های اختصاصی پیشنهادی در بخش ارتباطات زیرساخت که درکمیته بهره‌وری پیشنهاد گردیده به پیوست ضمیمه می‌باشد.

ارزش افزوده چیست؟
ارزش افزوده در واقع عبارتست از ثروت اضافه‌ای که توسط شرکت از طریق فرآیند تولید و یا ارایه خدمات ایجاد می‌شود که با کسر نهاده‌های واسطه (مثل هزینه خریدها) از عایدی‌ها به‌دست می‌آید برای مثال نهاده‌هایی نظیر کابل، مراکز سوئیچ، نیروی انسانی متخصص در طی یک فرآیند، یک ارزش جدیدی (ارایه خدمت به مشترکین) تولید می‌کنند که در واقع به ارزش نهاده‌های ما افزوده می‌شود.
محاسبه ارزش افزوده به‌منظور پرهیز از احتساب مضاعف صورت می‌گیرد. به این معنی که ارزش کالاها و خدماتی که به‌عنوان داده‌های واسطه یک فعالیت به‌کار گرفته می‌شود به نوبه خود ستانده یک فرآیند تولید بوده و لازم است از ستانده این فعالیت کسر شود تا ارزش افزوده آن به‌دست آید. بدین ترتیب ارزش افزوده ناخالص عبارت است از ارزش ستانده منهای ارزش مصرف واسطه و ارزش افزوده خالص عبارت از ارزش افزوده ناخالص منهای مصرف سرمایه ثابت
ارزش افزوده ایجاد شده در شرکت بین افرادی‌که در ایجاد آن سهیم بوده‌اند توزیع می‌شود به‌عبارت دیگر ارزش افزوده به‌صورت دستمزد برای کارکنان، استهلاک برای سرمایه‌گذاری مجدد تجهیزات، سود برای شرکت، مالیات به دولت و; تسهیم می‌شود.
روش‌های محاسبه ارزش افزوده
ارزش افزوده در هر یک از سطوح واحد اقتصادی، طبقه (متشکل از چند واحد اقتصادی دارای فعالیت مشابه)، گروه (متشکل از چند طبقه)، بخش (متشکل ازچند گروه)، قسمت (متشکل از چند بخش) و بالاخره کل اقتصاد (شامل کلیه قسمت‌های اقتصادی) قابل محاسبه است. برای محاسبه ارزش افزوده 3 روش مختلف به‌شرح زیر وجود دارد:
الف) روش تولید یا تفریق
ب) روش توزیع یا جمع
ج) روش مصرف (هزینه)
شایان ذکر است که روش‌های تولید و توزیع در سطوح مختلف، از واحد اقتصادی تا کل اقتصاد قابل محاسبه می‌باشد ولیکن روش مصرف تنها در سطح اقتصاد کلان قابل اندازه‌گیری می‌باشد. نحوه محاسبه ارزش افزوده در هر یک از روش‌ها به‌صورت تفضیلی در زیر ارایه شده است:
روش 1) محاسبه ارزش افزوده به روش تولید یا تفریق
ارزش افزوده از تفاضل مجموع مصارف واسطه به‌کار رفته در جریان تولید کالاها و خدمات از ارزش ستانده مؤسسه در طول یک‌دوره مالی به‌دست می‌آید به‌عبارت روشن‌تر:
ارزش مصارف واسطه – ارزش ستانده = ارزش افزوده
روش 2) محاسبه ارزش افزوده به‌روش جمع یا توزیع
روش متداول درموسسات، محاسبه ارزش افزوده از طریق توزیع آن به عوامل تولید است در این روش ارزش افزوده از تجمع هزینه جبران خدمات، هزینه استهلاک، مالیات و مازاد عملیاتی به‌دست می‌آید. در مواردی‌که مؤسسه علاوه برمالیات مستقیم درارتباط با واحد کالای تولید شده یا خدمت ارایه شده مالیات غیرمستقیم پرداخت می‌کند و یا اینکه برای پایین نگهداشتن سطح قیمت‌ها ازدولت یارانه‌ای دریافت می‌کند ما به التفاوت مالیات‌های غیرمستقیم منهای یارانه باید به چهارعنصر فوق اضافه شود.
روش 3) محاسبه ارزش افزوده به‌روش هزینه (مصرف)
روش هزینه برای برآورد تولید ناخالص داخلی به تفکیک نوع مصرف نهایی و نه به تفکیک نوع فعالیت اقتصادی تولیدکنندگان به‌کار برده می‌شود. این متضمن انجام برآوردهای مستقلی از مصرف نهایی خانوارها، خدمات دولتی، خدمات خصوصی غیرانتقاعی به خانوارها و افزایش موجودی‌ها، تشکیل سرمایه ثابت ناخالص و واردات و صادرات می‌باشد.

ارزش افزوده را به دو طریق می‌توان محاسبه نمود:
الف) روش تفاضلی :
خدمات و مواد خریداری شده – کل فروش = ارزش افزوده
ب) روش تجمعی:
سایر هزینه‌های توزیع شده + هزین نیروی انسانی + سود + استهلاک = ارزش افزوده
برای محاسبه ارزش افزوده شرکت ارتباطات زیرساخت از تراز مالی شرکت بهره‌ جسته‌ایم البته باید توجه داشت که به‌دلیل نوپا بودن این شرکت امکان مقایسه محاسبه با سال پایه امکان‌پذیر نبود لذا برای محاسبه از روش تجمعی استفاده گردید.
محاسبه ارزش افزوده به روش توزیع (تجمعی)
در این روش برای محاسبه ارزش افزوده چهار عنصر تشکیل‌دهنده آن یعنی جبران خدمت کارکنان، مصرف سرمایه ثابت (استهلاک) ، سود (زیان) حاصل از عملیات و خالص مالیات‌ با هم جمع می‌شود.

الف) جبران خدمات کارکنان ارقام به میلیون ریال
دستمزد و مزایای کارگران (عملیاتی) 571 ، 5
حقوق و دستمزد و مزایای کارمندان (عملیاتی) 186 ، 28
دستمزد و مزایای کارگران (اداری) –
حقوق و دستمزد و مزایای کارمندان (اداری) 061 ، 1
پاداش پایان خدمت 577 ، 4

ب) مصرف سرمایه ثابت (استهلاک)
– استهلاک ساختمان 236 ، 093 ، 827 ، 20
– استهلاک ماشین آلات 498 ، 077 ، 573 ، 97
– استهلاک وسائط نقلیه 582 ، 343 ، 847
– استهلاک ابزار کار و لوازم فنی 794 ، 265 ، 42
– استهلاک تأسیسات 686 ، 195 ، 791 ، 1
– استهلاک اثاثیه و لوازم اداری 598 ، 381 ، 830 ، 1

ج) سود (زیان) حاصل ازعملیات 268 ، 541

خالص مالیات‌ها + سود (زیان) حاصل از عملیات + استهلاک +
جبران خدمات کارکنان = ارزش افزوده

صورت‌های مالـی
برای سال مالی منتهی به 30 اسفند 1383
هزینه استهلاک 122991 (میلیون ریال)
هزینه پرسنلی (حقوق و مزایای کارکنان، دستمزد و مزایای کارگران) 39395 (میلیون ریال)
هزینه حمل و نقل و ایاب وذهاب 16 (میلیون ریال)
سود (سود خالص قبل از کسر مالیات) 541268 (میلیون ریال)
مالیات 189444 (میلیون ریال)

مالیات + سایر هزینه‌های توزیع شده + هزینه نیروی انسانی + استهلاک + سود = ارزش افزوده
189444+ 16 + 39395 + 122911 + 541268 = 893034 (میلیون ریال)

پس از اندازه‌گیری ستاده نوبت به اندازه‌گیری نهاده می‌رسد، نهاده¬ها عبارتند از خدمات حاصل از عوامل تولید مانند نیروی انسانی و سرمایه

شاخص بهره‌وری نیروی کار
این شاخص از تقسیم ارزش افزوده به تعداد شاغلین حاصل می‌شود. درصورتی‌که در کشوری اطلاع نفر ماه، نفر روز و یا نفر ساعت کار انجام شده یا پرداخت شده شاغلین در دسترس باشد در این‌صورت در مخرج کسر شاخص بهره‌وری نیروی کار، به‌جای تعداد شاغلین از این اطلاعات استفاده خواهد شد. بدیهی است که این نوع شاخص، بهره‌وری نیروی کار را با دقت بالاتری نشان می‌دهد.

مقیاس¬های نهاده نیروی کار را می¬توان به دو دسته تقسیم کرد:
1- مقیاس¬هایی که نهاده نیروی کار را برحسب واحد زمان (ساعت کار) بیان می¬کنند
2- مقیاس¬هایی که بر مبنای تعداد افراد شاغل است،
واحد معمول نهاده در کشورهای پیشرفته ساعات کار انجام شده است اما در کشور ما تعداد افراد شاغل هنوز رایج است.
از آنجایی‌که کارکنان دستمزدهای متفاوتی دریافت می¬کنند روزها و ساعات کار را باید با ارزش نسبی آنها به حسب مقیاس‌های پرداخت وزن¬دهی کرد، اگر فقط به جمع زدن تعداد ساعات کار یا تعداد افراد شاغل بپردازیم نیروی کار را به‌عنوان داده¬ای همگن و غیروزنی در نظر گرفته¬ایم، اما زمانی‌که کار با طبیعت متفاوتی انجام شده و کیفیت نیروی کار مورد توجه باشد نیروی کار را معمولاً با استفاده از دستمزد – به‌عنوان وزن آن می‌توان اندازه‌گیری کرد.
عامل بعدی هزینه نیروی کار بود، که عبارتست از کلیه هزینه‌های حقوق و دستمزد به اضافه منافع حاشیه‌ای مانند (پاداش و ;) محاسبه این هزینه‌ها مشکل نیست ولی نکته مهم انتخاب دوره پایه (سال یا ماه پایه) و تبدیل هزینه‌ها به واحد پولی سال پایه است.

جبران خدمات کارکنان
جبران خدمات کارکنان: این قلم آماری، جبران خدمات مزد و حقوق بگیران می‌باشد و عبارت از مزد و حقوق و سایر پرداختی‌ها (پول، کالاو ;) به مزد و حقوق بگیران به‌شرح ذیل می‌باشد:
مزد و حقوق، منظور از مزد و حقوق مجموع پرداختی‌های واحد اقتصادی (کارگاه) به‌صورت پول و یا کالا تحت عنوان مزد و حقوق به مزد و حقوق بگیران است.
سایر پرداختی‌ها (پول و کالا و ;) این پرداختی‌ها شامل عناصر ذیل می‌باشد.
حقوق 006 ، 822 ، 151 ، 5
مزایا 106 ، 975 ، 718 ، 1
حق تخصص 377 ، 177 ، 230 ، 4
حق مسکن 000 ، 884 ، 85
کمک عائله¬مندی 320 ، 655 ، 425
هزینه غذا 516 ، 261 ، 106 ، 1
اضافه کار 456 ، 438 ، 409 ، 4
پاداش 093 ، 374 ، 907 ، 2
کمک هزینه درمانی و بیمارستانی 866 ، 529 ، 995 ، 1
حق جذب 343 ، 744 ، 022 ، 2
حق خواربار 666 ، 817 ، 151 ، 3
فوق‌العاده مأموریت 045 ، 757 ، 673
پاداش پایان خدمت 490 ، 873 ، 576 ، 4
عیدی 745 ، 014 ، 963 ، 2
سهم کارفرما 422 ، 553 ، 992 ، 1
سایر 979 ، 135 ، 983 ، 1

شاخص اندازه گیری بهره وری نیروی انسانی
PL 1 = تعداد کل مشترکین
تعداد کل کارکنان تعداد مشترکین به ازاء هر نفر کارکنان

PL2= تعداد کل مشترکین
کل هزینه کارکنان تعداد مشترکین به ازاءیک واحد (یک میلیون ریال ) هزینه کارکنان
PL3= ارزش افزوده
تعداد کل کارکنان =893،034
477/2 360= ارزش افزوده به ازاءیک نفر کارمند (میلیون ریال)
PL4= سود ویژه
کل هزینه کارکنان =351،824
395/39 9 ~9/8= سود ویژه (بازدهی مالی) به ازاء یک واحد (یک میلیون ریال ) هزینه کارکنان
PL5= ارزش افزوده
جبران خدمات شاغلین = 034/893
395/39 = 22 23~66/ ارزش افزوده به ازاء (یک میلیون ریال ) پرداختی کارکنان

تعداد شاغلین (کل کارکنان) / ارزش افزوده = شاخص اندازه‌گیری نیروی انسانی
2477 / 893،034 = 360 (میلیون ریال)

بهـره‌وری سرمایه
بهره¬وری سرمایه عبارتست از نسبت ارزش ستاده، به مقدار سرمای سرمایه¬گذاری شده مانند مبالغی که صرف خرید تجهیزات فنی یا ساختمان مراکز و ; می‌شود استفاده از این مقیاس با مشکلاتی نیز روبه¬رو است اولاً به این دلیل که اطلاعات مربوط به سرمایه همیشه در اختیار نیست، دوم اینکه در مورد این موضوع که بهترین مقیاس سرمایه کدام است اختلاف نظر وجود دارد.
یکی از مقیاس¬های معمول سرمایه که شرکت می¬تواند به¬راحتی از آن استفاده کند دارایی‌های ثابت مشهود است که به کلیه دارایی¬هایی فیزیکی که انتظار می¬رود یک سال یا بیشتر عمر کنند گفته می‌شود، کار در جریان ساخت را که می‌باید در تولید ستاده نقش داشته باشد باید از دارایی‌های ثابت حذف کرد و به‌صورت خالص ارزش دفتری که با اطلاعات ترازنامه شرکت همخوانی داشته باشد بیان کرد.

ارزش موجودی سرمایه
این اطلاع از جمع ارزش تشکیل سرمایه ثابت منهای هزینه استهلاک به‌دست می‌آید که به آن ارزش دفتری می‌گویند. درکشورهایی که دارای نرخ تورم بالایی هستند ارزش دفتری اموال سرمایه با ارزش واقعی آن تفاوت معنی‌داری دارد.
فقدان آمار مربوط به موجودی سرمایه در اکثر کشورها خصوصاً کشورهای در حال توسعه وجود دارد.

عناصر تشکیل دهنده سرمایه ثابت :
– ماشین آلات، ابزار و وسایل کار بادوام
– تجهیزات اداری
– وسایل نقلیه
– ساختمان‌های زیربنایی، مسکونی و سایر
– زمین
اقلام تشکیل‌دهنده سرمایه ثابت:

الف) مؤسسات تولیدی شامل:
– خرید یا تحصیل اموال سرمایه‌ای
– ساخت یا ایجاداموال سرمایه‌ای
– هزینه تعمیرات اساسی اموال سرمایه‌ای توسط مؤسسه
– فروش یا انتقال اموال سرمایه‌ای

ب) شرکت¬های خدماتی و تجاری شامل:
وجوه مالی اقلام سرمایه ثابت شرکت ارتباطات زیرساخت
– زمین 756 ، 349 ، 981 ، 104 ، 2
– ساختمان 017 ، 918 ، 566 ، 663 ، 1
– راه¬های اختصاصی 632 ، 989 ، 879 ، 111
– حرارت مرکزی 751 ، 253 ، 451 ، 127
– هزینه¬های سرمایه¬ای 398 ، 098 ، 744 ، 55
– ماشین¬آلات 690 ، 172 ، 744 ، 062 ، 5
– وسائط نقلیه 755 ، 937 ، 854 ، 48
– لوازم و ابزار کار 303 ، 515 ، 756 ، 83
– دارایی¬های در حال تکمیل 954 ، 836 ، 898 ، 23

عناصر تشکیل‌دهنده ارزش موجودی انبار:

الف) مؤسسات تولیدی شامل:
– کالای تولید شده در ابتدای دوره
– کالای در جریان ساخت در ابتدای دوره
– کالایی که بدون تغییر شکل به فروش می‌رسند در ابتدای دوره
– مواد خام و اولیه و سوخت و روغن‌ها و ; در ابتدای دوره
– کالای تولید شده در انتهای دوره
– کالای در جریان ساخت در انتهای دوره
– کالاهایی که بدون تغییر شکل به‌فروش می‌رسند در انتهای دوره
– مواد خام و اولیه و سوخت و روغن‌ها و ; در انتهای دوره

ب) شرکت¬های خدماتی و تجاری شامل:
موجودی کالای سرمایه‌ای شرکت ارتباطات زیرساخت
– کالای سرمایه‌ای 173 ، 190 ، 585 ، 878

سرمایه عملیاتی شامل دارایی‌های ثابت و جاری شرکت می‌باشد و سود عملیاتی، سود قبل از کسر بهره مالیات تعریف می‌شود. در سطح یک شرکت موجودی سرمایه عبارت است از سرمایه در گردش مانند موجودی صندوق و حساب¬های دریافتنی به اضافه موجودی پایان دوره
نهاده سرمایه‌ای شرکت ارتباطات زیرساخت= تجهیزات + وجوه نقد + اسناد دریافتنی + دارایی‌های در گردش
11627910 = 9541782 + 491782 + 1571204 + 23142

سرمایه / ارزش افزوده = شاخص اندازه‌گیری سرمایه
(میلیون ریال) 08/0 ~ 076/0 = 11627910 / 893034
مفهوم سرمایه شامل ارزش دارایی‌های ثابت و جاری می‌باشد.

شاخص‌های اندازه‌گیری بهره‌وری سرمایه

سهم کارکنان از ثروت ایجاد شده 360 = 39395 = 1061+4577+5571+28186 = حقوق PK =
893.034 893.34 ارزش افزوده

توانایی مالی شرکت نسبت به انجام سرمایه‌گذاری 75/0 = 666889 = 541268 + 125621 = سود تقسیم نشده + استهلاک PK =
893.034 893.034 ارزش افزوده

نسبت سود ناویژه به سرمایه (میلیون ریال) 3/0 = = 537744 = سود ناویژه PK =
2.000.000 سرمایه
جمع حقوق صاحبان سهام (2404597)

شاخص بهره‌وری سرمایه بررسی عملکرد شرکت در خدمت ارایه شده 08/0 = 893034 = ارزش افزوده PK =
11.627.910 سرمایه به کارگرفته شده

بهـره¬وری عامـل کل
یکی از روش‌های مستقیم اندازه‌گیری بهره‌وری کل عوامل روشی است که توسط کندریک ارایه شده است این روش مبتنی بر میانگین وزنی کار و سرمایه می¬باشد کندریک در این روش از یک تابع تولید ضمنی برای تخمین تغییرات در بهره‌وری استفاده نمود.
شاخص بهره‌وری کل عوامل تولید کندریک به‌شکل زیر تعریف می‌شود:
بهره¬وری عامل کل هم به نهاد کار و هم به نهاد سرمایه در مخرج کسر توجه دارد و عبارتست از ستاد تولید شده به ازای هر واحد از نهاده‌های مرکب کار و سرمایه
این معیار اثر توأم همه نهاده‌ها (کار و سرمایه) به تولید ستاده¬ها (ارزش افزوده) در سطح شرکت را منعکس می-سازد و با در نظر گرفتن تمام عوامل کمیت¬پذیر ستاده و نهاده می¬تواند تصویر واقعی اقتصادی شرکت را ارایه نماید.
کل ستاده‌های شرکت در دور موردنظر بر مبنای قیمت دوره پایه = بهره‌وری کل شرکت در دور موردنظر
کل نهاده‌های شرکت در دور موردنظر بر مبنای قیمت‌ دوره پایه

به این ترتیب شاخص بهره‌وری کل شرکت برای دوره موردنظر به¬صورت زیر قابل محاسبه خواهد بود.
بهره¬وری کل شرکت در دور موردنظر = شاخص بهره‌وری کل شرکت
بهره¬وری کل شرکت در دور پایه

 

برای دریافت پروژه اینجا کلیک کنید

کلمات کلیدی :

مقاله آنفولانزای خوکی pdf

 

برای دریافت پروژه اینجا کلیک کنید

  مقاله آنفولانزای خوکی pdf دارای 7 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله آنفولانزای خوکی pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله آنفولانزای خوکی pdf ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد


بخشی از متن مقاله آنفولانزای خوکی pdf :

آنفولانزای خوکی

آنفلوآنزای خوکی یک بیماری تنفسی به شدت مسری است که غالبأ خوک ها را مبتلا می کند. بیماری توسط یکی از زنجیره ویروس های آنفلونزا A ایجاد می شود و به طور معمول توسط قطرات تنفسی و طی تماس مستقیم یا غیرمستقیم به دیگری منتقل می گردد. انواع مختلف ویروس می تواند خوکها یا پرندگان و حتی انسان را مبتلا نماید.

خوکها ممکن است به صورت همزمان با چند نوع ویروس متعلق به این زنجیره شامل انواع انسانی و نوع پرندگان آلوده شوند. این حضور همزمان چند نوع ویروس امکان تبادل قطعات ژنی بین ویروس ها را فراهم می کند و منجر به پیدایش نوع جدیدی از ویروس می گردد. خطر اصلی این ویروس نو پدید، آشنا نبودن سیستم ایمنی بدن موجود زنده با عامل بیماریزاست که میتواند عوارض وخیمی ایجاد کند. این عوارض از یک سو عبارت است از گسترش سریع و ب

ی رویه بیماری و از سوی دیگرشدت بیماریزایی و مرگ و میر وسیع آن است.
ابتلای انسان به آنفلوآنزای خوکی معمولأ به صورت تک گیر ونحوه انتقال آن تصادفی واز حیوان به انسان می باشد، اما افزون بر مشاهدات آزمایشگاهی، شواهد تاریخی که از شیوع گسترده و دنیاگیر بیماری در سال 1918 و پس از آن دردهه 70 میلادی وجود دارد نشانگر احتمال قوی انتقال بیماری از انسان به انسان است. از آنجا که علائم بیماری و الگوی ابتلأ فصلی آن به سایر عفونتهای حاد تنفسی شباهت بسیار دارد،
به جز در مواردی نظیر مورد اخیرکه تبدیل به خطری بالقوه از منظر بهداشت عمومی می شود، ناشناخته باقی می ماند.علائم بیماری به طورمعمول، سردرد،سرفه،تب، س

رگیجه، تهوع واستفراغ می باشد و غالبأ نیاز به درمان ندارد. Electron micrograph of swine flu virus ویروس آنفلوآنزای خوکی در برابر حرارت ناپایدار است و در دمای70 درجه سانتی گراد از بین می رود. این موضوع به خوبی نشان می دهد که چنانچه تهیه و فرآوری مواد غذایی تهیه شده از گوشت خوک مطابق راهنمای عمل استاندارد و جهانی آن باشد، موجب انتقال بیماری نخواهد بود و سرایت بیماری در همه حال از طریق قطرات تنفسی است.
خطر همه گیری جهانی تنها در صورتی شدت می یابد که جهش قطعات ژن، و اگر چنین شود پیش بینی آینده سلامتی و بهداشت در جهان سخت یا دقیقتر بگوییم ناگوار خواهد بود.
البته در ترسیم چنین آینده ای مسلمأ عوامل باز دارنده بسیاری نقش دارند .
عوامل بازدارنده بیماری در سطح جامعه • آمادگی جهانی در مقابله با بیماری وقطع مکانیکی زنجیره انتقال • واکسیناسیون همگانی مؤثر • ذخیره کافی داروهای ضدویروسی • سطوح مختلف واکنش متقاطع ایمنی در نژادهای گوناگون بشر. شیوه های محافظت فردی • اجتناب از تماس نزدیک با فرد بیمار. حداقل فاصله توصیه شده یک متر است. • پوشاندن دهان و بینی در زمان تماس با بیمار • شستشوی مرتب دستها با آب و صابون پس از تماس با بیمار یا افراد مشکوک به ابتلا.
• بهبود شرایط محیطی و تهویه هوا خصوصأ در اتاق محل نگهداری بیمار • رعایت دستورات مقامات بهداشتی محلی درباره پیشگیری و کنترل بیماری توصیه های سازمان جهانی بهداشت درصورت ابتلأ به بیماری • درخانه بمانید • استراحت بسیار • مصرف مایعات فراوان • پوشاندن دهان و بینی خصوصأ هنگام سرفه و عطسه • شستشوی مرتب دستها با آب و صابون • آگاه کردن افراد خانواده و فامیل از بیماری خود • مراجعه به پزشک در صورت شدت گرفتن علائم ؛ نظیر تنگی نفس، ضعف و خستگی شدید، سردرد و سرگیجه شدید، استفراغ و تهوع غیر قابل کنترل

علائم
علائم انفلوانزای خوکی در میان انسان‌ها به آنفلوانزای انسانی شباهت دارد. این علائم شامل تب، سرفه، گلودرد، سردرد، احساس سرما و خستگی می باشد.
برخی از افراد نیز پس از مبتلا شدن به این بیماری دچار اسهال و استفراغ می‌شوند. به علت این شباهتها پزشکان قادر به تشخیص قطعی آنفلوانزای خوکی نیستند، و تشخیص قطعی آن فقط با انجام تست لابراتواری ممکن است.
4 علامت اصلی تب بالای 38 درجه، سردرد، گلودرد و سینه درد و سرفه از علائم اصلی این بیماری هستند که اگر کسی 2 تا 3 علامت ذکر شده را داشته باشد مشکوک به بیماری آنفلوانزای نوع A است. اسهال، استفراغ، تهوع، کوفتگی عضلات، عطسه و آبریزش بی

نی از علائم فردی این بیماری است که چنانچه با 2 تا 3 علامت اصلی همراه باشد فرد مشکوک به این بیماری است.[

پیشگیری
آنفلوآنزای خوکی از راه سرفه، عطسه و تماس با اشیای آلوده به ویروس و تماس دهان و بینی یا چشم خود منتقل می‌شود. ویروس از راه فرآورده‌های خوراکی و خوراری دارد که در بچگی این دوره انتقال تا 10 روز هم می‌تواند طول بکشد. تشخیص بیماری با نمونه‌گیری در این 5 روز میسر است.
پیشگیری از ابتلا
«پیشگیری از ابتلا» با رعایت دستورات پیشگیری از آنفلوآنزا میسر است. این موارد عبارتند از:
• دستان خود را به طور مرتب با آب و صابون و یا محلولهای ضدعفونی حاوی الکل بشویید، مخصوصا زمانی که عطسه یا سرفه می‌کنید و یا وقتی که از بیرون به خانه باز می‌گردید.
• ضدعفونی سطوح داخلی خانه با محلولهای حاوی کلر در کاهش احتمال انتقال بیماری موثر است.
• از تماس نزدیک با خوک‌ها و یا انسان‌هایی که آلوده هستند بپرهیزید.
• فاصله گرفتن از اجتماعات عمومی در محیط هایی که احتمال می رود ویروس در آنجا شایع باشد نیز توصیه می شود.این اقدام با توجه به درصد و میزان شیوع این بیماری در شهر و کشور مربوطه می باشد.
• از دست زدن و تماس با اشیا و سطوحی که ممکن است آلوده باشند، مخصوصاً در اماکن عمومی به شدت بپرهیزید (مانند بوسیدن ضریح های اماکن مذهبی، دست زدن به میز‌های کافی شاپ‌ها و رستوران‌ها، دستگیره درب وسائل حمل و نقل عمومی، نرده‌ها و …).
• از دست زدن به دهان، بینی و چشمان خود بپرهیزید.
• در صورتی که خود مشکوک به ابتلا به آنفلوآنزا هستید، حتما هنگام عطسه و سرفه جلوی دهان و بینی خود را بگیرید. اگر دستمال به همراه ندارید، هنگام عطسه یا سرفه قسمت داخلی آرنج خود را در برابر دهان و بینی بگیرید تا دستانتان آلوده نشوند.
• هر فردی که دچار علایم شبه‌آنفلوآنزا شامل تب ناگهانی، سرفه و دردهای عضلانی شد باید از رفتن به سرکار و استفاده از وسایل حمل‌ونقل عمومی پرهیز کرده و سریعا به پزشک مراجعه کند.
• از فرد مبتلا به آنفلوانزا باید حدود 1 تا 2 متر فاصله گرفت.

 

توصیه های لازم
•در صورتی که خود مشکوک به آنفلوانزای خوکی هستید هنگام عطسه و سرفه جلوی دهان و بینی خود را با دستمال بگیرید و اگر دستمال همراه ندارید جلوی دهان و بینی خود را با آستین پیراهن خود بپوشانید و سریعا به نزدیکترین مرکز بهداشتی درمانی و یا

بیمارستان مراجعه کنید.
•اگر با کسی در تماس هستید که سرما خورده است از دست دادن، در آغوش گرفتن و روبوسی با وی خودداری نمایید.
•ویروس آنفلوانزا در محیط اطراف و اماکن عمومی وجود دارد و تماس با سطوحی مانند دستگیره اتوبوس و تاکسی، صفحه کلید کامپیوتر و ; به راحتی شما را آلوده می کند. اگر دستان خود را به دستگیره درب یا اتوبوس و یا اشیای احتمالا آلوده زده اید آن را هرگز به دهان، بینی یا چشم خود نزنید.
پیشگیری از عفونت
برای «پیشگیری از عفونت» با ویروس آنفلوانزای A هر یک از داروهای اوسلتامیویر یا زانامیویر توصیه شده است. دوره درمان پروفیلاکسی دارویی تا 10 روز پس از یک تماس مشخص با

مورد قطعی دوره آنفلوانزای خوکی توصیه می‌شود.

افراد پرخطر در معرض این بیماری و حتی در معرض مرگ
افراد بالای 65 سال، بچه‌های زیر 5 سال،‌ خانم‌های حامله به علت اینکه در 3 ماهه دوم و سوم حاملگی سیستم ایمنی ضعیفی دارند، افراد دچار نقص سیستم ایمنی و افراد مبتلا به بیماری‌های مزمن مانند آسم، دیابت و بیماری‌های قلبی و عروقی از جمله این افراد هستند که چنانچه با علائم اصلی و فردی همراه باشند باید سریعاً به پزشک مراجعه کنند.

 

برای دریافت پروژه اینجا کلیک کنید

کلمات کلیدی :

مقاله پروژه مالی (پروژه تولید مخزن CNG) pdf

 

برای دریافت پروژه اینجا کلیک کنید

  مقاله پروژه مالی (پروژه تولید مخزن CNG) pdf دارای 43 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله پروژه مالی (پروژه تولید مخزن CNG) pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله پروژه مالی (پروژه تولید مخزن CNG) pdf ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد


بخشی از متن مقاله پروژه مالی (پروژه تولید مخزن CNG) pdf :

پروژه مالی (پروژه تولید مخزن CNG)

تهیه و تنظیم : میر حجت ابراهیم پور زالی

بهای تمام شده مواد :
جدول مواد (مواد) : در این جدول اطلاعات مواد اصلی تولید مخزن یعنی پوکه آهنی و شیر مخزن ارائه شده است . پوکه آهنی در مرحله اول و شیر مخزن هم در مرحله دوم وارد خط تولید می شوند .

جدول سایر مواد (سایرمواد) : در این جدول سایر مواد مورد استفاده در تولید نمایش داده شده است . هر مخزن به مقداری روغن مخصوص و رنگ احتیاج دارد . روغن در مرحله چهارم و رنگ در مرحله پایانی استفاده می شوند .

نکته : مقدار مورد نیاز هر مخزن به روغن و رنگ بر مبنای حجم آن بدست می آید . به این گونه که به ازای هر 10 لیتر حجم مخزن ، یک لیتر روغن و 05 لیتر رنگ مورد نیاز می باشد .
فرمول ها :
1 . روغن مورد نیاز : ( حجم مخزن / 10 )
2 . رنگ مورد نیاز : ((حجم مخزن / 10 ) * 05 )
3 . بهای تمام شده مواد : ((پوکه آهنی * قیمت) + (شیر مخزن * قیمت) + (مقدار مورد نیاز زوغن * قیمت) +
(مقدار مورد نیاز رنگ * قیمت))
جدول محصولات :

در این جدول مخزن پراید به رنگ زرد ، مخزن پژو 405 به رنگ صورتی ، مخزن سمند به رنگ نارنجی و مخزن کاروان به رنگ سبز می باشد . این رنگ آمیزی تا پایان پروژه ادامه پیدا کرده است و بر این اساس محصولات مختلف از همدیگر تفکیک شده است .

بهای تمام شده دستمزد : برای بدست آوردن بهای تمام شده دستمزد از چند جدول استفاده شده است .
1 . جدول زمان توقف محصول (زمان) : این جدول نشاندهنده مدت زمان توقف محصول در هر ایستگاه خط تولید می باشد . این جدول در بهای تمام شده دستمزد و تولید پیش بینی شده مورد استفاده قرار گرفته است .

2 . جدول کارکنان ایستگاه اول (کنترل) : تمامی کارکنان این مرحله از نظر میزان تخصّص ماهر می باشند . میزان مهارت کارکنان دو قسمت می باشد که یکی متوسط و دیگری ماهر می باشد . هر کدام از مراحل دارای حداکثر یک نفر ماهر و دو نفر متوسط می باشند .

3 . جدول کارکنان ایستگاه دوم (هیدرو) :

4 . جدول کارکنان ایستگاه سوم (آلترا) :

5 . جدول کارکنان ایستگاه چهارم (داخل) :

6 . جدول کارکنان ایستگاه پنجم (خارج) :

7 . جدول کارکنان ایستگاه ششم (حکاکی) :

نکته میزان حقوق کارکنان بر اساس ساعت می باشد .

فرمول ها :
1 . دریافتی کارگران : (اگر میزان تخصّص ماهر باشد = 6ریال ، اگر میزان تخصّص متوسط باشد = 3ریال
2 . بهای تمام شده دستمزد : (دریافتی کارگر * مدت زمان توقف محصول در ایستگاه مربوطه)
جداول بهای تمام شده دستمزد برای هر مرحله تفکیک شده است و از اطلاعاتی همچون کد کارگر ، نام کارگر ، میزان تخصّص استفاده شده است .

بهای تمام شده سربار : جداول مربوط به بهای تمام شده سربار به قرار زیر می باشد :
1 . جدول قیمت (قیمت) : قیمت محصولات برای بدست آوردن استهلاک به کار رفته است . مجموع قیمت ها 254 ریال میباشد که با رقم ماشین آلات در تراز نامه برابر است .

2 . جدول هزینه های متغیر : این جدول نشاندهنده مقادیر پیش بینی شده هزینه های متغیر برای یک ماه می باشد .

روش برست آوردن این ارقام و سرشکن کردن آنها بر تمامی مراحل تولید به این صورت است : میزان هزینه ماهانه بر کارکرد ماهانه ماشین آلات تقسیم می شود .
3 . جدول تولید پیش بینی شده (تولید) : این جدول نشاندهنده میزان تولید پیش بینی شده ماهانه می باشد .

4 . جدول هزینه پیش بینی شده ماهانه (هزینه) : این جدول نشاندهنده میزان هزینه پیش بینی شده ماهانه می باشد .

5 . جدول کارکرد ماهانه ماشین آلات : این جدول کارکرد ماهانه ماشین آلات را ارائه می کند .

روش بدست آوردن ارقام این جدول به این صورت است : میزان تولید پیش بینی شده از جدول تولید بر مدت زمان توقف محصول از جدول زمان ضرب می شود .
فرمول ها :
1 . تولید پیش بینی شده : ((8*26 ) / مدت زمان توقف محصول ))
2 . هزینه های متغیر: (هزینه ماهانه / میزان کارکرد ماشین آلات )
3 . کارکرد ماشین آلات : (تولید پیش بینی شده * مدت زمان توقف محصول)
4 . استهلاک ( روش کارکرد ماشین آلات) : ((قیمت ماشین آلات / تولید پیش بینی شده)* تولید واقعی)
5 . بهای تمام شده سربار : (استهلاک + مجموع هزینه های متغیر)
بهای تمام شده سربار هر مرحله به تفکیک محاصبه شده است . میزان استهلاک بر اساس روش کارکرد ماشین آلات محاصبه شده و با میزان هزینه های متغیر آن مرحله جمع شده است .

بهای تمام شده محصولات : در این کاربرگ بهای تمام شده هر یک از محصولات بصورت جداگانه مشخص شده است .

پیاده سازی :
برای شروع مرحله پیاده سازی از دو جدول استفاده شده است .
1 . جدول تولید (خرید مواد اولیه) :

در این جدول اطلاعات خرید مواد اولیه ای که در تولید مخازن مورد استفاده قرار گرفته است آورده شده و نحوه تسویه آن هم تشریح شده است . اطلاعات این جدول در ثبت های دفتر روزنامه مورد استفاده قرار گرفته است .

2 . جدول فروش :

اطلاعات این جدول نشانگر این است که این شرکت در سه مرحله تولیدات خود را به فروش رسانده است . نرخ سود این شرکت 40% می باشد که در زمان فروش بر اساس بهای تمام شده این مبلغ هم روی محصولات سرشکن می شود .

طرح مسئله :
آقایان X با آگاهی پیدا کردن از نحوه تولید مخازن CNG ، با هدف تولید مخزن سوخت گاز طبیعی اقدام به تأسیس شرکت قاره سبز نمودند . آورده های آنها به شرح ذیل می باشد :
دارایی ها :
موجودی نقد 220000 ، ملزومات 300 ، پیش پرداخت خرید ماشین آلات 254000 ، پیش پرداخت اجاره 1700 ، سرمایه گذاری کوتاه مدت 70000 ، اثاثه 5000 ، تاسیسات 168000 ، منصوبات 20000 ، تجهیزات 37000 ، زمین 192000 ، هزینه های تاسیس 32000
بدهی ها :
حسابهای پرداختنی 203800 ، اسناد پرداختنی161000 ، وام پرداختنی 110000 ، وام بلند مدت 211200
حقوق صاحبان سهام :
سهام عادی 250000 ، سهام ممتاز 50000 ، صرف سهام عادی 9000 ، صرف سهام ممتاز 5000
فعالیت های تولیدی و مالی این شرکت در آبانماه به قرار زیر می باشد :
1 . ثبت افتتاحی به منظور شروع فعالیت های مالی .
2 . دریافت ماشین آلاتی که هزینه آن از قبل پرداخت شده بود .
3 . خرید پوکه های آهنی پراید و پژو به ترتیب به میزان 17 و 7 عدد که 60% از آن نسیه و مابقی طی صدور چک پرداخت شده است و هزینه حمل هم بصورت نقدی پرداخت شده است .
4 . خرید روغن و رنگ پراید به ترتیب به میزان 31 و 15 لیتر و روغن و رنگ پژو 405 به ترتیب به میزان 25 و 12 لیتر و پرداخت هزینه حمل آن بصورت نقدی .
5 . خرید شیر مخزن پراید و پژو 405 به ترتیب 17 و 7 عدد بصورت نسیه .
6 . ورود پوکه های آهنی و شیر مخزن به خط تولید و پیشرفت آن تا مرحله سوم تولید .
7 . ثبت حقوق و دستمزد ایجاد شده و تسهیم آن به بدهی های مربوطه .
8 . ثبت هزینه های سربار ایجاد شده تا مرحله سوم و تسهیم آن به بدهی های مربوطه .
9 . تسهیم حقوق و دستمزد به کالاهای در جریان ساخت .
10 . تسهیم هزینه های سربار به کالای در جریان ساخت .
11 . ورود رنگ و روغن خریداری شده به خطوط تولید .
12 . ثبت حقوق و دستمزد ایجاد شده و تسهیم آن به بدهی های مربوطه .
13 . ثبت هزینه های سربار ایجاد شده بعد از مرحله سوم تولید و تسهیم آن به بدهی های مربوطه .
14 خرید پوکه های آهنی سمند و کاروان به ترتیب به میزان 7 و 6 عدد و پرداخت هزینه حمل آن . 40 % درصد مبلغ مخازن خریداری شده طی صدور چک و مابقی نسیه می باشد .
15 . تسهیم حقوق و دستمزد بعد از مرحله سوم تولید پراید و پژو به کالای در جریان ساخت .
16 . تسهیم هزینه های سربار ایجاد شده بعد از مرحله سوم تولید به کالای در جریان ساخت .
17 . تکمیل مخازن پراید و پژو و انتقال آن به حساب کالای ساخته شده .
18 . خرید روغن و رنگ سمند به ترتیب به میزان 35 و 18 لیتر و روغن و رنگ کاروان به ترتیب به میزان 60 و 30 لیتر . مواد خریداری شده و هزینه حمل آن بصورت نفدی پرداخت شده است .
19 . خرید شیر مخزن های سمند و کاروان به ترتیب به میزان 7 و 6 عدد . این مواد بصورت نسیه خریداری شده و هزینه حمل آن پرداخت نشده است .
20 . ورود پوکه ها و شیر مخزن های سمند و کاروان و پیشرفت آن تا مرحله سوم .
21 ثبت حقوق و دستمزد ایجاد شده و تسهیم آن به بدهی های مربوطه .
22 . ثبت هزینه های سربار ایجاد شده تا مرحله سوم و تسهیم آن به حساب های مربوطه .
23 . ورود رنگ و روغن خریداری شده به خطوط تولید .
24 . ثبت هزینه های سربار ایجاد شده بعد از مرحله سوم و تسهیم آن به حساب های مربوطه .
25 . تسهیم حقوق و دستمزد مخازن سمند و پژو به کالای در جریان ساخت .
26 . ثبت حقوق و دستمزد ایجاد شده بعد از مرحله سوم و تسهیم آن به بدهی های مربوطه .
27 . تسهیم حقوق و دستمزد بعد از مرحله سوم به کالای در جریان ساخت .
28 . تسهیم هزینه های سربار مخازن سمند و کاروان به کالای در جریان ساخت .
29 . انتقال محصولات ساخته شده ای که وارد انبار شده اند به حساب بهای تمام شده .
30 . خرید پوکه های آهنی پراید و پژو به ترتیب به میزان 17 و 7 عدد و پرداخت هزینه های حمل آن بصورت نقدی . نصف مبلغ مواد خریداری شده بصورت نسیه بوده و مابقی طی صدور چک میباشد و نقدی .
31 . رنگ و روغن پراید به ترتیب به میزان 15 و 31 لیتر و رنگ و روغن پژو 405 به ترتیب به میزان 12 و 25 لیتر و پرداخت هزینه حمل آن بصورت نقدی . مبلغ مواد خریداری شده بصورت نقدی پرداخت شده است .
32 . خرید شیر مخزن های مورد نیاز تولید مخازن پراید و پژو 405 به ترتیب به میزان 17 و 7 عدد . مبلغ مواد طی صدور چک پرداخت شده است .
33 . فروش مخازن ساخته شده پراید و پژو 405 به ترتیب به میزان 17 و 7 عدد بصورت نقدی .
34 . تکمیل مخازن سمند و پژو 405 و انتقال آن به حساب کالای ساخته شده .
35 . ورود مواد خریداری شده مخازن پراید و پژو 405 به خطوط تولید و پیشرفت آنها تا مرحله پایانی .
36 . ثبت حقوق و دستمزد ایجاد شده و تسهیم آن به بدهی های مربوطه .
37 تسهیم حقوق و دستمزد به کالاهای در جریان ساخت .
38 . ثبت هزینه های سربار ایجاد شده در تولید مخازن پراید و پژو 405 و تسهیم آن به حساب های مربوطه .
39 . تسهیم هزینه های سربار مخازن پراید و پژو 405 به کالای در جریان ساخت .
40 . خرید پوکه های آهنی سمند و پژو به ترتیب بمیزان 7 و 6 عدد . خرید این مخازن بصورت نسیه بوده و هزینه حمل بصورت نقدی پرداخت شده است .
41 . خرید رنگ و روغن مخازن سمند به ترتیب به میزان 18 و 35 لیتر و مخازن کاروان به ترتیب به میزان 30 و 60 لیتر و پرداخت هزینه حمل آن بصورت نقدی . مبلغ این مواد بصورت نقدی پرداخت شده است .
42 . خرید شیر مخزن سمند و پژو 405 به ترتیب به میزان 7 و 6 عدد . مبلغ مواد و هزینه حمل آن پرداخت نشده است .
43 . انتقال کالای ساخته شده منتقل شده به انبار به حساب بهای تمام شده .
44 . ورود تمامی مواد خریداری شده برای تولید مخازن سمند و کاروان به خطوط تولید مربوطه .
45 . ثبت حقوق و دستمزد ایجاد شده و تسهیم آن بین بدهی های مربوطه .
46 . ثبت هزینه های سربار ایجاد شده در تولید مخازن سمند و کاروان و تسهیم آن به حساب های مربوطه .
47 . تسهیم حقوق و دستمزد ایجاد شده برای تولید مخازن سمند و کاروان به کالای در جریان ساخت .
48 . تسهیم هزینه های سربار مخازن سمند و کاروان به کالای در جریان ساخت .
49 . انتقال کالاهای تکمیل شده به حساب کالای ساخته شده .
50 . فروش نقدی مخازن سمند و کاروان موجود در انبار به ترتیب به میزان 7 و 6 عدد .
51 . انتقال مخازن ساخته شده وارد شده به انبار به حساب بهای تمام شده .
52 . فروش نقدی مخازن پراید ، پژو 405 ، سمند و کاروان به ترتیب به میزان 17 ، 7 ، 7 و 6 عدد .

دفتر روزنامه :
صفحه 1 :

صفحه 2 :

صفحه 3 :

صفحه 4 :

صفحه 5 :

صفحه 6 :

صفحه 7 :

صفحه 8 :

صفحه 9 :

دفتر کل :
1 . بانک :

2 . کنترل مواد – پراید :

3 . کنترل مواد – پژو 405 :

4 . کنترل مواد – سمند :

5 . کنترل مواد – کاروان :

6 . کنترل حقوق و دستمزد – پراید :

7 . کنترل حقوق و دستمزد – پژو 405 :

8 . کنترل حقوق و دستمزد – سمند :

 

برای دریافت پروژه اینجا کلیک کنید

کلمات کلیدی :

مقاله پیل سوختی و سوخت هیدروژنی pdf

 

برای دریافت پروژه اینجا کلیک کنید

  مقاله پیل سوختی و سوخت‌ هیدروژنی pdf دارای 9 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله پیل سوختی و سوخت‌ هیدروژنی pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله پیل سوختی و سوخت‌ هیدروژنی pdf ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد


بخشی از متن مقاله پیل سوختی و سوخت‌ هیدروژنی pdf :

پیل سوختی و سوخت‌ هیدروژنی

پیل‎‎‎‎‎‎‎‎‎های سوختی فن‌آوری جدیدی برای تولید انرژی هستند که بدون ایجاد آلودگی‌های زیست محیطی و صوتی، از ترکیب مستقیم بین سوخت و اکسیدکننده، انرژی الکتریکی با بازدهی بالا تولید می‎‎‎‎کنند. به طور کلی پیل سوختی وسیله ایست که سوخت (مانند هیدروژن، متانول، گاز طبیعی، بنزین و…) و اکسیدان (مانند هوا و اکسیژن) را به برق، آب و حرارت تبدیل می‌کند.
پیل سوختی یک مبدل انرژی شیمیایی به انرژی الکتریکی است. این تبدیل مستقیم بوده و بنابراین از بازده بالایی برخوردار است. در واقع می‌توان گفت که در این تبدیل از عمل عکس الکترولیز آب استفاده می‌گردد، به عبارت دیگر از واکنش بین هیدروژن و اکسیژن، آب، حرارت و الکتریسیته تولید می‌گردد.
عملکرد پیل سوختی مانند باتری نیست که انرژی را ذخیره کند بلکه پیل سوختی حالتی از انرژی را به حالت دیگری تبدیل می‌کند، به طوری که در این تبدیل مواد داخل پیل مصرف نمی‌شوند. گاز هیدروژن به دلیل تمایل واکنش دهندگی بالا، فراوانی و عدم آلایندگی محیط زیست، به عنوان سوخت ایده‌آل در پیل‌سوختی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

واکنش در آند H2 2H+ + 2e
واکنش در کاتد O2 + 4H+ + 4e – 2H2O
واکنش کلی 2H2 + O2 2H2O
براى سرعت بخشیدن به روند انجام واکنش یاد شده و تولید جریان برق از کاتالیزور استفاده مى شود. بهترین کاتالیزور این واکنش «پلاتین» است. شکل ظاهرى همه پیل سوختى ها به هم شبیه است . دو الکترود مثبت(آند) و منفی(کاتد) اجزاى سازنده آن را تشکیل مى دهد که به دور یک الکترولیت(جامد یا مایع) پیچیده شده اند. یک مدار خارجى دو الکترود را به هم اتصال داده و الکترون هاى اطراف مدار را به جریان الکتریسیته تبدیل مى کند. درحقیقت واکنش شیمیایى میان عناصر اکسیژن و هیدروژن در پیل سوختى سبب تولید انرژى پاک مى شود. تنها محصول جانبى حاصل از این فرآیند، آب است. در پیل هاى سوختى مختلف از سوخت هاى مختلف استفاده مى شود و الکترولیت هاى متفاوتى در آنها به کار مى رود.
انواع پیل سوختی
پیلهای سوختی در انواع زیر موجود می‎باشند: پیل‎های سوختی براساس نوع الکترولیت استفاده شده در آن‎ها به پنج نوع اصلی طبقه بندی می‎شوند.
• پیل سوختی الکترولیت پلیمر یا غشاء مبادله کننده پروتون (PEFC)
• پیل سوختی قلیایی (AFC)
• پیل سوختی اسید فسفریک (PAFC)
• پیل سوختی کربنات مذاب (MCFC)
• پیل سوختی اکسید جامد (SOFC)
لازم به ذکر است که پیل سوختی متانول مستقیم (DMFC)6 از خانواده پیل سوختی PEFC است. پیل‎های سوختی بر اساس دمای عملکرد ، دارای دامنه دمایی از 80 برای (PEFC‎) تا 1000 برای (SOFC) می‎باشند. پیل‎های سوختی دمای پایین (PEFC ،PAFC ،AFC) دارای حامل‎های یونیH+ ویا OH- هستند که انتقال یون از میان الکترولیت وانتقال الکترون‎ها از طریق مدار خارجی را به عهده دارند ، و در پیل‎های سوختی دمای بالا مانند الکترولیت کربنات مذاب (MCFC) و الکترولیت اکسید جامد (SOFC) ، جریان الکتریکی به ترتیب از طریق یون‎هایCO32- و O2- انتقال می‎یابد. در پیل‎های سوختی اکسید جامد (SOFC) یا سرامیکی رسانش ‎یون در الکترولیت معمولاً در دمای بین 600 تا 1000 درجه سانتیگراد انجام می‎شود.
مزایا
مزایای پیل‎های سوختی بطور کلی عبارت‌اند از:
• بازده بالا
• سازگاری با محیط زیست
• سادگی سیستم از نظر تعمیر و نگهداری
• تنوع در سوخت مصرفی
• عدم آلودگی صوتی به سبب نداشتن قسمت‌های متحرک
• طراحی و ساخت توان‎های کوچک (میلی وات ) تا بزرگ (مگاوات)
• امکان استفاده از سوختهای فسیلی و پاک، مدولار بودن
• قابلیت تولید هم‌زمان حرارت و الکتریسیته و استفاده در کاربردهای تولید غیرمتمرکز انرژی
معایب
• به مواد بیشتر و فرآیندهای سریعتری نسبت به دیگر پیل‎ها نیاز دارد.
• ممکن است در مدت طولانی کار ، گرما مشکلاتی چون ناسازگاری عناصر و افت انرژی را موجب شود.
• در صورت استفاده از سوخت ناخالص ، کار و گرمای بیش از حد موجب رسوب کربن و در ‎‎‎‎نهایت مسمومیت پیل می‎گردد.
زمینه‌های مختلف استفاده از پیل‌های سوختی:
از پیل‌سوختی می‌توان در زمینه‌های مختلفی برای تولید انرژی استفاده کرد، که معمول‌ترین آنها عبارتند از:
1- حمل ونقل (خودروهای سواری و وسایط نقلیه عمومی): امروزه همه تولید‌کنندگان عمده خودرو بر روی تولید تجاری خودروهای پیل سوختی سرمایه‌گذاری کرده‌اند. پیل‌های سوختی می‌توانند به عنوان مولد انرژی در اتوبوس‌ها، قایق‌ها، هواپیماها و حتی دوچرخه‌ها نیز استفاده شوند

2- نیروگاه‌ها (نیروگاه‌های متمرکز و غیرمتمرکز اعم از خانگی، تجاری، صنعتی): پیل‌های سوختی نسبتاً آرام و بی‌صدا هستند لذا جهت تولید برق محلی مناسب‌اند. علاوه بر کاهش نیاز به گسترش شبکه توزیع برق، از گرمای تولیدی از این نیروگاه‌ها می‌توان جهت گرمایش و تولید بخار آب استفاده نمود.
3- وسایل الکترونیکی قابل حمل (تلفن‌های همراه، رایانه‌های شخصی و …): باتری‌ها برای بسیاری از وسایل قابل حمل مانند کامپیوترهای کیفی و تلفن‌های همراه نامناسب‌اند. باتری‌ها پرهزینه، سنگین و مزاحم هستند و اغلب در بدترین مواقع به شارژ نیاز دارند. پیشرفت‌های اخیر در فن‌آوری پیل سوختی ممکن است به حل این مشکل بینجامد. چند گروه پژوهشی در حال ابداع «ریز پیلهای سوختی» هستند که به تلفن‌های همراه امکان می‌دهد در حالت آماده برای هفته‌ها کار کنند.
4- صنایع نظامی: پیل‌های سوختی که در دمای پایین کار می‌کنند در تانک‌ها، زره‌پوش و خودروهای نظامی استفاده می‌شوند. چون در این دسته از پیل‌های سوختی هیچ قطعه متحرکی وجود ندارد پس کم صدا بوده و از آنجایی که در درجه حرارت پایین نیز کار می‌کنند ردیابی این خودروها نسبت به خودروهای با موتور درون‌سوز مشکل‌تر خواهد بود.

بحث استفاده از سلول‌های سوختی (پیل سوختی) ، و همچنین استفاده از هیدروژن به عنوان سوخت، از بحث‌های داغ تحقیقات پژوهشگران حوزه‌ی انرژی است. پیل‎‎‎‎‎‎‎‎‎های سوختی فن‌آوری جدیدی برای تولید انرژی هستند که بدون ایجاد آلودگی‌های زیست محیطی و صوتی، از ترکیب مستقیم بین سوخت و اکسیدکننده، انرژی الکتریکی با بازدهی بالا تولید می‎‎‎‎کنند. پیل سوختی یک مبدل انرژی شیمیایی به انرژی الکتریکی است. این تبدیل مستقیم بوده و بنابراین از بازده بالایی برخوردار است. در واقع می‌توان گفت که در این تبدیل از عمل عکس الکترولیز آب استفاده می‌گردد، به عبارت دیگر از واکنش بین هیدروژن و اکسیژن، آب، حرارت و الکتریسیته تولید می‌گردد. هر سلول در پیل‌های سوختی از سه جزء آنُد، کاتُد و الکترولیت تشکیل شده‌است. (+)
یکی از راه‌های مدرن تامین انرژی، استفاده از هیدروژن به عنوان سوخت است. استفاده از این‌گونه انرژی‌ها در اول راه است و سرمایه‌گذاری و تحقیقات زیادی بر روی هیدروژن به عنوان سوختی که توجیه اقتصادی داشته باشد، انجام می‌شود. هیدروژن به دلیل مزایایی که دارد، مورد توجه محققان قرار گرفته است. اکنون می‌خواهیم مروری کلی بر روی هیدروژن به عنوان یک سوخت داشته باشیم و برخی خواص و ویژگی‌های هیدروژن را با دو رقیب قدرتمندش یعنی بنزین و گاز طبیعی مقایسه کنیم.

محتوای انرژی هیدروژن:
محتوای انرژی به صورت مقدار انرژی در واحد جرم سوخت تعریف می‌شود. در بین سوخت‌های رایج، هیدروژن از محتوای انرژی بالایی برخوردار است. به عنوان مثال، انرژی یک کیلوگرم هیدروژن برابر با 24 گیلوگرم گاز طبیعی و 27 کیلوگرم بنزین است. البته با توجه به این‌که چگالی هیدروژن کمتر از گاز طبیعی و بنزین است، برای ذخیره سازی هیدروژن نیاز به مخازن بزرگ‌تری است. حجمی از هیدروژن که از نظر محتوای انرژی، با مقداری بنزین معادل باشد، چهار برابر بنزین حج اشغال خواهد کرد!
آلایندگی هیدروژن:
هیدروژن آلاینده نیست و ورود آن به اتمسفر و یا آب و خاک، مشکل خاصی را ایجاد نمی‌کند و ماده خروجی از خودرو‌های هیدروژنی آب است و با محیط زیست سازگار می‌باشد اما استفاده از سوخت‌های فسیلی همچون گاز و بنزین، آلودگی‌های زیست محیطی در پی خواهد داشت. ترکیبات سمی‌ای همچون ترکیبات آروماتیکی و یا سرب و جیوه که ممکن است در بنزین وجود داشته باشد، می‌تواند صدمات شدیدی را به جانداران و محیط زیست بزند. گاز طبیعی هم با این‌که 60% مونو اکسید کربن کمتری نسبت به بنزین دارد، اما آلایندگی آن نسبت به هیدروژن بسیار زیاد است.
رنگ، بو و مزه هیدروژن:
هیدروژن بدون بو و رنگ و مزه است و نشتی آن فقط با حس‌گر‌های خاصی قابل تشخیص است. گرچه گاز طبیعی هم بدون بو و رنگ و مزه است اما با اضافه کردن ترکیبات مرکاپتان به گاز طبیعی، گاز طبیعی بوی خاصی می‌گیرد تا افراد از نشتی آن آگاه شوند. به دلیل مسموم شدن کاتالیست‌های پیل سوختی توسط ترکیبات گوگردی، نمی‌توان مرکاپتان‌ها را به هیدروژن اضافه نمود.

اشتعال پذیری هیدروژن:
هیدروژن، سوختی با ضریب نفوذ بالا و مولکول‌های کوچک است که به راحتی آتش نمی‌گیرد. هیدورژن در غلظت‌های بالا با مقداری کمی گرما، مشتعل می‌شود اما معمولا در هنگام تصادفات به دلیل این‌که هیدروژن ضریب نفوذ بسیار بالایی نسبت به گاز طبیعی دارد، قبل از آن‌که آتش بگیرد، به سرعت در محیط پخش می‌شود.

محدوده اشتعال پذیری هیدروژن:
هیدروژن محدوده اشتعال پذیری زیادی دارد و می‌تواند در نسبت‌های 4% تا 75% بسوزد اما با توجه به نسبت محدوده اشتعال پذیری و نسبت حجمی بنزین و گاز طبیعی برای سوختن، خطر هیدروژن بیشتر از گاز طبیعی و کمتر از بنزین می‌باشد.

قابلیت انفجار هیدروژن:
اکنون بحث روش‌های ذخیره‌سازی هیدروژن از مباحث داغ به شمار می‌رود. هیدروژن تا زمانی که به تنهایی در مخزن باشد، انفجار رخ نمی‌دهد. حضور یک اکسید کننده مانند اکسیژن با غلظت حداقل 10% به صورت خالص و یا 41% به صورت هوا، می‌تواند سبب انفجار مخزن هیدروژن شود اما با توجه به این‌که بنزین در غلظت‌های بسیار پایین‌تر قابل انفجار است، خطر انفجار مخزن هیدروژن کمتر از بنزین است و اگر محیط اطراف باز باشد، خطر انفجار هیدروژن به دلیل ضریب نفوذ بالایی که دارد، بسیار کمتر از بنزین است.

شعله هیدروژن:
شعله هیدروژن آبی کم‌رنگ و تقریبا نامرئی است و به صورت متمرکز و عمودی است و همین موضوع سبب ایمنی بیشتر هیدروژن نسبت به بنزین است زیرا در صورتی که مخزن ذخیره هیدروژن سوراخ شود، شعله هیدروژن از مخزن فاصله می‌گیرد و به صورت متمرکز و عمودی و با سرعت زیادی می‌سوزد و در عرض کمتر از دو دقیقه کل ذخیره هیدروژن به اتمام می‌رسد اما با کوچکترین نشتی در مخزن ذخیره بنزین، انفجار رخ خواهد داد و آتش به اطراف سرایت خواهد کرد.

 

برای دریافت پروژه اینجا کلیک کنید

کلمات کلیدی :
<      1   2   3   4   5   >>   >